Od 15 października pracodawcom wolno zatrudniać telepracowników. Zgodnie z art. 67
5
k.p. telepraca polega na tym, że pracownik wykonuje swoje obowiązki regularnie poza zakładem, wykorzystując środki komunikacji elektronicznej, np. telefon czy Internet.
Telepraca pojawiła się w znowelizowanym kodeksie pracy, opublikowanym w DzU z 1 października nr 181, poz. 188, w dziale drugim. Dodano tam rozdział ll b poświęcony zatrudnianiu pracowników w formie telepracy (art. 67
5
– 67
17
k.p.).
Miesiąc to niewiele, aby ocenić nowe przepisy. Okazuje się jednak, że ich funkcjonowanie już przysparza wiele wątpliwości. Dotyczą one m.in. tego, czy z takiego zatrudnienia skorzystają handlowcy, jaka jest odpowiedzialność pracodawcy za wypadki przy telepracy.
Pracodawcy sygnalizują też, że zatrudnienie telepracowników wymusza zmianę systemów informatycznych w firmie. Chodzi o sytuację, gdy taki pracownik ma dostęp do danych osobowych i przetwarza je w zakresie swoich obowiązków. Aby pracodawca nie naraził się na zarzut ujawnienia tych informacji, musi właściwie chronić przetwarzane dane osobowe.
Prawdopodobnie jednak więcej kłopotów może przysporzyć pracodawcom samo wprowadzenie telepracy. Wymaga to nie tylko znajomości przepisów, ale także pewnej odwagi przy wdrażaniu nowych rozwiązań.
Aby to ułatwić, przypominamy podstawowe informacje związane z zatrudnieniem w tej formie. Prezentujemy też pierwsze interpretacje PIP i resortu pracy na temat telepracy, które mają rozwiać pojawiające się już wątpliwości pracodawców.
To, że pracownik regularnie wykonuje pracę poza zakładem, np. w domu, dla pracodawcy wcale nie oznacza, że ubywa mu obowiązków. Wręcz przeciwnie – ma ich nawet więcej, bo musi z zatrudnionym umówić się na dodatkowe elementy jej wykonywania.
Ma także dostarczyć i ubezpieczyć sprzęt niezbędny do wykonywania pracy, pokryć koszty związane z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją tego sprzętu oraz zapewnić telepracownikowi pomoc techniczną i niezbędne szkolenia w zakresie obsługi sprzętu.
Te wymogi nie zwalniają go z innych obowiązków, tych, które trzeba stosować wobec tradycyjnie zatrudnianych osób. Zanim więc przyjmie osobę do wykonywania telepracy, musi wysłać ją na badania lekarskie i szkolenie bhp.
Art. 67
11
. § 1. Pracodawca jest obowiązany:
1) dostarczyć telepracownikowi sprzęt niezbędny do wykonywania pracy w formie telepracy, spełniający wymagania określone w rozdziale IV działu dziesiątego,
2) ubezpieczyć sprzęt,
3) pokryć koszty związane z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją sprzętu,
4) zapewnić telepracownikowi pomoc techniczną i niezbędne szkolenia w zakresie obsługi sprzętu
– chyba że pracodawca i telepracownik postanowią inaczej, w odrębnej umowie, o której mowa w § 2.
§ 2. Pracodawca i telepracownik mogą, w odrębnej umowie, określić w szczególności:
1) zakres ubezpieczenia i zasady wykorzystywania przez telepracownika sprzętu niezbędnego do wykonywania pracy w formie telepracy, stanowiącego własność telepracownika, spełniającego wymagania określone w rozdziale IV działu dziesiątego,
2) zasady porozumiewania się pracodawcy z telepracownikiem, w tym sposób potwierdzania obecności telepracownika na stanowisku pracy,
3) sposób i formę kontroli wykonywania pracy przez telepracownika.
§ 3. W przypadku, o którym mowa w § 2 pkt 1, telepracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny w wysokości określonej w porozumieniu lub regulaminie, o których mowa w art. 676, lub w umowie, o której mowa w §
2. Przy ustalaniu wysokości ekwiwalentu bierze się pod uwagę w szczególności normy zużycia sprzętu, jego udokumentowane ceny rynkowe oraz ilość wykorzystanego materiału na potrzeby pracodawcy i jego ceny rynkowe.
Art. 67
12
. § 1. Pracodawca określa zasady ochrony danych przekazywanych telepracownikowi oraz przeprowadza, w miarę potrzeb, instruktaż i szkolenie w tym zakresie.
§ 2. Telepracownik potwierdza na piśmie zapoznanie się z zasadami ochrony danych, o których mowa w § 1, oraz jest obowiązany do ich przestrzegania.
Art. 67
13
. Telepracownik i pracodawca przekazują informacje niezbędne do wzajemnego porozumiewania się za pomocą środków komunikacji elektronicznej albo podobnych środków indywidualnego porozumiewania się na odległość.
Art. 67
14
. § 1. Pracodawca ma prawo kontrolować wykonywanie pracy przez telepracownika w miejscu wykonywania pracy.
§ 2. Jeżeli praca jest wykonywana w domu telepracownika, pracodawca ma prawo przeprowadzać kontrolę:
1) wykonywania pracy,
2) w celu inwentaryzacji, konserwacji, serwisu lub naprawy powierzonego sprzętu, a także jego instalacji,
3) w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy– za uprzednią zgodą telepracownika wyrażoną na piśmie, albo za pomocą środków komunikacji elektronicznej, albo podobnych środków indywidualnego porozumiewania się na odległość.
§ 3. Pracodawca dostosowuje sposób przeprowadzania kontroli do miejsca wykonywania pracy i charakteru pracy. Wykonywanie czynności kontrolnych nie może naruszać prywatności telepracownika i jego rodziny ani utrudniać korzystania z pomieszczeń domowych, w sposób zgodny z ich przeznaczeniem.
§ 4. Pierwszą kontrolę, w zakresie określonym w § 2 pkt 3, przeprowadza się, na wniosek telepracownika, przed rozpoczęciem przez niego wykonywania pracy.
Art. 67
15
. § 1. Telepracownik nie może być traktowany mniej korzystnie w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych niż inni pracownicy zatrudnieni przy takiej samej lub podobnej pracy, uwzględniając odrębności związane z warunkami wykonywania pracy w formie telepracy.
§ 2. Pracownik nie może być w jakikolwiek sposób dyskryminowany z powodu podjęcia pracy w formie telepracy, jak również odmowy podjęcia takiej pracy.
Art. 67
16
. Pracodawca umożliwia telepracownikowi, na zasadach przyjętych dla ogółu pracowników, przebywanie na terenie zakładu pracy, kontaktowanie się z innymi pracownikami oraz korzystanie z pomieszczeń i urządzeń pracodawcy, z zakładowych obiektów socjalnych i prowadzonej działalności socjalnej.
Art. 67
17
. Jeżeli praca jest wykonywana w domu telepracownika, pracodawca realizuje wobec niego, w zakresie wynikającym z rodzaju i warunków wykonywanej pracy, obowiązki określone w dziale dziesiątym, z wyłączeniem:
1) obowiązku dbałości o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy, określonego w art. 212 pkt 4 k.p.,
2) obowiązków określonych w rozdziale III tego działu,
3) obowiązku zapewnienia odpowiednich urządzeń higieniczno-sanitarnych, określonego w art. 233 k.p.