Dla udanego biznesu najważniejszy jest pomysł. Jednak trzeba pamiętać, że realizacja niektórych z nich odbywa się w specjalnym reżimie prawnym. Mamy wtedy do czynienia z regulowaną działalnością gospodarczą.
Tak jest też wtedy, gdy zamiarem przedsiębiorcy jest wytwarzanie biokomponentów. W takiej sytuacji warto oczywiście poznać przepisy ustawy z 25 sierpnia 2006 roku o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (dalej: ustawa).
Najpierw wpis
Zgodnie z ustawą działalność gospodarcza w zakresie wytwarzania, magazynowania lub wprowadzania do obrotu biokomponentów, czyli bioetanolu, biometanolu, estrów, dimetyloeteru, czystego oleju roślinnego oraz węglowodorów syntetycznych jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej i wymaga wpisu do rejestru wytwórców.
Jest on prowadzony przez prezesa Agencji Rynku Rolnego. Przypomnijmy, że działalność regulowana to taka, której wykonywanie wymaga spełnienia szczególnych warunków określonych przepisami prawa. Ustawodawca doszedł więc do wniosku, że działalność gospodarcza w obszarze biokomponentów wymaga szczególnego nadzoru.
Aby uzyskać wpis, trzeba spełnić kilka warunków. Przede wszystkim konieczne jest posiadanie tytułu prawnego do obiektów budowlanych, w których będzie wykonywana działalność gospodarcza. Ponadto w dyspozycji przedsiębiorcy muszą pozostawać odpowiednie urządzenia techniczne i obiekty budowlane, które spełniają wymagania określone w szczególności w przepisach o ochronie przeciwpożarowej, sanitarnych i o ochronie środowiska i umożliwiają prawidłowe wykonywanie działalności gospodarczej.
Kolejnym warunkiem jest posiadanie zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego. Ustawodawca ustanowił także warunki, które mają charakter personalny. Działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, magazynowania lub wprowadzania do obrotu biokomponentów może wykonywać przedsiębiorca, który nie był karany za przestępstwa skarbowe, przeciwko mieniu, wiarygodności dokumentów, a także przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi oraz obrotowi gospodarczemu.
Co we wniosku
Wpis do rejestru wytwórców jest dokonywany w drodze decyzji administracyjnej na wniosek wytwórcy. Dokument ten musi zawierać:
- oznaczenie firmy wytwórcy, jej siedziby i adres;
- numery NIP, REGON, ewentualnie PESEL;
- określenie: rodzaju i zakresu wykonywanej działalności gospodarczej, miejsca lub miejsc wykonywania działalności gospodarczej oraz rodzaju i rocznej wydajności instalacji do wytwarzania biokomponentów;
- oświadczenie, że w chwili składania wniosku wytwórca nie zalega z wpłatami na rzecz organów podatkowych, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych albo Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.
Do wniosku o wpis do rejestru wytwórców należy dołączyć oświadczenie następującej treści:
„Oświadczam, że:
1)
dane zawarte we wniosku o wpis do rejestru wytwórców są kompletne i zgodne z prawdą;
2)
znane mi są i spełniam warunki wykonywania działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania, magazynowania lub wprowadzania do obrotu biokomponentów, określone w ustawie z 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (DzU nr 169, poz. 1199)”.
Oświadczenie powinno również zawierać oznaczenie: firmy wytwórcy, jej siedziby i adres, a także miejsca i datę złożenia oświadczenia. Omawiany dokument powinien zostać podpisany przez osobę uprawnioną do reprezentowania wytwórcy, ze wskazaniem imienia i nazwiska oraz pełnionej funkcji.
Jeżeli wniosek będzie niekompletny, organ rejestrowy niezwłocznie wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania. Nieuzupełnienie wniosku we wskazanym terminie skutkuje jego odrzuceniem.
Uwaga!
Rejestr wytwórców jest jawny – każdy może się dowiedzieć, że określony przedsiębiorca prowadzi omawiany rodzaj działalności.
