SN jednolicie przyjmuje, że nie ma w tym zakresie znaczenia data podpisania ewentualnej umowy czy jakichkolwiek innych czynności prawnych. Jedynym wyznacznikiem tego, kiedy doszło do przejścia zakładu pracy, jest moment faktycznego przejęcia przez nowego pracodawcę składników majątku bądź zadań po poprzedniku.
Kontakty, a nie formalności
W ocenie SN datą przejścia zakładu pracy na nowego pracodawcę na podstawie art. 23
1
§ 1
jest data faktycznego przejęcia przez nowego pracodawcę majątku (mienia) i zadań, a nie data formalnego zawarcia umowy, na podstawie której dochodzi do przejęcia zakładu pracy
(wyrok z 30 września 2009, II PK 86/09).
Ocena, że doszło do przejścia części zakładu pracy na nowego pracodawcę, zależy od ustalenia, czy przejął on w faktyczne władanie część zadania lub zadań, stanowiących placówkę zatrudnienia, a więc w zakresie pozwalającym na wykonywanie obowiązków pracowniczych.
Nie musi to polegać na formalnym nabyciu przedsiębiorstwa (art. 55
1
) lub jego części oraz nie zależy od rodzaju czynności prawnej, na podstawie której następuje przejęcie części zakładu pracy w faktyczne władanie
(wyrok SN z 20 października 2009, I PK 96/09)
. Przedsiębiorstwo bowiem w rozumieniu art. 55
1
k.c. i zakład pracy to nie są z pewnością pojęcia tożsame.
Przykład
Firmy Gamma i Delta zawarły umowę sprzedaży warsztatu 24 grudnia 2010. Nowa spółka rozpoczęła działalność po świętach, tj. 27 grudnia 2010.
Przejęciu będą podlegali ci zatrudnieni 27, a nie 24 grudnia.
Przy dzierżawie
Wydzierżawiający, który rozwiązał umowę dzierżawy, staje się stroną w dotychczasowych stosunkach pracy z chwilą faktycznego odzyskania składników majątkowych stanowiących przedmiot dzierżawy (art. 23
1
§ 1 k.p.). I to niezależnie od tego czy zostały mu one zwrócone przez dzierżawcę czy wydane przez zarządcę ustanowionego w drodze zabezpieczenia powództwa o eksmisję po prawomocnym zakończeniu procesu eksmisyjnego – stwierdził
SN w wyroku z 18 lutego 2010 (III UK 75/09)
.
Uznał, że ponieważ ten przepis ma chronić pracowników, nie mogą oni zostać postawieni w sytuacji, w której przez nieokreślony czas nie będą wiedzieć, kto jest ich szefem. Tym samym powtórzył wcześniejszy pogląd, że w razie wątpliwości co do skuteczności przejścia zakładu pracy nie można oczekiwać na rozstrzygnięcie innego organu, by ustalić, kto jest pracodawcą.
Oczekiwanie na prawomocne rozstrzygnięcie sądu cywilnego co do skutecznego odstąpienia od umowy przedłużałoby stan niepewności co do tego, kto jest pracodawcą (wyrok SN z 10 listopada 2009, II PK 55/09).
Przykład
Firma Gamma dzierżawiła od firmy Omega zakład produkcyjny. Gdy popadły w konflikt, po tym jak druga z nich wypowiedziała umowę, na czas procesu przed sądem zakładem kierował zarządca.
Zgodnie z poglądem SN nie można czekać do końca procesu z ustaleniem, kto jest pracodawcą osób zatrudnionych w zakładzie. Ponieważ Omega w rzeczywistości nie odzyskała składników majątku, nie można uznać, że zakład pracy na nią przeszedł.
Przez rok stare układy
Moment przejścia jest ważny również dlatego, że w okresie jednego roku od tego dnia przejścia zakładu pracy lub jego części na nowego pracodawcę do pracowników stosuje się postanowienia układu, którym byli objęci przed przejściem zakładu pracy lub jego części na nowego pracodawcę, chyba że odrębne przepisy stanowią inaczej.
Postanowienia tego układu obowiązują w brzmieniu z dnia przejścia zakładu pracy lub jego części na nowego pracodawcę. Pracodawca może stosować do tych pracowników korzystniejsze warunki niż wynikające z dotychczasowego układu.
Co więcej, w ocenie SN – zgodnie z art. 241
8
§ 1 k.p. – treść układu zbiorowego pracy, także w zakresie regulacji systemu i rozkładu czasu pracy oraz okresów rozliczeniowych, obowiązuje pracodawcę przejmującego zakład w brzmieniu aktualnym w dacie transferu. Późniejsze zmiany dokonane w tym akcie nie mają zastosowania do przejętych w trybie art. 23
1
§ 1 k.p. pracowników
(wyrok SN z 11 marca 2010, I PK 191/09).
Agata Lankamer-Prasołek jest wspólnikiem w firmie Pogotowie Kadrowe sp.j.
Łukasz Prasołek jest asystentem sędziego w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego
Czytaj też artykuły:
Zobacz więcej w serwisie:
»
»
»
»
»
Przekształcenia, podziały, łączenia spółek
