Jednym z zadań prawa karnego jest przeciwdziałanie zjawiskom korupcyjnym w gospodarce. Karalność za tzw. przestępstwo oszustwa na stanowisku kierowniczym, inaczej nazywane korupcją gospodarczą, przewiduje art. 296a kodeksu karnego.
Zgodnie z nim przestępstwem jest żądanie lub przyjmowanie korzyści majątkowej lub osobistej albo jej obietnicy, w zamian za nadużycie udzielonych uprawnień lub niedopełnienie obowiązku, które może wyrządzić firmie szkodę majątkową albo stanowi czyn nieuczciwej konkurencji lub niedopuszczalną czynność preferencyjną na rzecz nabywcy lub odbiorcy towaru, usługi lub świadczenia.
Pieniądze za szkodzenie Do odpowiedzialności za działanie na szkodę przedsiębiorcy mogą zostać pociągnięte przede wszystkim osoby pełniące funkcje kierownicze w jednostkach organizacyjnych wykonujących działalność gospodarczą, a więc np. prezes spółki czy wiceprezesi. Możliwe jest to jedynie wówczas, gdy zażądają oni lub przyjmą korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę. Osoba taka nie musi zatem faktycznie przyjąć takiej korzyści.
Wystarczy, że jej zażąda. Korzyścią majątkową są nie tylko pieniądze ale także inne dobra majątkowe i wartościowe przedmioty, jak np. obraz, samochód, nieruchomość, biżuteria, czy wczasy. Taką korzyścią majątkową może być także umorzenie długów prezesa. Natomiast korzyścią osobistą może być np. obietnica awansu czy załatwienie pracy członkowi rodziny.
Nie każde przyjęcie lub zażądanie łapówki będzie przestępstwem. Musi być ona przyjęta lub zażądana w zamian za nadużycie udzielonych danej osobie uprawnień lub niedopełnienie ciążącego na niej obowiązku.
Zakres tych zadań i kompetencji może wynikać nie tylko z zawartej z pracodawcą umowy, ale także z regulaminu pracy, aktu założycielskiego, a więc np. statutu spółki czy regulacji etycznych dotyczących działania danej grupy zawodowej.
Zadania i kompetencje do wykonania mogą także wynikać z obowiązujących przepisów, jak np. kodeks spółek handlowych czy kodeks pracy. Do pociągnięcia do odpowiedzialności karnej przepisy nie wymagają, aby zachowanie sprawcy nadużywającego uprawnień lub niedopełniającego obowiązków wyrządziło przedsiębiorstwu szkodę majątkową. Wystarczy już samo zagrożenie powstania takiej szkody. Nieuczciwa konkurencja Ukaranie za korupcję gospodarczą możliwe jest także, gdy zachowanie sprawcy stanowi czyn nieuczciwej konkurencji lub niedopuszczalną czynność preferencyjną na rzecz nabywcy lub odbiorcy towaru, usługi lub świadczenia.
Zgodnie z art. 3 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Czynami takimi są np. wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa, fałszywe oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów, naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy, pomawianie, utrudnianie dostępu do rynku czy nieuczciwa lub zakazana reklama.
Przez niedopuszczalną czynność preferencyjną na rzecz nabywcy lub odbiorcy towaru, usługi lub świadczenia należy natomiast rozumieć każde zachowanie, które w sposób sprzeczny z zasadami prawidłowego obrotu gospodarczego, tj. w sposób niekorzystny dla podmiotu zawierającego z odbiorcą lub nabywcą umowę, faworyzuje dany podmiot. Zagrożenie karne Za popełnienie tego przestępstwa grozi kara pozbawienia wolności od trzech miesięcy do pięciu lat.
Jeżeli sprawca wyrządzi firmie znaczną szkodę majątkową, to grozi mu od sześciu miesięcy do ośmiu lat pozbawienia wolności. Znaczna szkoda majątkowa – przypomnijmy – to taka, która przekracza 200 tys. zł (art. 115 § 5 i 7 kk). Jeżeli zachowanie sprawcy zostanie uznane za wypadek mniejszej wagi, to może on liczyć na łagodniejszą odpowiedzialność karną - grzywnę, karę ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat dwóch.
