Co łączy bezzwrotne dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej finansowane z funduszy unijnych albo budżetu państwa, preferencyjne pożyczki oraz poręczenia mające pomóc w otwarciu własnej firmy? W każdym przypadku, aby je uzyskać trzeba przekonać do tego odpowiednie instytucje, które za nimi stoją. Innymi słowy, niezależnie od tego, z jakiego rodzaju wsparcia chciałby skorzystać młody przedsiębiorca, musi przedstawić ciekawy pomysł na własny biznes. Udowodnić, że jest to przedsięwzięcie zasługujące na wsparcie, czyli takie, które utrzyma się na rynku ponieważ będzie dochodowe. Jeżeli taki dobry pomysł przedsiębiorca ma, trzeba znaleźć wsparcie na jego realizację. Gdzie go szukać?

Kapitał ludzki

W przypadku funduszy europejskich są one dzielone poprzez tzw. programy operacyjne. Jest ich kilka, ale ten, który będzie nas interesował w pierwszej kolejności nosi nazwę „Kapitał ludzki". Jest on podzielony na części zwane działaniami, gdzie każde z nich ma inne cele, a tym samym finansuje różne rodzaje projektów (szkolenia, doradztwo, zatrudnienie, itp.).

Celem działania 6.2 „Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia" jest promocja oraz wspieranie inicjatyw i rozwiązań zmierzających do tworzenia nowych miejsc pracy oraz budowy postaw kreatywnych, służących rozwojowi przedsiębiorczości i samozatrudnienia. To właśnie środki zarezerwowane na tę część programu KL mają pomóc w zakładaniu własnych firm osobom, które na taki krok są gotowe. Przewiduje ono dwa tryby udzielania takiej pomocy: bezzwrotne dotacje do wysokości 40 tys. zł lub pożyczki do wysokości 50 tys. zł. W obu przypadkach połączone jest to z doradztwem i szkoleniami z zakresu zakładania i prowadzenia własnej firmy. Z pomocy mogą korzystać wszystkie osoby, które nie prowadzą własnej działalności i nie prowadziły jej w okresie ostatnich 12 miesięcy przed dniem wystąpienia o wsparcie (przystąpienia do projektu).

W praktyce największe szanse uzyskania bezzwrotnej dotacji mają osoby znajdujące się w szczególnie niekorzystnej sytuacji na rynku pracy (np. osoby długotrwale bezrobotne). Nieco łagodniejsze kryteria mogą obowiązywać przy udzielaniu pożyczek, chociaż i tutaj instytucje udzielające wsparcia mogą się kierować takimi wskaźnikami, jak: wiek, miejsce zamieszkania, płeć, niepełnosprawność. Przykładowo w sposób preferencyjny mogą być traktowane zgłoszenia kobiet (np. wchodzących na rynek pracy po urodzeniu i wychowaniu dziecka) lub osób w określonym wieku (45+, 50 +, osoby młode).

Szukaj w regionie

Jak dotrzeć do instytucji udzielającej takie wsparcie? Poszukiwania należy rozpocząć w odpowiednim dla danego województwa urzędzie marszałkowskim. To władze samorządowe decydują bowiem o tym, kto odpowiada za realizację działania 6.2. Przy tym urząd może pozostawić te kompetencje w swoich rękach. Jednak w większości regionów zostały one przekazane wojewódzkim urzędom pracy (chociaż są wyjątki, np. na Mazowszu za realizację działania 6.2 odpowiada Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych). Odnalezienie właściwej instytucji (tzw. instytucji wdrażającej) to jeszcze nie koniec. To nie ona bowiem udziela bezpośredniego wsparcia. Jej zadaniem jest przeprowadzenie konkursu i dokonanie wyboru odpowiednich podmiotów (firm, organizacji, fundacji, banków, instytucji finansowych), które dalej już samodzielnie organizują nabory chętnych na przyszłych przedsiębiorców, udzielają im wsparcia merytorycznego (doradztwo, szkolenia) a następnie przyznają jednorazowe dotacje lub pożyczki.

Korzystając zatem z danych udostępnianych przez urzędy marszałkowskie lub wojewódzkie urzędy pracy trzeba dotrzeć do odpowiedniej instytucji i zgłosić się do niej w odpowiedzi na ogłoszony przez nią nabór kandydatów. Tylko w ten sposób da się skorzystać z opisanego mechanizmu pomocy.

