Pracownik, który ma orzeczenie o niepełnosprawności, ma więcej wolnego. Jego uprawnienie wynika z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=24C09C7F707D1A94BAB367E9A7E098E0?id=257066]ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (DzU z 2008 r. nr 14, poz. 92 ze zm.), dalej ustawa o rehabilitacji[/link]. Przywilej ten nie dotyczy jednak wszystkich niepełnosprawnych. Trzeba też umieć policzyć, ile dni wolnego można wykorzystać na turnus rehabilitacyjny, a ile na wczasy.

[srodtytul]Dla kogo bonusowe wczasy…[/srodtytul]

Dla pracownika, który ma orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, przysługuje:

- dziesięć dni dodatkowego urlopu wypoczynkowego w wymiarze dziesięciu dni roboczych w roku kalendarzowym,

- do 21 dni roboczych zwolnienia od pracy, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym, nie częściej niż raz w roku.

Prawo do pierwszego dodatkowego urlopu niepełnosprawny pracownik nabywa po przepracowaniu jednego roku, licząc od dnia zaliczenia go do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Od razu po jego uzyskaniu może skorzystać ze zwolnienia od pracy w celu uczestnictwa w turnusie. Ale w tym celu musi mieć odpowiedni dokument od lekarza.

[ramka][b]Przykład 1[/b]

Pracownik mający dotychczas lekki stopień niepełnosprawności otrzymał orzeczenie o umiarkowanym stopniu 30 maja 2009 r. Już w lipcu może skorzystać ze zwolnienia od pracy w celu uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym, ale prawo do dodatkowego dziesięciodniowego urlopu nabędzie dopiero 31 maja 2010 r. [/ramka]

[srodtytul]a kto ich nie dostanie[/srodtytul]

Dodatkowy urlop nie należy się osobie uprawnionej do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych lub do innego urlopu dodatkowego jej przysługującego na podstawie innych szczególnych przepisów. Jednak jeżeli wymiar innego dodatkowego urlopu jest krótszy niż dziesięć dni roboczych, a więc mniej korzystny dla pracownika, wówczas zamiast tego urlopu przysługuje dodatkowy urlop dziesięciodniowy należny ze względu na niepełnosprawność pracownika.

[ramka][b]Przykład 2[/b]

Pracownik jest zatrudniony w firmie, w której wszyscy podwładni, niezależnie od stopnia swojej sprawności, korzystają z dodatkowego urlopu udzielanego przez pracodawcę na mocy zarządzenia. Pracownikom umysłowym przysługuje 12 dni, a pracownikom produkcji sześć dni.

Niepełnosprawny w umiarkowanym stopniu zatrudniony przy produkcji ma w sumie 36 dni urlopu, gdyż liczy mu się urlop dodatkowy w wymiarze dziesięciu dni przyznany na mocy ustawy o rehabilitacji. Niepełnosprawny w umiarkowanym stopniu zatrudniony w administracji ma w sumie 38 dni urlopu, ponieważ jemu liczy się dodatkowo 12 dni przyznanych zgodnie z zarządzeniem pracodawcy.[/ramka]

[srodtytul]Jest maksymalny pułap[/srodtytul]

Pracodawca nie musi obawiać się, że niepełnosprawny pracownik będzie wciąż nieobecny w pracy, ponieważ łączny wymiar dodatkowego urlopu i zwolnienia od pracy w celu uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym nie może przekroczyć 21 dni roboczych w roku kalendarzowym.

Jeśli pracownik wykorzystał dziesięć dni urlopu dodatkowego, wówczas może otrzymać tylko 11 dni zwolnienia od pracy w celu uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym. Jeżeli natomiast skorzystał z 21 dni zwolnienia w celu uczestnictwa w turnusie, nie otrzyma już w danym roku dodatkowego urlopu wypoczynkowego. Przy wykorzystaniu 14 dni zwolnienia będzie miał prawo do siedmiu dni urlopu dodatkowego.

[srodtytul]Płatny turnus na wniosek lekarza[/srodtytul]

Pracodawca zwalnia od pracy w celu uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym, gdy niepełnosprawny zatrudniony przedłoży wniosek lekarza sprawującego opiekę nad nim o skierowanie na taki turnus. We wniosku lekarz określa rodzaj turnusu i czas jego trwania. Musi on trafić do pracodawcy w takim terminie, jaki umożliwi zapewnienie normalnego toku pracy w zakładzie.

Podstawą wypłaty wynagrodzenia za czas tego zwolnienia jest przedłożony pracodawcy dokument, który potwierdza pobyt na turnusie, wystawiony przez jego organizatora (zwykle będzie to faktura). Oblicza się je jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy (art. 20 ust. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=F5A9BC1D2E8C8FD3FD44A7AE1C8880DA?id=169693]ustawy o rehabilitacji oraz rozporządzenie ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej z 22 maja 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania zwolnień od pracy osobom o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym, DzU nr 100, poz. 927)[/link].

