Przedsiębiorca starający się o kredyt nierzadko ma problem z przedstawieniem wymaganych przez bank zabezpieczeń. Przyczyną może być na przykład brak wystarczającego majątku. W takiej sytuacji rozwiązaniem dla mikro-, małych i średnich firm jest skorzystanie z poręczeń i gwarancji Banku Gospodarstwa Krajowego.

Bank ten ma specjalny program, którego celem jest wspieranie przedsiębiorczości poprzez zwiększenie dostępu do kredytów. Chodzi zarówno o kredyty inwestycyjne, jak i obrotowe. Wspierane są przede wszystkim przedsięwzięcia współfinansowane z funduszy unijnych, projekty infrastrukturalne oraz związane z rozwojem małych i średnich przedsiębiorstw, w tym realizowane z wykorzystaniem środków publicznych.

[srodtytul]Na różne cele[/srodtytul]

W ramach programu funkcjonuje kilka linii poręczeniowych.

- Pierwsza jest zarezerwowana dla mikro-, małych i średnich przedsiębiorców, którzy potrzebują poręczenia nowego kredytu obrotowego lub inwestycyjnego, z wyłączeniem kredytów na inwestycje kapitałowe.

- Druga linia poręczeniowa przeznaczona jest dla banków, a przedsiębiorcy skorzystają na jej istnieniu tylko pośrednio. Bank Gospodarstwa Krajowego może bowiem poręczyć kredyty udzielone przez dany bank komercyjny w poprzednich latach. Taka operacja poprawia bankowe współczynniki, od których zależy możliwość przyznawania firmom kolejnych kredytów (obniża ryzyko kredytowe, podwyższa współczynnik adekwatności kapitałowej). Banki, które dzięki temu zwiększą finansowanie mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw, będą płacić za poręczenie BGK niższą prowizję (jest pobierana co roku, a jej wysokość zależy od wielkości nowej akcji kredytowej). Ma to dopingować do finansowania firm.

- Program przewiduje też indywidualne poręczenia lub gwarancje, m.in. spłaty kredytów inwestycyjnych, obrotowych, zobowiązań z tytułu emisji obligacji, gwarancje należytego wykonania umowy, wadialne, gwarancje obejmujące zaliczki.

- Odrębna linia jest przewidziana dla firm faktoringowych. Mogą one skorzystać z poręczeń zobowiązań z tytułu faktoringu. Faktorantem może być wyłącznie małe lub średnie przedsiębiorstwo.

- Istnieje też linia poręczeniowa dla firm leasingowych. Poręczenie zabezpiecza w tym przypadku ryzyko związane z finansowaniem środków trwałych nabywanych przez przedsiębiorstwa z sektora małych i średnich. Środki te powinny być przeznaczone na rozwój produkcji lub usług. Zabezpieczenie jest wypłacane firmie leasingowej po rozliczeniu windykacji przedmiotu leasingu.

[srodtytul]Podstawowe warunki[/srodtytul]

Poręczenia i gwarancje obejmują maksymalnie 80 proc. kwoty kredytu w wysokości od 100 tys. zł do 10 mln euro (równowartość w złotych przeliczona według średniego kursu waluty ogłoszonego w danym roku budżetowym przez NBP). W 2009 roku w przypadku jednostkowego poręczenia lub gwarancji spłaty kredytu jest to kwota nie wyższa niż 41 721 tys. zł.

Jeśli kredyt jest walutowy, poręczenie jego spłaty udzielane jest w złotych. Poręczenia i gwarancje nie obejmują odsetek ani innych kosztów związanych z kredytem. Są ważne od momentu wejścia w życie umowy do zakończenia okresu kredytowania plus dodatkowe trzy miesiące.

Wniosek o przyznanie poręczenia lub gwarancji trzeba złożyć w jednym z 19 banków, z którymi współpracuje BGK.