Jednym z zadań prawa karnego jest przeciwdziałanie zjawiskom korupcyjnym w gospodarce. Karalność za tzw. przestępstwo oszustwa na stanowisku kierowniczym, inaczej nazywane korupcją gospodarczą, przewiduje art. 296a kk.
Zgodnie z nim przestępstwem jest żądanie lub przyjmowanie korzyści majątkowej lub osobistej albo jej obietnicy, w zamian za nadużycie udzielonych uprawnień lub niedopełnienie obowiązku, które może wyrządzić firmie szkodę majątkową albo stanowi czyn nieuczciwej konkurencji lub niedopuszczalną czynność preferencyjną na rzecz nabywcy lub odbiorcy towaru, usługi lub świadczenia.
Pieniądze za szkodzenie Do odpowiedzialności za działanie na szkodę przedsiębiorcy mogą zostać pociągnięte przede wszystkim osoby pełniące funkcje kierownicze w jednostkach organizacyjnych wykonujących działalność gospodarczą, a więc np. prezes spółki czy wiceprezesi.
Możliwe jest to jedynie wówczas, gdy zażądają oni lub przyjmą korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę. Osoba taka nie musi zatem faktycznie przyjąć takiej korzyści. Wystarczy, że jej zażąda. Korzyścią majątkową są nie tylko pieniądze ale także inne dobra majątkowe i wartościowe przedmioty, jak np. obraz, samochód, nieruchomość, biżuteria, czy wczasy.
Taką korzyścią majątkową może być także umorzenie długów prezesa. Natomiast korzyścią osobistą może być np. obietnica awansu czy załatwienie pracy członkowi rodziny. Nie każde przyjęcie lub zażądanie łapówki będzie przestępstwem. Musi być ona przyjęta lub zażądana w zamian za nadużycie udzielonych danej osobie uprawnień lub niedopełnienie ciążącego na niej obowiązku. Zakres tych zadań i kompetencji może wynikać nie tylko z zawartej z pracodawcą umowy, ale także z regulaminu pracy, aktu założycielskiego, a więc np. statutu spółki czy regulacji etycznych dotyczących działania danej grupy zawodowej.
Zadania i kompetencje do wykonania mogą także wynikać z obowiązujących przepisów, jak np. kodeks spółek handlowych czy kodeks pracy. Do pociągnięcia do odpowiedzialności karnej przepisy nie wymagają, aby zachowanie sprawcy nadużywającego uprawnień lub niedopełniającego obowiązków wyrządziło przedsiębiorstwu szkodę majątkową. Wystarczy już samo zagrożenie powstania takiej szkody.
Nieuczciwa konkurencja Ukaranie za korupcję gospodarczą możliwe jest także, gdy zachowanie sprawcy stanowi czyn nieuczciwej konkurencji lub niedopuszczalną czynność preferencyjną na rzecz nabywcy lub odbiorcy towaru, usługi lub świadczenia. Zgodnie z art. 3 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.
Czynami takimi są np. wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa, fałszywe oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów, naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy, pomawianie, utrudnianie dostępu do rynku czy nieuczciwa lub zakazana reklama.
Przez niedopuszczalną czynność preferencyjną na rzecz nabywcy lub odbiorcy towaru, usługi lub świadczenia należy natomiast rozumieć każde zachowanie, które w sposób sprzeczny z zasadami prawidłowego obrotu gospodarczego, tj. w sposób niekorzystny dla podmiotu zawierającego z odbiorcą lub nabywcą umowę, faworyzuje dany podmiot.
Zagrożenie karne Za popełnienie tego przestępstwa grozi kara pozbawienia wolności od trzech miesięcy do pięciu lat. Jeżeli sprawca wyrządzi firmie znaczną szkodę majątkową, to grozi mu od sześciu miesięcy do ośmiu lat pozbawienia wolności. Znaczna szkoda majątkowa – przypomnijmy – to taka, która przekracza 200 tys. zł (art. 115 § 5 i 7 kk).
Jeżeli zachowanie sprawcy zostanie uznane za wypadek mniejszej wagi, to może on liczyć na łagodniejszą odpowiedzialność karną - grzywnę, karę ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat dwóch
Podstawa prawna
Art. 296a ustawy z 6 czerwca 1997 r. kodeks karny (DzU nr 88, poz. 553 ze zm.)
