Dopuściły to obowiązujące od 27 maja 2014 r. art. 61e–art. 61x ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (nowelizacja z 14 marca 2014 r., DzU z 2014 r., poz. 598, dalej ustawa ?o promocji zatrudnienia).
Pożyczki na utworzenie stanowiska pracy oraz na podjęcie działalności gospodarczej są oprocentowane na poziomie 0,25 stopy redyskonta weksli NBP, która obecnie wynosi 2,75 proc. Jeden podmiot może dostać oba typy wsparcia. Przyznaje się je zgodnie z warunkami dopuszczalności pomocy de minimis. Pożyczek będą udzielać pośrednicy finansowi wybrani przez Bank Gospodarstwa Krajowego.
Posada dla bezrobotnego
Ta pożyczka ma służyć utworzeniu stanowiska pracy dla bezrobotnego albo skierowanego bezrobotnego, a nie zatrudnieniu konkretnej osoby. Mogą starać się o nią prowadzący działalność gospodarczą oraz posiadacze gospodarstwa rolnego. Wsparcie przewidziano też dla instytucji pomagających połączyć pracę z wychowaniem dziecka. Dlatego o pożyczki mają prawo wystąpić niepubliczne przedszkola i niepubliczne szkoły, żłobki lub kluby dziecięce tworzone i prowadzone przez osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, o których mowa w przepisach o opiece nad dziećmi w wieku do lat trzech.
Pożyczki udziela się po złożeniu wniosku na podstawie umowy. Niezbędny jest kosztorys dla tworzonego stanowiska. Nie można zalegać ze spłatą rat wcześniejszych pożyczek udzielonych na podstawie art. 61e ustawy o promocji zatrudnienia. Nie wolno też zalegać ze składkami na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy lub Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Wykluczone są też uchybienia w innych daninach publicznych.
Pożyczki nie otrzymają osoby karane w ciągu dwóch lat przed wystąpieniem z takim wnioskiem za przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu.
Uwaga! Tworzone stanowisko nie może być jednocześnie finansowane z pożyczki i refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska dla skierowanego bezrobotnego (art. 46 ust. 1 ustawy o promocji i zatrudnienia).
Obowiązki informacyjne
Pożyczkobiorca, któremu udzielono pożyczki na utworzenie stanowiska pracy dla bezrobotnego skierowanego, musi poinformować powiatowy urząd pracy (PUP) oraz pośrednika finansowego o:
- ?terminie jego zatrudnienia (z 14-dniowym wyprzedzeniem),
- ?potwierdzić jego zatrudnienie (w ciągu siedmiu dni od jego przyjęcia).
Obie te instytucje należy też powiadomić o rozwiązaniu angażu. Jest na to siedem dni. To istotne, bo PUP powinien skierować kolejnego bezrobotnego. Jeżeli w ciągu 30 dni po otrzymaniu tej informacji PUP nie skorzysta z tego, pożyczkobiorcy wolno zatrudnić bezrobotnego bez skierowania.
Na otwarcie firmy
Pożyczkę na podjęcie działalności gospodarczej mogą otrzymać:
- ?bezrobotni,
- ?poszukujący pracy absolwenci szkół i uczelni w okresie 48 miesięcy od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania tytułu zawodowego,
- ?studenci ostatniego roku studiów.
Pożyczkę ma szansę otrzymać osoba niekarana w okresie dwóch lat przed wystąpieniem z takim wnioskiem za przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu. Nie może być zatrudniona albo wykonywać innej pracy zarobkowej. Nie wolno jej też prowadzić działalności gospodarczej na 12 miesięcy przed złożeniem wniosku o tę pomoc.
Pożyczki udziela się na podstawie umowy oraz opisu i kosztorysu zamierzonej działalności gospodarczej. Jej wartość to nawet ?100 proc. kosztów podjęcia działalności. Pieniądze na start wypłaca pośrednik finansowy po zarejestrowaniu biznesu przez pożyczkobiorcę.
