Ustawa o PIT wymaga, aby wykonujące działalność gospodarczą osoby fizyczne, spółki cywilne, jawne oraz partnerskie prowadziły podatkową księgę przychodów i rozchodów. Powinny to robić w sposób zapewniający prawidłowe ustalenie m.in. dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku.
Zgodnie z ustawowymi przepisami obowiązek prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów dotyczy spółki, a nie jej wspólników.
Istotne kwestie uregulowano również w rozporządzeniu ministra finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Otóż wymaga ono, aby osoby fizyczne oraz wspomniane już spółki prowadziły księgę według wzoru ustalonego w załączniku do rozporządzenia i w sposób określony w przepisach.
Oprócz tego rozporządzenie przewiduje, że zobowiązane do prowadzenia księgi osoby fizyczne oraz wymienione spółki mają też prowadzić ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, a także ewidencję wyposażenia.
[srodtytul]Czas na wybór[/srodtytul]
Jednocześnie z rozporządzenia jednoznacznie wynika, że jeżeli działalność jest prowadzona w formie spółki cywilnej osób fizycznych, to jej wszyscy wspólnicy muszą zawiadomić o tym urzędy skarbowe właściwe według miejsca ich zamieszkania.
Zarówno więc przepisy ustawy o PIT, jak i rozporządzenia dotyczące księgi przychodów i rozchodów zobowiązują wspólników spółki cywilnej, jawnej czy partnerskiej do prowadzenia jednolitej księgi. We wspomnianych regulacjach nie ma przyzwolenia na prowadzenie przez wspólników spółki odrębnych ksiąg.
Warto również zwrócić uwagę na unormowania zawarte w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Z przepisów tych wynika, że pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych za dany rok podatkowy podatnik składa naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania nie później niż do dnia 20 stycznia roku podatkowego.
Natomiast podatnik rozpoczynający działalność gospodarczą w trakcie roku podatkowego powinien to zrobić do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Jeżeli do dnia 20 stycznia roku podatkowego podatnik nie zgłosił likwidacji działalności gospodarczej lub też nie dokonał wyboru innej formy opodatkowania, to uważa się, że nadal prowadzi działalność opodatkowaną w formie ryczałtu.
[srodtytul]Każdy tak samo [/srodtytul]
Warto również pamiętać o regulacjach zawartych w rozporządzeniu ministra finansów w sprawie prowadzenia ewidencji przychodów i wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Z przepisów tych wynika po pierwsze – że podatnicy są zobowiązani prowadzić ewidencje według określonego wzoru, a po drugie – że wspólną ewidencję prowadzą podatnicy wykonujący działalność w formie spółki, o której mowa w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym.
W praktyce niektórzy wspólnicy spółek cywilnych mają wątpliwości, czy muszą stosować jednakowe zasady opodatkowania. Otóż stanowisko organów podatkowych jest w tym przypadku jednoznaczne [b](patrz interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 19 listopada 2008 r., IPPB1/415-1066/08-2/EC)[/b]. Organy uważają, że obowiązujące przepisy nie dają podatnikom prowadzącym działalność w formie spółki cywilnej osób fizycznych możliwości wyboru dla siebie odmiennych zasad opodatkowania.
[ramka][b]Przykład[/b]
Firma C Pan Andrzej i pan Arkadiusz rozpoczęli działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej. W zgłoszeniu identyfikacyjnym NIP-2 spółka zadeklarowała opodatkowanie na zasadach ogólnych. W wyniku jednak nieporozumienia pan Andrzej wybrał rozliczenia się na zasadach ogólnych, a pan Arkadiusz zryczałtowanym podatkiem dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. W dodatku drugi wspólnik złożył swoje oświadczenie w urzędzie skarbowym już po terminie przewidzianym w ustawie o zryczałtowanym podatku.Ponieważ spółka cywilna w NIP-2 zadeklarowała opodatkowanie dochodu na zasadach ogólnych, a jeden ze wspólników w terminie wynikającym z ustawy o zryczałtowanym podatku nie złożył pisemnego oświadczenia o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu, wspólnicy spółki cywilnej zobowiązani są do odprowadzania zaliczek na podatek na zasadach ogólnych.W takim przypadku złożone przez jednego ze wspólników spółki cywilnej oświadczenia o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu nie wywołuje żadnych skutków prawnych.[/ramka]
[ramka][b]Uwaga[/b]
Gdy działalność prowadzona jest w formie spółki, oświadczenia o wyborze opodatkowania składają wszyscy wspólnicy w urzędach skarbowych właściwych według miejsca zamieszkania każdego z nich.[/ramka]