Działalność biur podróży (organizatorów imprez turystycznych) reguluje ustawa o usługach turystycznych (DzU ?z 2004 r. nr 223, poz. 2268 ?ze zm.). Między innymi określa ona, jakie obowiązki spoczywają na przedsiębiorcy, w tym jakie są to obowiązki informacyjne. I tak, zgodnie z art. 12 ust. 1 organizator turystyki lub pośrednik turystyczny, który proponuje klientom imprezy turystyczne lub usługi turystyczne, udostępniając im odpowiednie informacje pisemne, a w szczególności broszury, foldery, katalogi, jest obowiązany wskazać w tych materiałach w sposób dokładny i zrozumiały:
- ?cenę imprezy turystycznej lub usługi turystycznej albo sposób jej ustalenia,
- ?miejsce pobytu lub trasę imprezy,
- ?rodzaj, klasę, kategorię lub charakterystykę środka transportu,
- ?położenie, rodzaj i kategorię obiektu zakwaterowania według przepisów kraju pobytu,
- ?ilość i rodzaj posiłków,
- ?program zwiedzania i atrakcji turystycznych,
- ?kwotę lub procentowy udział zaliczki w cenie imprezy turystycznej lub usługi turystycznej oraz termin zapłaty całej ceny,
- ?termin powiadomienia klienta na piśmie o ewentualnym odwołaniu imprezy turystycznej lub usługi turystycznej z powodu niewystarczającej liczby zgłoszeń, jeżeli realizacja usług jest uzależniona od liczby zgłoszeń,
- ?podstawy prawne umowy ?i konsekwencje prawne wynikające z umowy,
- ?ogólne informacje o obowiązujących przepisach paszportowych, wizowych i sanitarnych oraz o wymaganiach zdrowotnych dotyczących udziału w imprezie turystycznej (pkt 10).
Profesjonalista ?i amator
Jak widać, ostatni punkt zawarty w tym przepisie wyraźnie traktuje o obowiązku przekazania istotnych dla klienta informacji paszportowych i wizowych oraz sanitarnych, od których może zależeć, czy klient w ogóle będzie mógł skorzystać z usługi. Wynika to z założenia, że przedsiębiorca jako profesjonalista, który oferuje wyjazdy do konkretnych państw, powinien dysponować wiedzą co do istnienia odpowiednich przepisów ?w tym względzie. Z kolei osoba fizyczna, dla której może to być przecież pierwszy wyjazd zagraniczny, nie musi mieć wiedzy o obowiązkach wizowych lub sanitarnych. Stąd wymóg udzielania takich informacji już na etapie prezentowania oferty. Z kolei, jak wskazuje art. 11 ustawy ?o usługach turystycznych, ?w zakresie nią nieuregulowanym do umów z klientami, zawieranych przez organizatorów turystyki i pośredników turystycznych, stosuje się przepisy kodeksu cywilnego oraz inne przepisy dotyczące ochrony konsumenta.
Odpowiedzialność
W związku z tym, jeżeli doszło do zaniedbania przez biuro podróży obowiązku informacyjnego, to turysta może dochodzić odszkodowania na podstawie art. 415 lub 471 kodeksu cywilnego albo art. 11a ustawy o usługach turystycznych. Zgodnie z pierwszym ?z nich, kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Innymi słowy, przepis ten przewiduje odpowiedzialność odszkodowawczą winnego za szkody wyrządzone jego działaniem lub zaniechaniem. Artykuł 471 k.c. mówi o tym, że dłużnik jest obowiązany do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności. I wreszcie art. 11a ustawy o usługach turystycznych, którego brzmienie jest niemal identyczne. Zgodnie z nim organizator turystyki odpowiada za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy o świadczenie usług turystycznych, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest spowodowane wyłącznie:
- ?działaniem lub zaniechaniem klienta,
- ?działaniem lub zaniechaniem osób trzecich, nieuczestniczących w wykonywaniu usług przewidzianych w umowie, jeżeli tych działań lub zaniechań nie można było przewidzieć ani uniknąć,
- ?siłą wyższą.
Co istotne, nawet jeśli do niedopełnienia wymogów wizowych, paszportowych lub zdrowotnych doszło z wyłącznej winy klienta, który był wcześniej o nich odpowiednio poinformowany, to nie zwalnia to biura podróży z obowiązku opieki nad turystą. Biuro podróży powinno więc mu pomóc np. wrócić do kraju, załatwić formalności na miejscu (jeśli to jest możliwe) itp. Tak wynika z art. 11a ust. 2 oraz ?art. 13 ust. 4 ustawy.
