W wypadku przysposobienia dziecka można skorzystać z urlopu na warunkach macierzyńskiego. Nie jest to więc macierzyński w ścisłym tego słowa znaczeniu. Niemniej jednak sytuacja prawna osoby przebywającej na jednym i drugim urlopie jest taka sama.
To, czy rodzic skorzysta z urlopu z tytułu przysposobienia, zależy od wieku adoptowanego.
Osoba, która przyjęła dziecko na wychowanie i wystąpiła do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia, ma prawo do 18 tygodni urlopu na warunkach macierzyńskiego, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko siódmego roku życia. Niekiedy można skorzystać z tego urlopu, gdy dziecko jest starsze, a mianowicie gdy podjęto wobec niego decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, ale nie dłużej niż do ukończenia przez nie dziesiątego roku życia. Wynika to z art. 183 § 1 kodeksu pracy. Artykuł 183 k. p. był kilka razy zmieniany, ale takie jego brzmienie obowiązuje od 19 grudnia 2006 r. Wcześniej uprawnienie to przysługiwało w wypadku dzieci, które nie ukończyły jeszcze 12 miesięcy. Prawdopodobnie stąd wzięły się wątpliwości czytelniczki. Jeśli przysposabia ona dwulatka, to z pewnością urlop jej przysługuje.
Z brzmienia przepisu wynika, że z tego uprawnienia może skorzystać zarówno kobieta, jak i mężczyzna. Pracownik ojciec lub opiekun prawny ma prawo skorzystać również z części tego urlopu (jeżeli rezygnuje matka), tak samo jak rodzony ojciec. W tym wypadku stosuje się bowiem odpowiednio art. 180 § 5 k.p.
Korzystający z urlopu z tytułu przysposobienia ma takie same uprawnienia jak ten, który przebywa na urlopie macierzyńskim.
Jest więc chroniony przed wypowiedzeniem umowy o pracę. Ma także prawo do zasiłku macierzyńskiego. Korzysta bowiem z przywilejów wynikających z
. Zasiłek macierzyński przysługuje również mężczyźnie, jeśli to on korzysta z urlopu z tytułu przysposobienia.
Takie same uprawnienia ma pracownik, który przyjął dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem.
Warto też zwrócić uwagę na art. 183 § 2 k. p., bo jest on nieco niejasny. Mówi, że jeżeli pracownik, o którym mowa w § 1, przyjął dziecko do siódmego roku życia, a w wypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, do dziesiątego roku życia, ma prawo do ośmiu tygodni urlopu na warunkach macierzyńskiego. Interpretuje się go w ten sposób, że jeśli pracownik adoptuje dziecko tuż przed jego siódmymi (lub dziesiątymi) urodzinami, tak że nie zdąży wykorzystać pełnych 18 tygodni urlopu, to należy mu się ich co najmniej osiem. Chodzi bowiem o to, aby adopcyjny rodzic i dziecko mieli czas na zawiązanie więzi rodzinnych.
