Jestem pracodawcą z tzw. otwartego rynku pracy, ale nie osiągam 6-proc. wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych i muszę wpłacać na PFRON. Angażuję jednak 3 osoby niepełnosprawne o umiarkowanym stopniu: dwie ze schorzeniem 01-U – upośledzenie umysłowe i jedną ze schorzeniem 06-E – epilepsja (choroby wynikają z orzeczenia o niepełnosprawności). Czy możemy wliczać tych pracowników do osób ze szczególnymi schorzeniami i tym samym obniżyć wskaźnik 6 proc.? – pyta czytelnik.
Tak. Pracodawca może wliczyć osoby ze schorzeniem 01-U – upośledzenie umysłowe oraz z 06-E – epilepsja do tzw. schorzeń szczególnych w druku INF-1 i obniżyć 6- proc. wskaźnik.
Zgodnie z rozporządzeniem ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności z 15 lipca 2003 r. (DzU nr 139, poz. 1328) symbole przyczyny niepełnosprawności oznacza się następująco:
1) 01-U – upośledzenie umysłowe,
2) 02-P – choroby psychiczne,
3) 03-L – zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu,
4) 04-O – choroby narządu wzroku,
5) 05-R – upośledzenie narządu ruchu,
6) 06-E – epilepsja,
7) 07-S – choroby układu oddechowego i krążenia,
8) 08-T – choroby układu pokarmowego,
9) 09-M – choroby układu moczowo-płciowego,
10) 10-N – choroby neurologiczne,
11) 11-I – inne, w tym schorzenia: endokrynologiczne, metaboliczne, zaburzenia enzymatyczne, choroby zakaźne i odzwierzęce, zeszpecenia, choroby układu krwiotwórczego,
12) 12-C – całościowe zaburzenia rozwojowe.
Należy jednak odróżnić symbol przyczyny niepełnosprawności od tzw. schorzeń szczególnych.
Schorzenia szczególnie utrudniające wykonywanie pracy (tzw. schorzenia szczególne) wyróżniamy na podstawie rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 września 1998 r. w sprawie rodzajów schorzeń uzasadniających obniżenie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych oraz sposobu ich obniżenia (DzU nr 124, poz. 820). 6-proc. wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wolno obniżyć, gdy angażuje się osoby niepełnosprawne ze schorzeniami szczególnie utrudniającymi wykonywanie pracy. Tak stanowi art. 21 ust. 4 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn. DzU z 2011 r. nr 127, poz. 721 ze zm., dalej ustawa o rehabilitacji).
Zgodnie z § 1 tego rozporządzenia do tych schorzeń zaliczamy:
1) chorobę Parkinsona,
2) stwardnienie rozsiane,
3) paraplegię, tetraplegię, hemiplegię,
4) znaczne upośledzenie widzenia (ślepotę) oraz niedowidzenie,
5) głuchotę i głuchoniemotę,
6) nosicielstwo wirusa HIV oraz chorobę AIDS,
7) epilepsję,
8) przewlekłe choroby psychiczne,
9) upośledzenie umysłowe,
10) miastenię,
11) późne powikłania cukrzycy.
Jeżeli pracodawca zatrudnia osoby niepełnosprawne z tymi schorzeniami i jednocześnie na podstawie art. 21 ustawy o rehabilitacji musi co miesiąc wpłacać na PFRON, może obniżyć wysokość wskaźnika, od którego zależy obowiązek dokonywania tych wpłat (np. z 6 do 5 proc.).
Wystąpienie szczególnych schorzeń z art. 21 ust. 4 ustawy o rehabilitacji można udokumentować orzeczeniem, o którym mowa w tej ustawie, innym orzeczeniem lub zaświadczeniem lekarza specjalisty (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 3 listopada 2009 r., III SA/Wa 718/09).
Biuro Pełnomocnika Rządu do spraw Osób Niepełnosprawnych w stanowisku z 15 października 2013 r. (BON-I-52311-332-2-LK/2013) stwierdziło ponadto, że jeżeli pracodawca nie dysponuje dokumentami potwierdzającymi wystąpienie u pracownika szczególnych schorzeń z art. 21 ust. 4 ustawy o rehabilitacji, to niepełnosprawnych o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności wykaże w grupie „pozostali".
Ważne!
Do obniżenia 6-proc.wskaźnika szef wlicza tylko osoby z orzeczeniami o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności z kodem 04-O, 06-E oraz 01-U. Od osób z orzeczeniem o inwalidztwie nie wymaga się dodatkowego zaświadczenia lekarza. Gdy mają orzeczenia z innymi kodami, muszą dostarczyć zaświadczenie medyczne potwierdzające, że wystąpiło szczególne schorzenie.
—Mateusz Brząkowski, radca prawny Polska Organizacja Pracodawców Osób Niepełnosprawnych
