Gdy data wpisu jest ważna

Dla przedsiębiorcy problem wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego pojawia się zwłaszcza wtedy, gdy dokładny termin jego dokonania ma dla niego istotne znaczenie, np. ?w przypadku fuzji, zmiany siedziby czy nazwy. Zmiany tego typu mają dla podmiotów wpisanych do KRS daleko idące konsekwencje i dlatego ważny jest wpis np. z pierwszym lub ostatnim dniem miesiąca. Przepisy nie są niestety w tej mierze w żaden sposób pomocne, co stanowczo nie odpowiada potrzebom praktyki >patrz ramka.

Ustawodawca wyraźnie dostrzega konieczność przyspieszenia postępowań rejestrowych, jednak dochowanie przez sąd narzuconych ustawą terminów instrukcyjnych jest w praktyce rzadkością. O terminie rozpoznania wniosku decydują najczęściej kwestie czysto organizacyjne, takie jak okres wakacyjny (urlopowy) czy świąteczny, choroba osoby wyznaczonej do rozpoznania wniosku, złożenie wniosku w okresie szczególnego natężenia wniosków (np. okres składania sprawozdań finansowych). Istotnym czynnikiem jest także wielkość miejscowości, w której znajduje się dany sąd. Co do zasady bowiem sądy w większych miastach mimo większej ilości sędziów ?i referendarzy borykają się ?z natłokiem wniosków, co często powoduje opóźnienia w ich rozpatrywaniu w stosunku do terminów instrukcyjnych. Sądy natomiast w mniejszych miastach otrzymują zdecydowanie mniej wniosków, dlatego można liczyć na ich stosunkowo szybkie rozpoznanie.

Warto pamiętać, że:

Co i jak zrobić

Powstaje zatem pytanie, jak osiągnąć swój cel i zapewnić wpis w pożądanej przez przedsiębiorcę dacie?

Jedynym rozwiązaniem jest złożenie do sądu obok wniosku o wpis pisma zawierającego wniosek o dokonanie wpisu w konkretnej dacie. O ile skuteczność złożenia samego wniosku o wpis nie budzi wątpliwości ?i z pewnością zostanie on rozpoznany, o tyle osobną kwestią jest zastosowanie się przez sąd rejestrowy do prośby przedsiębiorcy w sprawie daty wniosku. Z doświadczenia wynika, że wnioski takie, o ile zawierają odpowiednie uzasadnienie ?i zostały złożone odpowiednio wcześniej, są w miarę możliwości uwzględniane. Wyjątkiem są oczywiście przypadki, gdy przyczyny natury organizacyjnej lub technicznej uniemożliwiają wyjście naprzeciw prośbom wnioskodawców (np. awaria systemu).

Skuteczność takiego wniosku zależy od tego, czy zostanie on zauważony. Dla sędziego czy referendarza podstawowe znaczenie mają formularze oraz dokumenty potwierdzające zasadność wniosku. Pismo przewodnie załączone bezpośrednio do wniosku często zatem pozostaje niezauważone. Dlatego lepiej jest złożyć wniosek dotyczący daty wpisu w osobnym piśmie, już do sygnatury sprawy – choćby w tym samym dniu co sam formularz.

Prośbę o dokonanie wpisu w konkretnej dacie – oprócz formy pisemnej – warto też podeprzeć wizytą podczas dyżuru przewodniczącego wydziału. Dyżury takie prowadzone są jednak tylko w niektórych sądach, np. we Wrocławiu, Częstochowie, Rzeszowie, Olsztynie czy Opolu. Przyjęcia stron przez przewodniczącego właściwego wydziału odbywają się zazwyczaj raz w tygodniu po uprzednim umówieniu za pośrednictwem sekretariatu. ?Z kolei sądy np. w Poznaniu czy Łodzi wyraźnie wskazują, że przewodniczący wydziału przyjmuje wyłącznie w sprawach skarg dotyczących funkcjonowania wydziału. W większych miastach przeciętny wnioskodawca nie ma zatem możliwości „uzgodnienia" ?w sądzie daty wpisu.

Ostateczność, ?czyli skarga

Rozwiązaniem niejako ostatecznym może się okazać złożenie skargi na przewlekłość postępowania rejestrowego. Największą wadą tego środka, może się okazać wydłużony czas jego rozpoznania (najpierw skargi, a potem właściwego wniosku).

Zdaniem autorki

Jagna Kowalczyk-Fudali radca prawny, Rödl & Partner w Krakowie

Także w innych krajach posługujących się systemem rejestracji przedsiębiorców dostrzeżono potrzebę skrócenia czasu rozstrzygania wniosków o wpis. O ile procedura rejestracji w austriackim Firmenbuch (rejestr firm), mimo ciągłych starań o jej uproszczenie, jest stosunkowo wydłużona i skomplikowana, o tyle już rejestracja w niemieckim Handelsregister (rejestr handlowy) trwa od trzech do pięciu dni roboczych i cechuje się znacznym uproszczeniem. Oczywiście przy formułowaniu treści wniosków o przyspieszenie postępowania, jak i próśb o rozpoznanie wniosku w konkretnej dacie, należy zachować rozsądek. Zgodnie bowiem z obowiązującym regulaminem urzędowania sądów powszechnych wpływające wnioski rozpoznawane są według kolejności ich wpływu do sądu, a jedynie w szczególnie uzasadnionych wypadkach przewodniczący wydziału może zarządzić rozpoznanie sprawy lub spraw poszczególnych kategorii poza kolejnością wyznaczoną zgodnie z datą ich wpływu. Dlatego zanim zacznie się zbliżać nasz deadline – zarezerwujmy dla sądu minimum cztery tygodnie na spokojne rozpoznanie naszego wniosku.

Co mówią przepisy

Od 2004 r. sądy rejestrowe obowiązane są rozpoznawać wnioski o wpis w określonym terminie. Początkowo był to termin 14 dni, obecnie – od września 2008 r. – obowiązuje termin siedmiodniowy (art. 20 a ust. 1 ustawy o KRS). Termin ten liczony ma być zgodnie z brzmieniem ustawy od daty faktycznego wpływu wniosku do sądu, natomiast w przypadku konieczności wezwania do usunięcia przeszkody do dokonania wpisu, od daty usunięcia przeszkody przez wnioskodawcę. Znamienne, że długość tego terminu nadal nie jest uzależniona od rodzaju wniosku (jeden wniosek może wszak obejmować kilka zagadnień). W przypadku wpisu dotyczącego spółki z o.o., której umowę zawarto przy wykorzystaniu wzorca umowy spółki udostępnianego w systemie teleinformatycznym, wniosek o wpis sąd rozpoznaje w terminie jednego dnia od daty jego wpływu.