Prezes Agencji Rynku Rolnego wykreśli przedsiębiorcę z rejestru w dwóch przypadkach. Po pierwsze wówczas, gdy straci on tytuł prawny do obiektów budowlanych, w których jest wykonywana działalność gospodarcza, po drugie wtedy, gdy okaże się, że oświadczenie, o którym mowa w ramce, zostało złożone niezgodnie ze stanem faktycznym.
Jakie obowiązki
Ustawodawca nałożył na wytwórców biokomponentów szereg obowiązków. Są oni zobowiązani informować organ rejestrowy o każdej zmianie danych zawartych w tym rejestrze, w szczególności o zakończeniu lub zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej, w terminie 14 dni od dnia zmiany tych danych. Sankcją za niewypełnienie tego obowiązku jest wykreślenie z rejestru wytwórców.
Ustawa określa pochodzenie surowców wykorzystywanych w toku wytwarzania biokomponentów. W tym zakresie należy wykorzystywać surowce rolnicze pozyskiwane z gospodarstwa rolnego położonego na obszarze co najmniej jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA).
Podstawą współpracy w tym zakresie jest umowa kontraktacji (zawierana na okres nie dłuższy niż rok) między producentem rolnym prowadzącym to gospodarstwo a wytwórcą lub pośrednikiem. Drugim dopuszczalnym surowcem jest biomasa pozyskiwana na podstawie umowy dostawy zawartej między pośrednikiem a wytwórcą. Ostatnia kategoria to surowce rolnicze pozyskiwane z produkcji własnej wytwórców.
Uwaga!
Udział biokomponentów wytwarzanych z biomasy pozyskiwanej w sposób inny niż opisany powyżej nie może przekraczać w skali roku 25 proc. całości biokomponentów wytwarzanych przez danego wytwórcę.
Zasady kontroli
Organem kontroli dla wytwórców biokomponentów jest prezes Agencji Rynku Rolnego. Na mocy ustawy jest on uprawniony do kontroli:
- wykonywania działalności gospodarczej prowadzonej w zakresie wytwarzania, magazynowania lub wprowadzania do obrotu biokomponentów;
- wytwarzania przez rolników biopaliw ciekłych na własny użytek;
- przestrzegania wymagań, o których mowa w art. 21 ust. 1 ustawy.
Czynności kontrolne są wykonywane przez pracowników organu kontroli na podstawie pisemnego upoważnienia oraz po okazaniu legitymacji służbowej. Warto wiedzieć, co musi znajdować się w upoważnieniu, ponieważ braki w tym zakresie dają podstawę do niewpuszczenia kontrolerów na teren zakładu .
Co w upoważnieniu
Dokument musi zawierać:
- imię i nazwisko,
- stanowisko służbowe oraz numer legitymacji służbowej osoby przeprowadzającej kontrolę,
- oznaczenie kontrolowanego,
- określenie zakresu kontroli,
- określenie czasu trwania kontroli,
- wskazanie podstawy prawnej kontroli,
- oznaczenie organu kontroli, określenie miejsca kontroli,
- określenie daty i miejsca wystawienia upoważnienia,
- podpis osoby wystawiającej upoważnienie, z podaniem zajmowanego stanowiska lub funkcji,
- pouczenie o prawach i obowiązkach kontrolowanego,
- termin ważności upoważnienia.
Osoby przeprowadzające kontrolę mają prawo wstępu na teren nieruchomości, obiektów, lokali lub ich części, gdzie jest wykonywana kontrolowana działalność gospodarcza, a także żądania ustnych lub pisemnych wyjaśnień, okazania dokumentów lub innych nośników informacji oraz udostępniania danych mających związek z przedmiotem kontroli. Czynności kontrolne są przeprowadzane w obecności kontrolowanego przedsiębiorcy lub osoby przez niego upoważnionej.
Z przeprowadzonej kontroli jest sporządzany protokół, który powinien zawierać także wnioski i zalecenia oraz informację o sposobie złożenia zastrzeżeń co do jego treści. Termin do złożenia zastrzeżeń nie może być krótszy niż 7 dni od dnia doręczenia protokołu. W przypadku odmowy podpisania protokołu przez kontrolowanego przeprowadzający kontrolę zamieszcza stosowną adnotację w protokole. Organ rejestrowy może upoważnić do przeprowadzania kontroli inny organ administracji wyspecjalizowany w kontroli danego rodzaju działalności.
