Szczęścia i nieszczęścia rodzinne uzasadniają udzielenie wolnego od pracy. Pytanie tylko, komu, kiedy i na jak długo? Otóż szef jest zobowiązany zwolnić od pracy pracownika na czas obejmujący:
[b]- dwa dni – w razie ślubu pracownika lub urodzenia się jego dziecka albo zgonu i pogrzebu małżonka pracownika lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy,
- jeden dzień – w razie ślubu dziecka pracownika albo zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką.[/b]
Mówi o tym § 15 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy.
[srodtytul]Pracodawca daje, gdy pracownik prosi[/srodtytul]
Zwolnić pracownika ze względu na istotne wydarzenia rodzinne pracodawca nie może z własnej inicjatywy. To zatrudniony musi się sam zwrócić o udzielenie takiego urlopu okolicznościowego. Zwolnienie ze względu na wspomniane zdarzenia należy się każdemu pracownikowi, niezależnie od stażu pracy czy rodzaju umowy o pracę.
Warto wyjaśnić, że zwolnienie na pogrzeb innych niż wymienione w rozporządzeniu osób z rodziny (np. szwagra, bratowej czy siostrzeńca) nie przysługuje. Pracownik w związku z ich śmiercią nie może domagać się zwolnienia od pracy. W takiej sytuacji może np. poprosić przełożonego o udzielenie urlopu wypoczynkowego czy bezpłatnego. Jeśli jednak zmarła osoba pozostająca na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką, to pracownikowi przysługuje jeden dzień wolny.
Przykładowo, zmarła matka macochy pracownicy (zatrudniona jest dzieckiem adoptowanym). Pracownica, chcąc uczestniczyć w uroczystościach pogrzebowych, ma prawo do jednego dnia wolnego przysługującego w razie zgonu i pogrzebu babki.
[ramka][b]GPP przykład[/b]
Zmarł dziadek męża pracownicy. Zatrudniona poprosiła pracodawcę o udzielenie jednego dnia wolnego od pracy na pogrzeb zmarłego dziadka. Szef nie zgodził się na udzielenie wolnego. Jego odmowa jest zasadna. Pracownica nie ma bowiem prawa do zwolnienia od pracy w przypadku śmierci dziadka swojego męża, chyba że zmarły pozostawał na jej utrzymaniu lub pod jej bezpośrednią opieką.[/ramka]
[srodtytul]Kiedy można [/srodtytul]
Sam pracownik decyduje, kiedy chce skorzystać z takiego urlopu. Przepisy nie nakazują wykorzystania takiego wolnego konkretnie w dniu ślubu czy pogrzebu. Oczywiście w praktyce najczęściej taki urlop okolicznościowy jest wykorzystywany w dniu narodzin dziecka czy w dniu pogrzebu. Jednak dzień wolny często potrzebny jest też na załatwienie formalności, np. w urzędach. Dlatego urlop nie musi zawsze być wykorzystany w dniu uroczystości.
Pracownik powinien też przedstawić dokumenty potwierdzające zaistnienie wydarzenia uprawniającego do urlopu okolicznościowego (np. świadectwo urodzenia dziecka czy akt zgonu).
[srodtytul]Szef płaci [/srodtytul]
Za czas zwolnienia zatrudnionemu przysługuje wynagrodzenie. Jego wysokość oblicza się według zasad wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy. Pracodawca wypłaca wynagrodzenie uzyskane w miesiącu, w którym przypadł okres niewykonywania pracy.
Jeżeli pracownik przebywa na urlopie wypoczynkowym, a termin zdarzenia, które usprawiedliwiałoby jego nieobecność, pokrywa się z urlopem, to dni wolne nie przysługują. Urlop okolicznościowy jest bowiem usprawiedliwioną nieobecnością w pracy, która nie przerywa biegu urlopu wypoczynkowego.
[i]Podstawa prawna:
– § 15 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=73958]rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (DzU nr 60, poz. 281 ze zm.)[/link][/i]
