Urząd skarbowy zdecyduje się na to, jeśli będzie chciał zapewnić sobie środki na spłatę podatków, na wypadek gdyby podatnik stał się niewypłacalny. Ma do wyboru dwa rozwiązania: hipotekę przymusową i zastaw skarbowy. Aby jednak z nich skorzystać, musi mieć powody. Podstawowy to obawa, że zobowiązanie podatkowe nie będzie wykonane.
[srodtytul]Nie tylko brak zapłaty[/srodtytul]
Kiedy takie obawy mogą się pojawić? Gdy istnieje uzasadnione przypuszczenie, że przedsiębiorca nie zapłaci. Z reguły wskazuje na to jego sytuacja majątkowa i finansowa. Przykładowo od jakiegoś czasu nie reguluje on należności publicznoprawnych albo wyzbywa się majątku, co może utrudnić lub udaremnić egzekucję. Oczywiście obawa, że podatek nie będzie zapłacony, może mieć źródło także w innych zachowaniach, np. nierzetelnym prowadzeniu ksiąg czy zaniżaniu dochodów. Zwrócił na to uwagę Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w wyroku z 18 stycznia 2006 r. (I SA Bk 367/05).
Fiskus może zdecydować o zabezpieczeniu w czasie kontroli lub postępowania podatkowego przed wydaniem decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego, określającej wysokość tego zobowiązania lub określającej wysokość zwrotu podatku. To, że zdecyduje się na zabezpieczenie, nie oznacza jeszcze, że zacznie ściągać należności. Zabezpieczenie to jedynie gwarancja, że należności te zostaną uregulowane.
[srodtytul]Decyzję trzeba uzasadnić[/srodtytul]
Urzędnicy – podejmując decyzję o zabezpieczeniu – muszą pamiętać o kwocie podatku, która w ten sposób jest chroniona. Kwota ta jest tylko przybliżona. Przepisy ordynacji podatkowej mówią wyraźnie, że w decyzji o zabezpieczeniu fiskus podaje jedynie przybliżoną kwotę zobowiązania podatkowego, opartą na posiadanych danych co do wysokości podstawy opodatkowania.
Ta przybliżona kwota nie pozostaje bez wpływu na zakres zabezpieczenia. W praktyce niedopuszczalne są jednak sytuacje, by fiskus automatycznie ustanawiał zabezpieczenie zawsze, gdy będzie przypuszczał, że przedsiębiorca będzie miał do zapłaty duży podatek.
[srodtytul]Urzędnik może pytać[/srodtytul]
Zanim urzędnicy podejmą decyzję, powinni przeanalizować sytuację przedsiębiorcy. Mogą m.in. – by ułatwić sobie jej podjęcie – poprosić podatnika o wypełnienie specjalnych formularzy (oświadczeń o posiadanym majątku). Przedsiębiorca podaje tam m.in., jakie ma ruchomości (to na nich może być ustanowiony zastaw skarbowy) oraz nieruchomości (na tych może być ustanowiona hipoteka).
[ramka][b]Uwaga [/b]
Urząd skarbowy może ustanowić zabezpieczenie na majątku podatnika, aby zapewnić sobie zapłatę podatku, którego wysokość nie jest jeszcze określona w decyzji.[/ramka]
