Pracodawca jest obowiązany udzielić pracownikowi urlopu na żądanie,  jeśli ten zgłosi takie  żądanie  najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu. Pracownik może rozpocząć odpoczynek dopiero, kiedy szef się na to zgodzi.

Pracodawcy proponują zmiany w   regulacji urlopu na żądanie. Chcą skrócenia jego wymiaru, obowiązku wcześniejszego zgłaszania żądania oraz możliwości odwołania pracownika z takiego urlopu , w razie gdy jego obecność w firmie   jest niezbędna.

Ideą urlopu na żądanie jest możność korzystania z niego w nieoczekiwanej, nagłej sytuacji. Dzięki temu pracownik  unika  nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy, która może zostać uznana za naruszenie jego podstawowych obowiązków, gdy z   przyczyn innych  niż określone  w przepisach  jako usprawiedliwiające nie może stawić się w pracy.   Urlop  na żądanie jest urlopem wypoczynkowym,  w praktyce jednak  pracownicy korzystają z niego także w innych celach, np. w sytuacji krótkotrwałej choroby, kiedy nie mogą dostać się do lekarza i otrzymać zwolnienia  od pracy.

Niewątpliwie urlop na żądanie może dezorganizować pracę i postulaty pracodawców dotyczące zmian w  przepisach regulujących urlopy na żądanie są zrozumiałe. Wprowadzenie jednak  obowiązku wcześniejszego informowania pracodawcy o urlopie  niweluje  jego sens  bardziej  niż zmniejszenie jego wymiaru.

Zgodnie z art. 167 § 1  kodeksu pracy można odwołać pracownika z urlopu,  gdy  okoliczności nieprzewidziane w chwili, gdy go  rozpoczynał, wymagają  jego obecności w zakładzie.  Dominuje pogląd, że przepis ten  ma zastosowanie także do urlopu na żądanie. Potwierdził to Sąd Najwyższy, stwierdzając, że „obowiązek udzielenia urlopu na żądanie nie jest bezwzględny, a pracodawca może odmówić żądaniu pracownika ze względu na szczególne okoliczności, które powodują, że jego zasługujący na ochronę wyjątkowy interes wymaga obecności pracownika w pracy" (wyrok SN z 28 października 2009 r., sygn. II PK 123/09).

Już  zatem na gruncie aktualnych przepisów pracodawca może w wyjątkowych sytuacjach  odwołać pracownika z urlopu udzielonego na żądanie.

Autorka jest doktorem nauk społecznych, prawnikiem w WKB Wierciński, Kwieciński, Baehr

Więcej na ten temat w serwisie:

Urlop na żądanie