[srodtytul]Dofinansowanie wypoczynku…[/srodtytul]

Kiedy pracodawca powinien je wypłacić? Wtedy, gdy prowadzi zakład pacy chronionej. Ma bowiem wówczas zakładowy fundusz rehabilitacji, który przeznaczony jest na finansowanie rehabilitacji niepełnosprawnych pracowników, w tym m.in. wypoczynku i pobytu na turnusie rehabilitacyjnym. Szczegóły określa [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=F55D3C68DFA0DB0B5183F93CABA8C780?id=251171]rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 19 grudnia 2007 r. w sprawie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych (DzU nr 245, poz. 1810)[/link].

W zależności od wielkości posiadanych środków tacy pracodawcy finansują pracownikom pełny lub częściowy pobyt na wczasach i turnusach. Stosują przy tym zasady określone w zakładowym regulaminie wykorzystania środków zfron. Pieniądze wypłacają, w przeciwieństwie do dodatkowych wolnych dni, wszystkim pracownikom niepełnosprawnym, niezależnie od stopnia i rodzaju niepełnosprawności.

Podstawą wypłaty dofinansowania jest wniosek pracownika o udzielenie pomocy indywidualnej w celu skorzystania z wypoczynku lub turnusu rehabilitacyjnego [link=http://grafik.rp.pl/grafika/338269]>patrz przykład wniosku[/link]. Wartość udzielonej pomocy będzie uzależniona od sytuacji materialnej i losowej wnioskodawcy, więc warto uważnie pisać uzasadnienie.

Pomoc może być bezzwrotna, ale może mieć też formę nieoprocentowanej pożyczki, którą pracodawca może umorzyć po okazaniu dowodu wydatkowania otrzymanych pieniędzy na turnus lub wypoczynek.

[srodtytul]…opiekuna [/srodtytul]

Gdy do wniosku o udzielenie pomocy finansowej pracownik dołączy zalecenie lekarza, że na turnusie rehabilitacyjnym ma mieć opiekuna, pracodawca sfinansuje koszty z tym związane.

Jeżeli pracownik korzysta z dofinansowania udziału w turnusie ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych za pośrednictwem powiatowego centrum pomocy rodzinie, to może dostać pieniądze na udział opiekuna tylko wówczas, gdy legitymuje się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.

[srodtytul]…kolonii dzieci[/srodtytul]

Gdy wypoczynek ma formę kolonii lub obozu albo dziecko pracownika wyjeżdża na turnus rehabilitacyjny, pracodawca może je dofinansować. Taką pomoc może dostać niepełnosprawne dziecko każdego pracownika, bez względu na stopień jego sprawności, oraz dziecko niepełnosprawnego pracownika, bez względu na to, czy ono jest niepełnosprawne, czy nie. Przy czym przepisy ustawy o rehabilitacji i rozporządzenia o zfron nie odnoszą się do wieku dzieci. Dlatego powinien być on określony w regulaminie zfron.

Przepisy nie zabraniają sfinansowania pełnych kosztów obozu, kolonii lub turnusu. Nie regulują w ogóle kwestii wysokości dofinansowania, tak jak w przypadku pomocy dla pracownika wielkość dofinansowania powinna być uzależniona od sytuacji materialnej i losowej pracownika – rodzica otrzymującego pomoc. Niestety, z zfron nie będzie sfinansowany udział opiekuna dziecka w turnusie rehabilitacyjnym, chyba że opiekunem będzie rodzic – pracownik firmy, który sam jest niepełnosprawny i dostanie dofinansowanie uczestnictwa w turnusie.

[ramka][b]Który urlop jako pierwszy[/b]

Dodatkowy urlop jest urlopem wypoczynkowym, mimo że często mylnie jest nazywany urlopem rehabilitacyjnym czy zdrowotnym. Pracodawca i pracownik nie wiedzą, który urlop ma być wykorzystany jako pierwszy: wypoczynkowy czy rehabilitacyjny. Czy za niewykorzystany urlop należy się ekwiwalent? Czy w końcu dodatkowy urlop przechodzi na kolejne lata?

Odpowiedź na te pytania znajduje się w jego nazwie: dodatkowy urlop wypoczynkowy.

A więc jako urlop wypoczynkowy rządzi się tymi samymi prawami co urlop należny na podstawie kodeksu pracy. Oznacza to, że przechodzi na następne lata, należy się za niego ekwiwalent itd. Nie można powiedzieć, czy wykorzystuje się go na początku, czy na końcu, bowiem pracownik ze znacznym i umiarkowanym stopniem niepełnosprawności ma prawo do 36 dni urlopu i te 36 dni wykorzystuje w ciągu roku. Nie ma również obowiązku korzystania z urlopu w sposób ciągły. [/ramka]