Prawidłowe utrzymanie obiektu jest istotne nie tylko ze względu na zapewnienie jego bezpiecznego użytkowania. Osoba, która nie wywiązuje się ze swojego obowiązku naraża się na odpowiedzialność karną. Zgodnie z art. 91a prawa budowlanego osoba, która nie zapewnia utrzymania budynku w należytym stanie technicznym, użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przepisami lub nie zapewnia bezpieczeństwa jego użytkowania, podlega grzywnie nie mniejszej niż 100 stawek dziennych, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Przestępstwo to ma charakter indywidualny. Oznacza to, że może je popełnić jedynie właściciel lub zarządca obiektu. Jednocześnie nie mogą oni bronić się przed stawianymi im zarzutami, że co prawda nie dopełnili obowiązków, ale tylko dlatego, że miał je wykonać ktoś inny np. najemca. Osoby trzecie, a więc np. najemca, nie mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności za to przestępstwo.
Właściciel i zarządca mają obowiązek należytego i estetycznego utrzymania budynku. Nie mogą bronić się, że nie dopełnili obowiązków, bowiem nikt wcześniej nie zwracał im na nie uwagi. Jak zauważył NSA w wyroku z 21 grudnia 2010 r. (II OSK 1969/09) art. 61 prawa budowlanego określa obowiązki właściciela lub zarządcy obiektu, dla których realizacji nie jest wymagane wydanie odrębnej decyzji administracyjnej. Są to bowiem obowiązki wynikające z ustawy, a uchybienie tym obowiązkom rodzi odpowiedzialność z art. 91a prawa budowlanego. Skoro przepisy prawa określają zasady utrzymania obiektów budowlanych, to decyzja administracyjna nie może także zwolnić lub zabronić ich właścicielom lub zarządcom wypełniania tych obowiązków.
Jest to przestępstwo formalne. Oznacza to, że do jego popełnienia nie jest konieczne wystąpienie skutku. Jeżeli zatem z elewacji budynku odpadają fragmenty tynku, to do pociągnięcia właściciela lub zarządcy tego obiektu nie jest konieczne, aby taki odpadający element wyrządził szkodę przechodniowi. Do ukarania wystarczy samo stwierdzenie, że budynek nie był utrzymywany w należytym stanie technicznym.
Autor jest asesorem Prokuratury Rejonowej Warszawa-Ochota
podstawa prawna: art. 91a ustawy z 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst. jedn. DzU z 2010 r. nr 243, poz. 1623 ze zm.)