Prowadząc omawianą działalność, przedsiębiorca musi mieć świadomość, że istnieją przesłanki, których zaistnienie jest równoznaczne z wydaniem przez prezesa Agencji Rynku Rolnego decyzji administracyjnej o zakazie wykonywania działalności gospodarczej. Te przesłanki to:
- nieusunięcie naruszeń warunków wymaganych do wykonywania działalności gospodarczej w wyznaczonym przez prezesa Agencji Rynku Rolnego terminie;
- rażące naruszanie warunków wymaganych do wykonywania działalności gospodarczej.
Ustawa dookreśla, co należy rozumieć przez „rażące naruszenie warunków wymaganych do wykonywania działalności gospodarczej”.
Chodzi o wprowadzanie do obrotu biokomponentów: bez wymaganego ustawą certyfikatu jakości, a także niespełniających wymagań jakości określonych w rozporządzeniu ministra gospodarki z 17 grudnia 2010 roku w sprawie wymagań jakościowych dla biokomponentów, metod badań jakości biokomponentów oraz sposobu pobierania próbek biokomponentów.
Ponadto wykreśleniem z rejestru będzie skutkować także cofnięcie przez właściwego dla podatnika naczelnika urzędu celnego zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego, ze względu na naruszenie przepisów prawa.
Bez sprawozdań się nie obejdzie
Wytwórcy są obowiązani do przekazywania, w terminie do 45 dni po zakończeniu kwartału, prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki oraz prezesowi Agencji Rynku Rolnego sprawozdań kwartalnych sporządzonych na podstawie faktur VAT lub innych dokumentów, zawierających informacje dotyczące: ilości i rodzajów zużytych surowców, wytworzonych i wprowadzonych do obrotu biokomponentów, kosztów ich wytworzenia oraz dochodów ze sprzedaży produktów ubocznych.
Wytwórcy są zobowiązani wykonywać obowiązek określony w rozporządzeniu Rady nr 617/2010 z 24 czerwca 2010 r. Dokonują tego poprzez przekazanie prezesowi Agencji Rynku Rolnego informacji dotyczących infrastruktury energetycznej służącej do wytwarzania biokomponentów, w zakresie instalacji, które mogą produkować lub rafinować biokomponenty (instalacje o zdolności co najmniej 50 000 ton/rok).
Producenci są obowiązani także do przekazywania, w terminie do 45 dni po zakończeniu kwartału prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki sprawozdań kwartalnych sporządzonych na podstawie faktur VAT lub innych dokumentów zawierających informacje określone w art. 30 ust. 2 ustawy.
Co w upoważnieniu
Dokument musi zawierać:
- imię i nazwisko,
- stanowisko służbowe oraz numer legitymacji służbowej osoby przeprowadzającej kontrolę,
- oznaczenie kontrolowanego,
- określenie zakresu kontroli,
- określenie czasu trwania kontroli,
- wskazanie podstawy prawnej kontroli,
- oznaczenie organu kontroli, określenie miejsca kontroli,
- określenie daty i miejsca wystawienia upoważnienia,
- podpis osoby wystawiającej upoważnienie, z podaniem zajmowanego stanowiska lub funkcji,
- pouczenie o prawach i obowiązkach kontrolowanego,
- termin ważności upoważnienia.
Komentuje Piotr Rogowiecki ekspert Pracodawcy R
P
Wytwarzanie biokomponentów to typowy przykład działalności regulowanej. Przy czym uzyskanie wpisu w rejestrze jest z punktu widzenia przedsiębiorcy najmniej uciążliwym typem regulacji.
Przy produkcji biokomponentów mamy do czynienia z prostymi procedurami i przejrzystymi przesłankami.
Omawiana działalność jest wrażliwa także z podatkowego punktu widzenia. Stąd objęcie jej szczególną regulacją nie powinno dziwić – wpisuje się w linię zazwyczaj przyjmowaną przez polskiego ustawodawcę w takich przypadkach.