[srodtytul]Jakie koszty[/srodtytul]

Za udzielenie poręczenia lub gwarancji BGK pobiera opłatę. Jest ona naliczana z góry za okresy roczne. Podstawą jej ustalenia jest kwota poręczenia lub gwarancji aktualna na początku danego roku. Wyjątkiem jest kredyt odnawialny. W tym przypadku prowizja jest naliczana od kwoty poręczanego limitu kredytowego.

Podstawowa roczna stawka prowizji wynosi 2 proc. dla poręczenia i 2,5 proc. dla gwarancji. Stawkę tę stosuje się w sytuacji, gdy marża banku udzielającego kredytu wynosi nie więcej niż 5 proc. Jeśli jest wyższa, prowizja BGK rośnie do 3 proc. (poręczenie) lub 3,5 proc. (gwarancja).

BGK pobiera też opłatę za rozpatrzenie wniosku. Wynosi ona 0,5 proc. od wnioskowanej kwoty poręczenia czy gwarancji (maksymalnie 5 tys. zł). Gdy poręczenie lub gwarancja zostaną przyznane, ewentualnie zostanie wydana promesa, opłata za rozpatrzenie wniosku pomniejsza prowizję naliczaną od poręczenia czy gwarancji. W przypadku decyzji odmownej pieniądze nie są zwracane.

Żeby dostać poręczenie lub gwarancję spłaty kredytu, trzeba przedstawić weksel własny in blanco z klauzulą bez protestu.

[srodtytul]Zabezpieczenia[/srodtytul]

Dodatkowo firma składa oświadczenie o poddaniu się egzekucji. Wyraża w nim zgodę na wystawienie przez BGK bankowego tytułu egzekucyjnego. Trzeba też w oświadczeniu dać zgodę na zmianę treści wpisu w księdze wieczystej (jeśli zabezpieczeniem kredytu jest hipoteka) oraz na zmianę treści wpisu w rejestrze zastawów (jeśli jest to zabezpieczeniem kredytu).

Gdy ryzyko związane z udzieleniem poręczenia jest wysokie, BGK może wystąpić o dodatkowe zabezpieczenie.

[ramka][b]Kto współpracuje[/b]

Umowę z BGK podpisały:

- Alior Bank

- Bank BPH

- Bank Gospodarki Żywnościowej

- Bank Millennium

- Bank Ochrony Środowiska

- Bank Pekao

- PKO BP

- Bank Pocztowy

- Bank Polskiej Spółdzielczości

- Bank Spółdzielczy w Jastrzębiu-Zdroju

- Bank Spółdzielczy Ziemi Łowickiej

- BRE Bank

- DNB Nord Polska

- Gospodarczy Bank Wielkopolski

- HSBC Bank Polska

- ING Bank Śląski

- Krakowski Bank Spółdzielczy

- Raiffeisen Bank Polska

- West LB Bank Polska [/ramka]

[ramka][b]Obowiązująca procedura[/b]

- Wniosek o udzielenie poręczenia przedsiębiorca składa w banku współpracującym z BGK. Trzeba do niego dołączyć wniosek o udzielenie kredytu lub pożyczki.

- Po podjęciu decyzji o przyznaniu kredytu bank przekazuje do BGK wniosek klienta wraz z wymaganymi dokumentami.

- BGK, rozpatrując wniosek o udzielenie poręczenia, ocenia zdolność przedsiębiorcy do spłaty kredytu wraz z odsetkami.

- Po podjęciu decyzji o przyznaniu poręczenia BGK podpisuje umowy z przedsiębiorcą oraz z bankiem.

- Przedsiębiorca wpłaca prowizję za udzielone poręczenie oraz składa w BGK weksel in blanco, stanowiący zabezpieczenie poręczenia.

- Bank uruchamia kredyt. [/ramka]

[ramka][b]Wady programu[/b]

- wysokie prowizje dla BGK

- poręczenia nie obejmują całego kredytu (maksymalnie 80 proc.)

