Rada wierzycieli: jakie obowiązki i kompetencje

Ma ona kompetencje nadzorczo-kontrolne. Służy pomocą syndykowi, nadzorcy sądowemu lub zarządcy, kontroluje ich działalność, bada stan funduszy masy upadłości, udziela zezwolenia na dokonanie niektórych czynności oraz wyraża opinię na żądanie właściwych organów postępowania. Każdy członek rady indywidualnie, jak również cała rada, ma prawo przedstawić sędziemu komisarzowi swoje uwagi dotyczące syndyka, nadzorcy sądowego lub zarządcy i zwrócić się do niego o ich odwołanie. Ponadto rada wierzycieli może żądać od syndyka, nadzorcy sądowego lub zarządcy wyjaśnień, a także badać księgi i dokumenty dotyczące upadłego. Organ ten nie posiada jednak środków do wymuszenia na syndyku, nadzorcy sądowym albo zarządcy wyjaśnień albo udostępniania wglądu w księgi i dokumenty. Jeżeli więc nastąpi odmowa tych osób, rada może się jedynie zwrócić do sędziego komisarza o wydanie stosownych zarządzeń i zastosowanie ewentualnie środków przewidzianych w przepisach 170 ust. 1 i 2 p.u.i.n. (odwołanie z funkcji). Do zadań rady należy także udzielanie zezwolenia na dokonanie określonych czynności wymienionych w ustawie, przede wszystkim są to czynności przekraczające zwykły zarząd.

Rada wierzycieli może żądać od syndyka, nadzorcy sądowego lub zarządcy wyjaśnień, a także badać księgi i dokumenty upadłego

W przypadku postępowania z możliwością zawarcia układu zezwolenia rady wymaga:

- ?obciążenie przez upadłego albo zarządcę składników masy upadłości hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym i hipoteką morską w celu zabezpieczenia wierzytelności nieobjętej układem;

- ?obciążenie przez zarządcę składników masy innymi prawami;

- ?zaciąganie przez zarządcę kredytów i pożyczek.

Natomiast w przypadku postępowania obejmującego likwidację majątku upadłego zezwolenia rady wymaga:

- ?dalsze prowadzenie przedsiębiorstwa przez syndyka, jeżeli ma trwać dłużej niż trzy miesiące od dnia ogłoszenia upadłości;

- ?odstąpienie od sprzedaży przedsiębiorstwa jako całości;

- ?sprzedaż praw i wierzytelności;

- ?zaciąganie pożyczek lub kredytów oraz obciążenie majątku upadłego ograniczonymi prawami rzeczowymi;

- ?wykonanie umowy wzajemnej zawartej przez upadłego albo odstąpienie od takiej umowy oraz wykonanie lub odstąpienie od umowy zawartej przez upadłego, do której stosuje się odpowiednio przepisy art. 98 i 99 p.u.i.n.,

- ?uznanie, zrzeczenie się i zawarcie ugody co do roszczeń spornych oraz poddanie sporu rozstrzygnięciu sądu polubownego.

Wskazać należy, iż doktryna nie jest spójna co do kwalifikacji prawnej skutków nieuzyskania zgody rady wierzycieli na dokonanie określonej czynności przez syndyka lub zarządcę. Przeważa jednak pogląd, że czynność dokonana bez zgody rady (czy też sędziego komisarza) stanowi czynność nieważną, jeżeli nie będzie po jej dokonaniu potwierdzona przez radę czy odpowiednio sędziego komisarza.

Istotne jest także to, że jeżeli rada wierzycieli nie wykona swego obowiązku w terminie wyznaczonym przez sędziego komisarza, czynność jej będzie dopełniona przez sędziego komisarza. Kontrolę czynności syndyka i badanie stanu funduszów masy rada może sprawować przez poszczególnych swoich członków, których do tego upoważni. Natomiast jeżeli rada wierzycieli w ogóle nie zostanie ustanowiona, wszystkie jej obowiązki wykonuje sędzia komisarz.

Rada wierzycieli wykonuje swoje czynności przez podjęcie uchwał, które zapadają większością głosów. Uchwały są podejmowane na posiedzeniach zwoływanych przez sędziego komisarza, syndyka, nadzorcę sądowego oraz zarządcę i pod ich przewodnictwem, ale bez prawa głosu. Wyjątkowo w sprawie kontroli działalności syndyka, nadzorcy sądowego lub zarządcy posiedzenie może zwołać każdy z członków, a przewodniczy mu najstarszy członek rady, chyba że członkowie postanowią inaczej.

Z posiedzenia rady spisuje się protokół, który podpisują obecni. Odmowę podpisu zaznacza się w protokole. Przewodniczący niezwłocznie po posiedzeniu przesyła odpis protokołu sędziemu komisarzowi, a także syndykowi, nadzorcy sądowemu i zarządcy, jeżeli nie byli obecni na posiedzeniu. Sędzia komisarz może w terminie tygodnia od dnia przedłożenia mu odpisu protokołu uchylić uchwałę rady wierzycieli, jeżeli uchwała jest sprzeczna z prawem albo narusza dobre obyczaje. Na postanowienie sędziego komisarza służy zażalenie.