Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny ?w Opolu w wyroku z 4 kwietnia 2014 r. (I SA/Op 233/14).
Stan faktyczny
W okresie od 15 maja 1994 r. do 31 maja 2005 r. podatnik prowadził firmę, która zajmowała się projekcją filmów (PKD 92.13.Z). Do 2000 r. lokal, w którym była prowadzona działalność, był wynajmowany. Dwa lata później podatnik zawarł umowę przedwstępną kupna prawa użytkowania wieczystego gruntu oraz budynku kina. Transakcja została sfinalizowana pod koniec 2002 r. Z wniosku o interpretację wynikało jednak, że nowy nabytek nie został przez przedsiębiorcę przyjęty jako składniki majątku trwałego firmy. Zaliczył on jednak do kosztów uzyskania przychodów wydatki związane z obsługą kredytu na zakup oraz koszty utrzymania. Zaznaczył, że w okresie kiedy był właścicielem nieruchomości nie ponoszono żadnych wydatków związanych z remontem i modernizacją nieruchomości.
We wrześniu 2009 r. kino wraz z prawem do gruntu zostało sprzedane. Przychody z tego tytułu podatnik uznał za przychód z działalności gospodarczej, wpłacił zaliczkę PIT-5, ?a następnie wykazał w zeznaniu PIT-36.
Postanowił jednak zapytać czy do przychodu uzyskanego z opisanej transakcji nie będą miały zastosowania zasady dotyczące tzw. prywatnego obrotu nieruchomościami. Sam był bowiem przekonany, że sprzedaż nieruchomości nie nastąpiła w wykonywaniu działalności gospodarczej. A to dlatego, że nieruchomość nie była składnikiem majątku jego firmy, o którym mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT.
Fiskus nie potwierdził tego stanowiska. Kategorycznie stwierdził, że przychodami z działalności są również przychody uzyskane ze sprzedaży składników majątku, które zostały wycofane z działalności gospodarczej z różnych względów, w tym ?z powodu jej likwidacji. Przy sprzedaży składników majątku przychód z działalności nie powstaje tylko wtedy, gdy między pierwszym dniem miesiąca następującego po tym, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności, i dniem ich odpłatnego zbycia upłynęło sześć lat.
Zdaniem urzędników, niewprowadzenie nieruchomości do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych ?i prawnych pozostaje bez wpływu na kwalifikację przychodu uzyskanego ze zbycia nieruchomości do źródła, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza.
Rozstrzygnięcie
Podatnik zaskarżył interpretację i wygrał. WSA w Opolu w swoim rozstrzygnięciu odwołał się do uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17 lutego 2014 r. (II FPS 8/13). Zgodnie z jej treścią, w stanie prawnym od 1 stycznia 2004 r. nie jest przychodem z działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o PIT odpłatne zbycie nieruchomości (ich części) czy udziału w nich, wykorzystywanych na potrzeby z nią związane, które nie były ujęte w ewidencji środków trwałych, a które nie stanowią składników majątku wskazanych w art. 14 ust. 2c tej ustawy. Z uchwały wynika, że wykładnia językowa art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o PIT jednoznacznie wskazuje, że do uznania przychodu ze sprzedaży za przychód z działalności gospodarczej niezbędne jest spełnienie łącznie dwóch przesłanek. Sprzedaż musi dotyczyć środka trwałego. I musi to dotyczyć składnika ujętego w ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych.
Ponadto, to sam ustawodawca wskazuje, że odpłatne zbycie rzeczy i określonych praw może następować w ramach działalności gospodarczej lub poza nią. Szczegółowe wskazanie, co jest przychodem z wykonywania działalności gospodarczej, zostało zawarte w art. 14 ustawy o PIT.
Sąd wskazał też na legalną definicję działalności gospodarczej z art. 5a pkt 6 ustawy o PIT. Zgodnie z jej treścią, przychodami z działalności gospodarczej, w tym m.in. ze sprzedaży rzeczy i określonych praw, są przede wszystkim te, które pochodzą ze sprzedaży towarów handlowych, kupowanych z zamiarem ich dalszej odsprzedaży. Przy czym profesjonalny obrót w ramach działalności gospodarczej ma charakter obiektywny i niezależny od subiektywnego przekonania osoby fizycznej prowadzącej działalność zarobkową we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły.
Jednak zdaniem sędziów sam ustawodawca wyraźnie odróżnia jako odrębne źródło przychodów sprzedaż określonych rzeczy ?i praw (art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT), wymagając jedynie, aby nie następowało to ?w „wykonaniu działalności gospodarczej".
Przemysław Szabat, doradca podatkowy, SSW Spaczyński, Szczepaniak i Wspólnicy
Komentowany wyrok wskazuje, że decydujące znaczenie dla ustalenia zasad opodatkowania przy sprzedaży nieruchomości, które były wykorzystywane w prowadzonej działalności gospodarczej, ma okoliczność, czy podatnik ujął ten składnik w ewidencji środków trwałych. Już na etapie zakupu nieruchomości podatnik powinien podjąć decyzję, czy nieruchomość zostanie wprowadzona ?do ewidencji, czy nie. Każde z tych rozwiązań niesie ze sobą odmienne skutki podatkowe.
Jeżeli podatnik zdecydowałby się na wpisanie składnika majątku do ewidencji, to ma prawo ?do dokonywania odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej zakupionej nieruchomości, ?a odpisy będą dla niego kosztem uzyskania przychodu. Negatywną konsekwencją takiego rozwiązania jest to, że sprzedaż nieruchomości będzie powodowała powstanie przychodu ?z działalności gospodarczej. Taki przychód podatnik będzie mógł pomniejszyć o niezamortyzowaną dotychczas wartość nieruchomości z pewnymi wyjątkami dotyczącymi nieruchomości ?o charakterze mieszkalnym. Aby sprzedać nieruchomość bez daniny, podatnik powinien ?wycofać nieruchomość z prowadzonej działalności gospodarczej, a następnie odczekać ?sześć lat od sprzedaży. Takie rozwiązanie może się okazać zarówno czasochłonne, jak ?i kosztowne, gdyż przez ten okres nieruchomość nie będzie wykorzystywana.
Natomiast jeżeli składnik majątku był wykorzystywany w ramach prowadzonej działalności, ?ale nie został ujęty w ewidencji, to podatnik nie ma możliwości dokonywania od tej nieruchomości odpisów amortyzacyjnych. Sprzedaż takiej nieruchomości w terminie krótszym niż pięć lat sprawi, że podatnik osiągnie przychód ze sprzedaży, który będzie mógł pomniejszyć o udokumentowane koszty nabycia tej nieruchomości. W przypadku gdy sprzedaż nieruchomości nastąpi po upływie pięciu lat od dnia jej zakupu, wówczas nie będzie obciążona podatkiem dochodowym.
