Zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 2 lit. a) [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=172827]ustawy o VAT[/link] usługi transportowe są objęte szczególnym obowiązkiem podatkowym.

W myśl tego przepisu w przypadku świadczenia usług transportu towarów kolejami, taborem samochodowym, statkami pełnomorskimi, środkami transportu żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej, promami, samolotami i śmigłowcami obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30. dnia, licząc od dnia wykonania usług.

Zatem w przypadku, gdy podatnik nie otrzymał żadnej płatności w ciągu 30 dni od dnia wykonania usługi (a także przed jej wykonaniem), obowiązek podatkowy powstanie u niego 30. dnia od chwili wykonania usługi. Późniejsze otrzymanie zapłaty, a także jej brak, nie ma już żadnego wpływu na powstały obowiązek podatkowy. Rozliczenie podatku spoczywa wyłącznie na usługodawcy, czyli firmie transportowej.

Nowe regulacje ustawy o VAT obowiązujące od 1 stycznia 2010 r. zasadniczo zmieniły sposób rozliczania usług transportu towarów świadczonych dla zagranicznych kontrahentów i zakupu tego typu usług z zagranicy.

W przypadku sprzedaży usługi transportu towarowego przez polskiego podatnika na rzecz podatnika podatku od wartości dodanej mającego siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności poza granicami Polski transakcja taka znajdzie się poza polskim systemem VAT – obowiązek podatkowy w Polsce po stronie polskiego podatnika w ogóle nie powstanie.

Natomiast do sprzedaży usług transportu towarów dla niepodatników zagranicznych zaadaptowana została zasada dotycząca rozliczenia transportu z uwzględnieniem pokonanych odległości.

Ponadto, jeżeli transport towarów rozpoczyna się i kończy odpowiednio na terytorium dwóch różnych państw członkowskich, usługi te są opodatkowane tam, gdzie transport towarów się rozpoczyna.

Jeżeli zgodnie z tymi regulacjami miejscem świadczenia usługi transportowej będzie terytorium Polski, do określenia momentu powstania obowiązku podatkowego zastosowanie będą miały również przepisy art. 19 ust. 13 pkt 2 lit. a) ustawy o VAT.

Zatem obowiązek rozliczenia transakcji powstanie z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30. dnia, licząc od dnia wykonania usług.

Obowiązujące do końca 2009 r. przepisy nakazywały określanie momentu podatkowego w imporcie usług odpowiednio jak dla sprzedaży usług krajowych. Od 1 stycznia 2010 r. reguła ta została ograniczona jedynie do wyjątkowych przypadków importu usług.

Z zasady tej został wyłączony import usług, które są rozliczane na podstawie art. 28b ustawy o VAT, a więc przepisu tworzącego nową zasadę ogólną dotyczącą określania miejsca świadczenia usług, właściwą dla wszystkich usług, poza wyjątkami określonymi w art. 28c – 28n ustawy o VAT.

Import usług transportowych nie znajduje się wśród wskazanych przez ustawodawcę wyjątków, zatem do określania momentu powstania obowiązku podatkowego nie znajdą zastosowania przepisy art. 19 ust. 13 pkt 2 lit. a) ustawy o VAT.

W przypadku importu usług, dla których zastosowanie ma art. 28b ustawy o VAT – czyli także usług transportu towarów – obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania usługi.

Jeżeli kupiona od zagranicznego podatnika podatku od wartości dodanej usługa transportu towarów będzie realizowana w sposób ciągły (w związku z jej świadczeniem będą ustalone następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń), obowiązek podatkowy powstanie z upływem każdego okresu rozliczeniowego, przynajmniej raz w roku.

[ramka][b]Uwaga [/b]

W ramach nowej zasady ogólnej rozliczania importu nadal obowiązuje zasada dotycząca konieczności rozpoznania obowiązku podatkowego z chwilą uiszczenia przedpłaty, zaliczki, zadatku, raty.[/ramka]

[i]Autorka jest doradcą podatkowym w Rödl & Partner Oddział Wrocław[/i]

[ramka][b][link=http://www.rp.pl/temat/400351.html]Zobacz, co zmienia się w VAT w 2010 r.[/link] [/b][/ramka]