O tym obowiązku może jednak zdecydować pracodawca lub lekarz medycyny pracy.

Kierowca zawodowy wykonujący przewozy drogowe podlega badaniom psychologicznym przeprowadzanym w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań psychologicznych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy. Musi im się poddawać co pięć lat, dopóki nie ukończy 60 roku życia, a później co 30 miesięcy.

Taki obowiązek wynika z art. 39k ustawy z 6 września 2001 o transporcie drogowym (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 125, poz. 874 ze zm.). Co jednak istotne, tej ustawy nie stosuje się do przewozów pojazdami przeznaczonymi konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż dziewięciu osób licząc razem z kierowcą w przypadku niezarobkowego przewozu drogowego (art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy).

Tak więc kierowcy samochodów służbowych używanych na potrzeby własne firmy nie podlegają pod jej regulacje. Muszą więc poddawać się badaniom lekarskim wymaganym dla ogółu pracowników.

Ogólne zasady

Każdy pracownik podlega badaniom profilaktycznym, o których mowa w art. 229 k.p. Szczegóły w tym zakresie określa rozporządzenie ministra zdrowia i opieki społecznej z 30 maja 1996 w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w kodeksie pracy (DzU nr 69, poz. 332 ze zm.), zwane dalej rozporządzeniem w sprawie badań lekarskich pracowników. Dodatkowo zatrudniony, który w ramach obowiązków służbowych kieruje pojazdem, podlega specjalistycznym badaniom okulistycznym.

Zakres ustali lekarz

W sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami wypowiedziało się Ministerstwo Zdrowia w stanowisku z 28 czerwca 2011 (MZ-BP-P-0620-6142-2/OG/11).

Wskazało w nim wynikający z § 4 rozporządzenia w sprawie badań lekarskich pracowników obowiązek pracodawcy kierowania pracownika na badania profilaktyczne i wskazywania w treści skierowania odpowiednich informacji mających wpływ na zakres badania. Chodzi o przypadki, gdy na stanowisku pracy występują warunki uciążliwe lub czynniki szkodliwe dla zdrowia.

Pracodawca powinien również wskazać aktualne wyniki badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia wykonywanych na tych stanowiskach. Podczas takich badań stosuje się zalecenia wynikające ze wskazówek metodycznych (określonych w załączniku nr 1 do wskazanego rozporządzenia), gdzie w lp. V pkt 2 określono, że przy wykonywaniu prac wymagających pełnej sprawności psychoruchowej  zakres wymaganego badania wstępnego (poza badaniem ogólnym wykonywanym przez lekarza orzekającego) obejmuje również:

- badania okulistyczne,

- badania neurologiczne,

- testy sprawności psychoruchowej wykonywane przez psychologa.

Zatem zakres badań profilaktycznych ustala lekarz medycyny pracy według ww. wskazówek metodycznych w sprawie przeprowadzania badań profilaktycznych pracowników. Od niego zależy więc, czy rozszerzy go o tzw. psychotesty.

Obowiązkowo do okulisty

Osobę kierującą pojazdem w ramach obowiązków służbowych, posiadającą prawo jazdy kategorii A, A1, B, B1, B+E oraz T, pracodawca musi dodatkowo skierować na wykonanie konsultacji okulistycznej oraz badanie oceniające widzenie zmierzchowe i zjawisko olśnienia (§ 4 ust. 4 pkt 5 rozporządzenia z 7 stycznia 2004 w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, DzU nr 2, poz. 15 ze zm.).

Obowiązek ten istnieje od 29 czerwca 2011 i dotyczy zarówno pracowników, jak i osób ubiegających się o zatrudnienie, którzy w ramach powierzonych zadań kierują (lub będą kierowali) pojazdem. Bez znaczenia pozostaje, czy prowadzony przez pracownika pojazd jest samochodem służbowym czy prywatnym. Istotne jest wyłącznie to, że będzie wykorzystywany do celów służbowych na podstawie stosownej umowy.

Potwierdza to również Ministerstwo Zdrowia we wspomnianym wcześniej stanowisku. Resort podkreślił, że obowiązek poddania się takim badaniom dotyczy pracownika, który okresowo bądź sporadycznie w ramach powierzonych mu obowiązków służbowych kieruje pojazdem.

Autor jest specjalistą ds. bhp, wspólnikiem w spółce Pogotowie Kadrowe Lankamer-Prasołek sp.j.