Pracownikowi, który wychowuje przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat, przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy na dwa dni z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Pracodawca musi wiedzieć, że wymiar tego zwolnienia jest stały. A zatem [b]szef nie może uzależniać jego przyznania od stażu pracy pracownika albo liczby wychowywanych dzieci.[/b]

[srodtytul]Dwa dni[/srodtytul]

Dwa dni wolne od pracy przysługują pracownikowi w razie faktycznego wychowywania dziecka zarówno własnego, jak i przysposobionego, a także przyjętego na wychowanie w ramach rodziny zastępczej.

Takie zwolnienie ma ułatwić zatrudnionemu załatwienie spraw związanych ze sprawowaniem opieki nad dzieckiem. Ważne jest też to, że pracodawca nie może domagać się od pracownika, który chce skorzystać ze wspomnianego uprawnienia, uzasadnienia przyczyny wystąpienia o dni wolne.

Co ciekawe, [b]inaczej niż w przypadku urlopu wypoczynkowego pracodawca nie ma prawa odmówić udzielenia takiego szczególnego wolnego[/b]. Oczywiście, jeśli pracownik złoży stosowny wniosek. Z kolei podwładny musi pamiętać o tym, aby uzgodnić z przełożonym termin opieki.

[srodtytul]Prawo dla jednego[/srodtytul]

[b]Jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie dziecka są zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, z prawa do dwóch dni wolnych korzysta jedno z nich.[/b]

Pracodawcy jednak często się zastanawiają, czy pracownik może skorzystać z takiego zwolnienia, jeśli drugi rodzic nie pracuje i może się opiekować dzieckiem. Eksperci są zdania, że taka sytuacja jest dozwolona. Tym bardziej że przepisy nie zabraniają stosować takiej praktyki.

[srodtytul]W razie choroby potomka[/srodtytul]

Pracownik, prócz wspomnianego zwolnienia od pracy, może skorzystać ze zwolnienia lekarskiego w sytuacji, gdy jego dziecko zachoruje i konieczne jest zapewnienie mu opieki. Taka jego nieobecność w pracy jest usprawiedliwiona.

Ponadto przez określoną liczbę dni w roku kalendarzowym pracownik ma prawo do zasiłku opiekuńczego.

Prawo do zasiłku przysługuje pracownikowi z tytułu podlegania ubezpieczeniu chorobowemu. Zasiłek otrzyma ten z rodziców dziecka, który wystąpi z wnioskiem o jego wypłatę za dany okres. Zasiłek opiekuńczy można otrzymać z powodu opieki nie tylko nad dzieckiem własnym, ale też małżonka, przysposobionym, a także obcym przyjętym na wychowanie i utrzymanie. Warto wiedzieć, że pracownik ma prawo do omawianego świadczenia od pierwszego dnia ubezpieczenia – bez tzw. okresu wyczekiwania na zasiłek. Zatem nawet wówczas, gdy jego dziecko zachoruje tuż po rozpoczęciu przez niego pracy, otrzyma zasiłek.

[srodtytul]Piecza nad malcem[/srodtytul]

Otrzymanie przez pracownika zasiłku opiekuńczego z powodu konieczności sprawowania opieki nad chorym dzieckiem do ukończenia przez nie 14 lat nie jest uzależnione od spełnienia dodatkowych warunków. Natomiast gdy dziecko ukończy 14 lat, jest traktowane przez ustawę o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa jako członek rodziny.

[b]Warunkiem otrzymania zasiłku z tytułu pełnienia opieki nad takim chorym dzieckiem jest pozostawanie z nim we wspólnym gospodarstwie domowym w okresie sprawowania opieki[/b]. Istotne jest także to, że liczba dni, za które przysługuje zasiłek opiekuńczy w przypadku opieki nad chorym dzieckiem w wieku ponad 14 lat, jest znacznie mniejsza.

[srodtytul]Należność na zdrową córkę lub syna[/srodtytul]

Zasiłek opiekuńczy przysługuje pracownikowi z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nie tylko nad chorym dzieckiem, ale także zdrowym do ukończenia przez nie ośmiu lat w sytuacjach ściśle określonych w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Są to:

- nieprzewidziane zamknięcie żłobka, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza (uważa się, że zamknięcie wymienionych placówek jest nieprzewidziane, gdy ubezpieczony został o tym zawiadomiony w terminie krótszym niż siedem dni przed dniem ich zamknięcia),

- poród lub choroba małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi sprawowanie opieki,

- pobyt małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej.

ZUS, doprecyzowując przepisy ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, wyjaśnił, jakie są zasady korzystania z zasiłku opiekuńczego, gdy rodzice pracują na zmiany.

I tak, jeśli oboje rodzice bądź jedno z nich pracuje w systemie pracy zmianowej, [b]zasiłek opiekuńczy przysługuje za okres sprawowania opieki, w którym oboje rodzice pracują na różnych zmianach, a chore dziecko pozostawałoby bez opieki w wyniku częściowego pokrywania się godzin pracy, wskutek dojazdu lub dojścia do pracy i z pracy.[/b]

W przypadku gdy oboje rodzice dziecka są zatrudnieni, a jedno z nich pracuje w systemie pracy zmianowej, zasiłek opiekuńczy przysługuje za dni, w które dziecko w wieku do lat ośmiu pozostawałoby bez opieki z powodu porodu, choroby lub pobytu drugiego rodzica w zamkniętym zakładzie opieki zdrowotnej.

[ramka][b]Przykład[/b]

Pracownica pracuje na cały etat w godzinach od 8 do 16. Jej mąż zatrudniony jest w systemie pracy zmianowej – na dwie zmiany. Żona była operowana i przez dwa tygodnie przebywała w szpitalu. Mają oni czteroletniego syna, który chodzi do przedszkola. W analizowanej sytuacji mąż ma prawo do zasiłku opiekuńczego za te dni, w których miał pracować na drugą zmianę, gdyż w te dni dziecko w wieku do ośmiu lat pozostawałoby bez opieki z powodu przebywania matki w szpitalu.[/ramka]

Z kolei w sytuacji, [b]gdy rodzice dziecka w wieku do lat ośmiu zatrudnieni są w systemie pracy zmianowej na różnych zmianach, każdego z nich uważa się za osobę stale opiekującą się dzieckiem w wieku do lat ośmiu i w razie choroby, porodu lub pobytu jednego z rodziców w zamkniętym zakładzie opieki zdrowotnej drugiemu z rodziców przysługuje zasiłek opiekuńczy.[/b]

[ramka][b]Uwaga [/b]

W ciągu roku pracownik ma prawo tylko do dwóch dni wolnych na opiekę nad dzieckiem. Wyłącznie z dwóch dni może skorzystać, nawet jeśli ma więcej niż jedno dziecko. Jeżeli w danym roku kalendarzowym ich nie wykorzysta, nie przechodzą one na rok następny, tylko przepadają.[/ramka]

masz pytanie, wyślij e-mail do autorki

[link=mailto:i.rakowska@rp.pl]i.rakowska@rp.pl[/link]