Dopuszczalne łączenie
Tym, którzy dostali pożyczki na podjęcie działalności, można udzielić tej na utworzenie stanowiska pracy. Nie nastąpi to od razu, ale już po trzech miesiącach. Uwaga! Chodzi tu o upływ trzech miesięcy od rozpoczęcia spłaty pożyczki na podjęcie działalności, a nie od momentu jej udzielenia albo otwarcia firmy. Z czego ?wynika taka konstrukcja? Pożyczka na start biznesu może przewidywać karencję w spłacie kapitału. Przedsiębiorca ma wybór. Może założyć firmę, opanować sprawy związane ze startem i kilka miesięcy później pomyśleć o zatrudnieniu pracownika. Ma jednak ?też prawo opóźnić decyzję o zaangażowaniu etatowca przy zewnętrznym wsparciu. Będzie tak, gdy zechce skorzystać z karencji ?w spłacie kapitału na działalność. W tym przypadku bieg ?trzymiesięcznego terminu rozpocznie się dopiero po zakończeniu karencji.
Przy łączeniu obu form wsparcie na utworzenie stanowiska powiększa kapitał zadłużenia z racji pożyczki udzielonej na podjęcie działalności, a jej spłata następuje zgodnie z harmonogramem. To rozwiązanie korzystne dla przedsiębiorcy – spłata pożyczki na utworzenie stanowiska nie może być dłuższa niż trzy lata, a na stworzenie firmy – siedem lat.
Jakie gwarancje
Zabezpieczeniem spłaty i zwrotu obu typów pożyczek jest weksel własny in blanco i poręczenie dwóch osób fizycznych. Wolno też ustanowić inną formę zamiast poręczenia, ale zależy to od oceny zdolności i ryzyka kredytowego.
Otrzymując pożyczki obu typów, trzeba utrzymać firmę i stanowisko pracy przez 12 miesięcy. Jeżeli przedsiębiorca zatrudniał na utworzonej posadzie bezrobotnego lub prowadził działalność krócej niż rok, musi oddać pieniądze w ciągu pół roku od wezwania (wraz z odsetkami ustawowymi naliczonymi od dnia otrzymania pożyczki). Taki sam półroczny termin obowiązuje przy złamaniu umowy.
Konsekwencją naruszenia progu 12 miesięcy jest także zwiększenie zwracanej pożyczki o korzyści wynikające z preferencyjnego oprocentowania. Jest to różnica oprocentowania spłaconej części pożyczki w stosunku do oprocentowania równego stopie referencyjnej obliczonej zgodnie z metodologią określoną w komunikacie Komisji w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych (DzUrz UE C 14 z 19.01.2008, str. 6) obowiązującego w dniu otrzymania pożyczki.
Pożyczkobiorca zwraca pomoc zgodnie z terminami przyjętymi w harmonogramie spłat, gdy w okresie do 36 miesięcy:
- ?przestał prowadzić działalność gospodarczą lub
- ?zlikwidował utworzone stanowisko dla bezrobotnego.
Oddaje pozostały kapitał pożyczki z odsetkami równymi stopie referencyjnej. Oblicza się je od dnia zaprzestania prowadzenia działalności lub od dnia likwidacji utworzonego stanowiska zgodnie z terminami przyjętymi w harmonogramie spłat pożyczek.
A może umorzenie
Minister pracy ma prawo jednorazowo umorzyć należność pożyczkową związaną ze stworzeniem pierwszego stanowiska pracy dla bezrobotnego skierowanego przez PUP. Aby się o to ubiegać, przez co najmniej 12 miesięcy trzeba utrzymać pierwsze stanowisko dla bezrobotnego skierowanego z PUP i nie zalegać ze spłatą rat obu typów pożyczek. Należność podlegająca umorzeniu nie może przekroczyć kwoty pozostałej do spłaty z odsetkami z racji pożyczki na utworzenie pierwszego stanowiska.
Co lepsze
Oprocentowanie pożyczki na utworzenie stanowiska pracy jest stałe i wynosi w skali roku, 0,25 stopy redyskonta weksli przyjmowanych przez NBP. Pożyczkobiorca nie ponosi opłat i kosztów z racji udzielonej pożyczki. Spłaca ją w równych ratach, płatnych na rachunek bankowy właściwego pośrednika finansowego. Zasady te stosuje się odpowiednio do pożyczki na rozpoczęcie działalności. Podstawą rozliczenia obu typów wsparcia są opłacone faktury lub inne równoważne dokumenty księgowe.