Członek rodziny wspiera biznes - z czym wiąże się zatrudnienie małżonka, dziecka, rodzica

Zakład Ubezpieczeń Społecznych określił grupę członków rodziny, którzy dla celów ubezpieczeniowych określani są jako osoby współpracujące. Za osobę współpracującą według ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych uważa się:

- małżonka,

- dzieci własne lub dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione,

- rodziców,

- macochę i ojczyma,

– którzy jednocześnie pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z przedsiębiorcą.

Ustalenie członka rodziny jako osobę współpracującą jest bardzo istotne, ponieważ wpływa na wysokość składek opłacanych do ZUS.

Dozwolone formy zatrudnienia

Przepisy pozwalają na różne formy zatrudnienia osoby współpracującej w przedsiębiorstwie. Może to być umowa o pracę czy umowa zlecenie, jednak – co ważne – pomoc może być świadczona również bezumownie.

Zatrudnienie osoby współpracującej na podstawie umowy zlecenia odbywa się na takich samych zasadach jak w przypadku innych zleceniobiorców. Oznacza to, że wynagrodzenie za pracę oraz składki obliczane są w standardowy sposób, czyli od podstawy, którą stanowi wynagrodzenie brutto. Taką osobę należy zgłosić do ZUS z kodem 04 11 – czyli tak jak w przypadku wszystkich zleceniobiorców.

Uwaga! Wynagrodzenie wypłacane małżonkowi nie może stanowić kosztu uzyskania przychodu przedsiębiorcy.

Pomoc członka rodziny przy prowadzeniu przedsiębiorstwa może odbywać się bezumownie, tym samym bez wynagrodzenia. W takim przypadku członka rodziny zgłasza się do ZUS-u z kodem 05 11 – osoba współpracująca, a składki ZUS opłaca się od takiej samej podstawy co przedsiębiorca. I tak samo, jak w przypadku przedsiębiorców, jeśli osoba współpracująca posiada inny tytuł do ubezpieczeń, a podstawa składek wynosi przynajmniej tyle co wynagrodzenie minimalne (w 2018 roku – 2100 zł), to zwolniona jest z opłacania składek społecznych i opłaca jedynie składkę zdrowotną.

Uwaga! Za osobę współpracującą nie można opłacać składek na zasadach preferencyjnych.

Małżonek na umowie o pracę

Innym sposobem jest zatrudnienie małżonka na podstawie umowy o pracę. Mimo że jest to najmniej optymalne rozwiązanie, często się je stosuje.

Pracodawca zatrudniający pracowników na podstawie umowy o pracę opłaca składki od wynagrodzenia brutto pracownika (najczęściej jest ono równoznaczne z podstawą oskładkowania). Składki są finansowane zarówno ze środków pracodawcy, jak i pracownika.

Inaczej jest z osobą współpracującą. W tym przypadku podstawa oskładkowania jest taka sama jak w przypadku przedsiębiorcy, a wyliczając kwotę netto wynagrodzenia pracownika, uwzględnia się jedynie koszty uzyskania przychodu i ewentualnie ulgę podatkową. Potrącana zostaje tylko kwota podatku dochodowego.

Uwaga! Składki za osobę współpracującą zatrudnioną na umowę o pracę finansowane są w całości przez pracodawcę.

Jak sporządzić listę płac

Wypłata wynagrodzenia dla pracownika zatrudnionego wiąże się ze sporządzeniem listy płac. Dotyczy to również osoby współpracującej. Jednak niestandardowe naliczanie składek powoduje, że wielu pracodawców ma z tym problem. (...) ?

—Emilia Wojtczak, ekspert wFirma.pl

Pani Katarzyna prowadzi działalność gospodarczą. Zatrudnia ona męża w swojej firmie na podstawie umowy o pracę i jest to jego jedyne miejsce zatrudnienia. Jego wynagrodzenie co miesiąc wynosi 2500 zł brutto.

Składki ZUS – naliczane od aktualnie obowiązującej podstawy (w 2018 roku) – 2665,80 zł:

– społeczne

- emerytalne – 520,36 zł

- rentowe – 213,26 zł

- dobrowolne chorobowe – 65,31 zł

- wypadkowe – 44,52 zł

- Fundusz Pracy – 65,31 zł

– zdrowotne

- 3554,93 zł × 9 proc. = 319,94 zł

Powyższe składki w całości pokrywa pracodawca.

Wyliczenie wynagrodzenia pracownika:

– wynagrodzenie brutto 2500 zł

- potrącenie kosztów uzyskania przychodu

2500 zł – 111,25 zł = 2388,75 zł ~ 2389 zł

- ustalenie podatku dochodowego

2389 zł x 18 proc. – 46,33 zł = 383,69 zł

- obliczenie wynagrodzenia netto

2500 zł – 383,69 zł = 2116,31 zł

Pani Katarzyna powinna wypłacić mężowi wynagrodzenie w wysokości 2116,31 zł.

podstawa prawna

ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2017 r. poz. 1778 ze zm.)

—Emilia Wojtczak

ekspert wFirma.p

podstawa prawna: ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2017 r. poz. 1778 ze zm.)