- rozbudowana sprawozdawczość

- podwójna weryfikacja wniosków kredytowych [/ramka]

[ramka][b]Komentuje Piotr Lorenc, Departament Marketingu Bankowości Przedsiębiorstw Banku Millennium[/b]

Sprawnie funkcjonujący system poręczeń i gwarancji w każdej gospodarce stanowi solidne wsparcie dla przedsiębiorców poszukujących finansowania działalności bieżącej i inwestycyjnej. Szczególnie przydatny jest dla mikro-, małych i średnich firm.

W Polsce system ten składa się z regionalnych funduszy poręczeniowych działających lokalnie oraz z oferty poręczeniowej BGK funkcjonującej w ramach rządowych programów wspierania przedsiębiorczości. Nowa oferta BGK opiera się na wcześniejszym Krajowym Funduszu Poręczeń Kredytowych oraz Funduszu Poręczeń Unijnych. Połączenie tych dwóch podobnie funkcjonujących funduszy w jeden program poręczeniowo-gwarancyjny uprościło system i zwiększyło jego możliwości.

Nowy produkt skierowany jest do wszystkich przedsiębiorców, ale szczególnie do małych i średnich. Dzięki zwiększeniu kwoty poręczenia do 10 mln euro oferta BGK trafia także w potrzeby większych podmiotów.Gwarancje lub poręczenia mogą objąć do 80 proc. kwoty kredytu udzielonego zarówno na działalność bieżącą, jak i na inwestycje. Szczególny nacisk został jednak położony na wzrost absorpcji funduszy unijnych oraz na rozwój infrastruktury.

BGK uprościł i przyspieszył procedurę ubiegania się o poręczenie. Został skrócony czas oczekiwania na wydanie decyzji do 15 dni od daty wpływu dokumentów. Uproszczono także system raportowania.

Jedynym minusem wydaje się koszt usługi wynoszący mniej więcej 2 proc. wartości poręczenia w stosunku rocznym.[/ramka]

[ramka][b]Komentuje Krzysztof Telega, wiceprezes Banku Ochrony Środowiska[/b]

Wsparcie przedsiębiorstw, szczególnie małych i średnich firm, w finansowaniu ich zamierzeń rozwojowych niewątpliwie może się przyczynić do szybszego przezwyciężenia spowolnienia gospodarczego.

Nie wszyscy jednak skorzystają z systemu poręczeń w równym stopniu. Problemy z uzyskaniem wsparcia mogą mieć najmniejsi przedstawiciele sektora małych i średnich. Dla wielu z nich warunki udzielania poręczeń przez Bank Gospodarstwa Krajowego mogą się okazać zbyt wygórowane. Mam na myśli choćby to, że poręczenia mogą dotyczyć maksymalnie 80 proc. kwoty zaciąganego kredytu. Poza tym problemem może być wysoki koszt.

To zagrożenia.Mam nadzieję, że w trakcie trwania programu, w miarę zdobywania doświadczeń warunki będą liberalizowane, tym bardziej że gospodarka wydaje się być w momencie zwrotnym. Przybywa opinii, że wbrew niedawnym przewidywaniom mamy szansę uniknąć recesji. Każde działanie wspierające ten trend jest godne uwagi.[/ramka]

[ramka][b]Komentuje Artur Maliszewski, członek zarządu Alior Banku[/b]

Na podstawie umowy podpisanej z BGK nasz bank udziela kredytów obrotowych i inwestycyjnych, których spłata jest objęta gwarancjami i poręczeniami. O kredyty te mogą się ubiegać małe i średnie przedsiębiorstwa poszukujące finansowania. Dotyczy to zwłaszcza projektów infrastrukturalnych, przedsięwzięć realizowanych z wykorzystaniem środków unijnych bądź związanych z rozwojem małych i średnich firm. Zgodnie z umową o udzielaniu kredytów z poręczeniami i gwarancjami wnioski przedsiębiorców są oceniane zarówno w Alior Banku, jak i w BGK.[/ramka]