Biura i maszyny

Osoby, które zakwalifikują się do projektu (w tym przejdą np. rozmowy kwalifikacyjne) otrzymują wsparcie w postaci doradztwa i szkolenia. Po pozytywnym zakończeniu tego etapu mogą otrzymać jednorazową dotację lub pożyczkę (w zależności od tego, jaka instytucja realizuje ten projekt i jakie są jego założenia). Pieniądze te mają pomóc w rozpoczęciu działalności. Dlatego można je wykorzystać np. na adaptację pomieszczeń służących prowadzeniu takiej działalności, zakup wyposażenia (komputery, telefony, inne urządzenia biurowe), w tym specjalistycznego, związanego z przedmiotem działalności nowej firmy (inne będzie wyposażenie kawiarni, inne zakładu fotograficznego). Ważne jest tylko to, aby przedsiębiorca przedstawił planowane wydatki i skonsultował je z instytucją udzielającą wsparcia, tak aby nie było żadnych wątpliwości, co do zasadności ich dokonania.

Wirtualna firma

Program KL to jednak nie jedyne źródło finansowania nowych pomysłów na biznes. Istnieje inne i to takie, które daje szansę zdobycia znacznie większej dotacji niż 40 tys. zł. Kryje się ono w programie „Innowacyjna gospodarka" pod działaniem o numerze 8.1 „Wspieranie działalności gospodarczej w dziedzinie gospodarki elektronicznej". Jest ono adresowane do mikro i małych przedsiębiorców, którzy działają na rynku nie dłużej niż rok. Tym samym aplikować o środki może każdy, kto właśnie jest na etapie rejestrowania własnej działalności lub zamierza to zrobić w najbliższym czasie.

Specyfika tego działania kryje się w tym, jakiego rodzaju pomysły na biznes mogą liczyć na wsparcie. Od razu trzeba bowiem powiedzieć, że nie wszystkie. Ta część programu IG przewiduje dofinansowanie działalności w dziedzinie gospodarki elektronicznej. Co to oznacza? Założona firma musi przygotować, wdrożyć i świadczyć co najmniej jedną usługę elektroniczną (e-usługa). Pod tym pojęciem rozumie się usługę świadczoną w sposób zautomatyzowany przy użyciu technologii informacyjnych i za pomocą systemów teleinformatycznych w publicznych sieciach, realizowaną na indywidualne żądanie usługobiorcy, bez jednoczesnej obecności stron w tej samej lokalizacji. Rozwój firmy świadczącej takie usługi może być finansowany maksymalnie przez dwa lata.

Przy tym maksymalna wartość dotacji to nawet 560 tys. zł. Jaka instytucja udziela takiej pomocy? Jest to Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. Wnioski o dofinansowanie można składać w momencie ogłoszenia przez nią konkursu. Na ten rok zaplanowane są trzy takie nabory (od 26 marca do 20 kwietnia, od 23 lipca do 17 sierpnia i od 19 listopada do 14 grudnia).

Zainwestuj i oddaj

Nie zawsze fundusze unijne trafiają bezpośrednio do przedsiębiorców. Część z nich służy dofinansowaniu różnego rodzaju instytucji finansowych lub instytucji otoczenia biznesu, które dzięki temu mogą rozszerzyć swoją ofertę pożyczkową i poręczniową. Oczywiście po to, aby w konsekwencji ułatwić rozwój firm, w tym w szczególności tych nowo zakładanych. Tego typu instytucje funkcjonują w każdym województwie a uzyskują wsparcie z tzw. regionalnych programów operacyjnych lub z programu „Innowacyjna gospodarka". W szczególności może to być ciekawa oferta dla młodych przedsiębiorców, którzy ze względu na zbyt mały wkład własny, brak historii działalności i odpowiednich zabezpieczeń nie mogą liczyć na uzyskanie pożyczki w banku. Tę może zastąpić pożyczka takiej instytucji lub ułatwić zaciągnięcie kredytu w banku dzięki poręczeniu. Gdzie szukać informacji? W przypadku instytucji wspartych funduszami unijnymi z programów regionalnych kroki należy kierować do odpowiednich urzędów marszałkowskich. Można także skorzystać z tzw. krajowego systemu usług dla małych i średnich przedsiębiorstw (www.ksu.parp.gov.pl) i tam poszukać odpowiedniej instytucji.