Stan faktyczny

Wójt odmówił przedsiębiorcy ustalenia warunków zabudowy działek dla inwestycji polegającej na budowie trzech hal magazynowo-biurowo-produkcyjnych. Ten złożył odwołanie do Samorządowego kolegium odwoławczego (SKO).

Rozpatrując odwołanie, SKO wskazało, że teren inwestycji to w całości grunty orne o klasie bonitacji gleby Illb, które na podstawie obowiązującej ustawy ?o ochronie gruntów rolnych i leśnych wymagają uzyskania zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze.

Przedsiębiorca argumentował natomiast, że wniosek o ustalenie warunków zabudowy dla planowanej inwestycji został złożony jeszcze pod rządami starego prawa, tj. przed nowelą z 2013 roku. Wówczas istniało tak zwane kryterium obszarowe dotyczące uzyskiwania zgody na przekształcenie gruntu rolnego na cele nierolnicze. Zgoda ministra nie była wymagana dla małego areału.

A zatem – zdaniem przedsiębiorcy – zgodnie z zasadą niedziałania prawa wstecz jego wniosek powinien zostać rozpoznany na podstawie wykładni prawa obowiązującej do czasu wejścia w życie nowej ustawy. Złożył więc skargę do sądu.

Rozstrzygnięcie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zauważył, że przed wydaniem decyzji przez SKO została znowelizowana ustawa o ochronie gruntów rolnych ?i leśnych, która weszła w życie 26 maja 2013 roku. ?Artykuł 7 ust. 2 pkt 1 ustawy otrzymał następujące brzmienie: przeznaczenie na cele nierolnicze i nieleśne gruntów rolnych stanowiących użytki rolne klas I–III wymaga uzyskania zgody ministra właściwego do spraw rozwoju wsi, i to niezależnie od wielkości ziemi.  Tym samym pod rządami nowego prawa kryterium obszarowe przestało istnieć.

Przed wejściem w życie nowelizacji zgody wymagała zmiana przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze tylko wówczas, gdy dotyczyło to gruntów o powierzchni powyżej 0,5 ha.

Przedsiębiorca złożył wniosek o ustalenie warunków zabudowy pod rządami starego prawa i wówczas decyzję wydał wójt. Jednak kolegium odwoławcze wydało decyzję już po wejściu w życie noweli. Sąd orzekł, że należało zastosować – zgodnie z zasadą bezpośredniego działania nowego prawa –  art. 7 ustawy w brzmieniu obowiązującym po nowelizacji.

Podkreślił, że organ administracji wydaje decyzję na podstawie przepisów prawa materialnego obowiązującego w dacie orzekania. Jest to jedna z podstawowych zasad postępowania administracyjnego, a więc co do zasady przepisy powinny być stosowane w takim brzmieniu, w jakim obowiązują w dacie, w której dana decyzja zostaje wydana.

Nie ma także w tym przypadku jakichkolwiek argumentów, które mogłyby przemawiać za odstąpieniem od zasady bezpośredniego działania nowego prawa, gdyż ani nie występuje sytuacja praw nabytych, ani też nie mamy do czynienia ze zdarzeniem zamkniętym pod rządami poprzednio obowiązującej ustawy. Zdarzeniem takim nie może być bowiem samo złożenie wniosku o ustalenie warunków zabudowy, który jedynie inicjuje postępowanie. W sprawie chodzi o przyszłe zamierzenie inwestycyjne, a decyzja o warunkach zabudowy stanowi jedynie promesę realizacji planowanej inwestycji.

W toku dalszego postępowania wójt powinien ustalić jedynie, czy minister rozwoju rolnictwa i wsi wyraża zgodę na przeznaczenie na cele nierolnicze działki objętej wnioskiem przedsiębiorcy.

Na marginesie WSA w Poznaniu wskazał, że zna wyroki swojego sądu z 21 sierpnia 2013 r. (sygn. II SA/Po 355/13) oraz z 20 czerwca 2013 r. (sygn. II SA/Po 404/13) dotyczące odmowy ustalenia warunków zabudowy gruntów rolnych. Wówczas WSA w Poznaniu, powołując się na zasadę zaufania obywateli do państwa, stwierdził, że przy ponownym rozpoznaniu sprawy organy są zobowiązane do zastosowania art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych ?w brzmieniu obowiązującym do 26 maja 2013 r. Jednak sąd orzekający w realiach tej konkretnej sprawy nie podziela stanowiska wyrażonego w tamtych orzeczeniach.

Sygnatura akt IV SA/Po 1143/13