Przedsiębiorcy w celu znalezienia klienta podejmują różnego rodzaju działania.  Jednak przed rozpoczęciem kampanii reklamowej za pośrednictwem poczty elektronicznej powinni zapoznać się z przepisami ustawy z 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (DzU nr 144, poz. 1204 z 2002 r. z późn. zm.; dalej: ustawa).

Jeżeli informacja handlowa będzie kierowana również do osób fizycznych – konieczna jest lektura ustawy z  29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (tekst jednolity DzU z 2002 r. nr 101, poz. 926 z późn. zm). Trzeba bowiem zdawać sobie sprawę, iż nieprzestrzeganie  tych regulacji może skutkować roszczeniami cywilnoprawnymi o odszkodowanie, a nawet sankcjami karnymi.

Ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną określa obowiązki usługodawcy związane ze świadczeniem usług drogą elektroniczną, zasady wyłączania odpowiedzialności usługodawcy z tytułu świadczenia usług drogą elektroniczną oraz zasady ochrony danych osobowych osób fizycznych korzystających z usług świadczonych drogą elektroniczną.

Niezwykle ważna jest definicja informacji handlowej zawarta w art. 2 pkt 2 ustawy.

Co to jest informacja handlowa

Przez informację handlową należy rozumieć każdą informację przeznaczoną bezpośrednio lub pośrednio do promowania towarów, usług lub wizerunku przedsiębiorcy lub osoby wykonującej zawód, której prawo do wykonywania zawodu jest uzależnione od spełnienia wymagań określonych w odrębnych ustawach, z wyłączeniem informacji umożliwiającej porozumiewanie się za pomocą środków komunikacji elektronicznej z określoną osobą oraz informacji o towarach i usługach niesłużącej osiągnięciu efektu handlowego pożądanego przez podmiot, który zleca jej rozpowszechnianie, w szczególności bez wynagrodzenia lub innych korzyści od producentów, sprzedawców i świadczących usługi.

Zgodnie z art. 9 ustawy informacja handlowa winna być wyraźnie wyodrębniana i oznaczana w sposób niebudzący wątpliwości, że jest to informacja handlowa. Nadto informacja handlowa musi zawierać:

- oznaczenie podmiotu, na którego zlecenie jest ona rozpowszechniana, oraz jego adresy elektroniczne,

- wyraźny opis form działalności promocyjnej, w szczególności obniżek cen, nieodpłatnych świadczeń pieniężnych lub rzeczowych i innych korzyści związanych z promowanym towarem, usługą lub wizerunkiem, a także jednoznaczne określenie warunków niezbędnych do skorzystania z tych korzyści, o ile są one składnikiem oferty,

- wszelkie informacje, które mogą mieć wpływ na określenie zakresu odpowiedzialności stron, w szczególności ostrzeżenia i zastrzeżenia.

Aby przesłać e-mailem ofertę firmy, konieczna jest uprzednia zgoda adresata. Zakazane jest bowiem przesyłanie niezamówionej informacji handlowej skierowanej do oznaczonego odbiorcy za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w szczególności poczty elektronicznej. Ustawodawca sprecyzował, iż informację handlową uważa się za zamówioną, jeżeli odbiorca wyraził zgodę na otrzymywanie takiej informacji, w szczególności udostępnił w tym celu identyfikujący go adres elektroniczny.

Udostępniony adres

Należy podkreślić, iż okoliczność umieszczenia danych kontaktowych w Internecie czy gdziekolwiek indziej nie oznacza automatycznie zgody na otrzymywanie ofert handlowych. Ta zasada dotyczy zarówno osób fizycznych, jak i podmiotów prowadzących działalność gospodarczą.

Przykład

XXX SA ma stronę internetową, na której zostały umieszczone adresy e-mail pracowników. Pomimo udostępnienia adresów, bez odrębnej zgody nie można przesłać na jakikolwiek adres oferty handlowej drogą elektroniczną. Będzie to możliwe dopiero po wyrażeniu przez pracownika zgody.

Co w pytaniu

W razie braku wcześniejszej zgody potencjalnego odbiorcy, należy w pierwszej kolejności skontaktować się z nim i zapytać, czy wyraża zgodę na przesłanie mu informacji handlowej.

Najczęściej prośba o wyrażenie zgody na przesłanie informacji handlowej jest wysyłana e-mailem i jest to praktyka zgodna z prawem. Zapytanie o wyrażenie zgody musi odpowiadać jednak pewnym standardom.

Pytający powinien określić dane umożliwiające jego identyfikację oraz krótko wskazać, jakie informacje chce przesłać w ofercie. Wyrażenie zgody może nastąpić choćby poprzez odesłanie e-maila zwrotnego lub kliknięcie w umieszczony w e-mailu link. Nie można jednak wskazać w wysyłanym e-mailu z zapytaniem, iż nieodesłanie odpowiedzi oznacza zgodę na przesłanie informacji handlowej.

Trzeba podkreślić, iż e-mail z zapytaniem o wyrażenie zgody nie może zawierać reklamy oferowanego produktu lub usługi.

Przykład

Firma ubezpieczeniowa może przesłać e-mail o treści „Prosimy o wyrażenie zgody na przesłanie drogą elektroniczną informacji handlowych o ubezpieczeniach Auto Casco”.

Naruszającym prawo będzie jednak e-mail o treści „Prosimy o wyrażenie zgody na przesłanie drogą elektroniczną informacji handlowych o ubezpieczeniach Auto Casco 2 proc. wartości pojazdu + OC za 1 zł”.

Przyjmuje się, że nie jest również dopuszczalne umieszczanie w zapytaniu linku do oferty handlowej lub chociażby do strony internetowej oferenta.

Czyn nieuczciwej konkurencji

Działanie polegające na skierowaniu niezamówionej informacji handlowej do oznaczonego kontrahenta stanowi czyn nieuczciwej konkurencji. Warto przypomnieć, że w przypadku dokonania czynu nieuczciwej konkurencji, przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać zaniechania niedozwolonych działań, usunięcia skutków niedozwolonych działań, złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie czy też naprawienia wyrządzonej szkody, na zasadach ogólnych.

Sankcje karne

Trzeba pamiętać, że  przesyłającego niezamówione informacje handlowe czekają sankcje karne. Na mocy art. 24 ustawy, kto przesyła za pomocą środków komunikacji elektronicznej niezamówione informacje handlowe, podlega karze grzywny do 5 tys  zł. Ściganie tego wykroczenia, następuje wyłącznie na wniosek pokrzywdzonego. -

Autor jest adwokatem, współpracuje z Kancelarią Prawniczą C. L. Jezierski sp. j. w Warszawie