Zmiany w ustawie o rachunkowości dotyczące składania do rejestru sądowego oraz ogłaszania sprawozdań finansowych weszły w zycie 1 stycznia 2013 r.. Odnoszą się one także do oddziałów zagranicznych zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji.

Najważniejszą zmianą dla zagranicznych ubezpieczycieli (reasekuratorów), którzy utworzyli swój oddział w Polsce jest zniesienie kosztownego obowiązku ogłaszania ich rocznego sprawozdania finansowego w Monitorze Polskim B. Zmniejszeniu ulega również liczba dokumentów składanych do KRS w związku z zatwierdzeniem rocznego sprawozdania finansowego.

Zmiany są wynikiem wejścia w życie przepisów wprowadzonych ustawą z 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (DzU nr 232, poz. 1378).

Niższe koszty

W związku ze zniesieniem obowiązku ogłaszania sprawozdań finansowych w Monitorze Polskim B, uchylony został również art. 64a oraz art. 70 ust. 1a ustawy o rachunkowości, z których wynikał obowiązek oddziałów zagranicznych zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji ogłaszania rocznych sprawozdań finansowych.

Wykonanie tego obowiązku było bardzo kosztowne. W 2012 r. opłata za 1 stronę publikacji w Monitorze Polskim B wynosiła 792,28 zł brutto. Objętość sprawozdań to zwykle minimum kilkanaście stron, co w konsekwencji oznaczało dla oddziałów koszty rzędu kilku lub kilkunastu tysięcy złotych.

Od 1 stycznia 2013 r. ogłoszeniu podlegają wyłącznie sprawozdania finansowe jednostek, które nie mają obowiązku składania tych dokumentów do właściwego rejestru sądowego. Tym samym oddziały nie będą już miały obowiązku ogłaszania sprawozdań finansowych swoich spółek matek.

Ograniczeniu ulega również liczba dokumentów składanych przez oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń (reasekuracji) do KRS w związku z przyjęciem rocznego sprawozdania finansowego. Dotychczas wymagane było złożenie do KRS zarówno sprawozdania finansowego oddziału zagranicznego zakładu ubezpieczeń (reasekuracji) jak i sprawozdania zagranicznego podmiotu.

Zgodnie z dodanym art. 69 ust. 1e ustawy o rachunkowości, roczne sprawozdanie finansowe oddziału zakładu ubezpieczeń i zakładu reasekuracji nie podlega złożeniu do KRS. Od tej zasady są wyjątki, które odnoszą się do podmiotów mających siedzibę w państwie spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Zmniejszy się także liczba dokumentów wymaganych od zagranicznego zakładu ubezpieczeń (reasekuracji) w związku z obowiązkami sprawozdawczymi oddziału. Od 1 stycznia 2013 r., zgodnie z dodanym art. 69 ust. 1c ustawy o rachunkowości, oddział składa do KRS roczne sprawozdanie finansowe zagranicznego ubezpieczyciela (reasekuratora) wraz ze sprawozdaniem z jego działalności oraz opinią biegłego rewidenta. Dokumenty te były dotychczas składne do ogłoszenia w „Monitorze Polskim B".

Wprowadzenie przepisu, z którego wprost wynika obowiązek złożenia do KRS sprawozdania z działalności zagranicznego ubezpieczyciela (reasekuratora) pozwoli uniknąć występujących dotychczas w praktyce wątpliwości odnośnie konieczności składania tego dokumentu do KRS. Zgodnie z poprzednim brzmieniem art. 69 ustawy o rachunkowości, w przypadku jednostek, o których mowa w art. 49 ust. 1 (m.in. spółek kapitałowych) złożeniu do KRS podlega także sprawozdanie z działalności.

Stąd wątpliwość czy wraz ze sprawozdaniem finansowym zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji będących spółką kapitałową złożeniu do KRS podlega także sprawozdanie z działalności tego przedsiębiorcy. W praktyce sądy rejestrowe odmawiały ujawnienia w rejestrze wzmianki o złożeniu tego dokumentu argumentując, że oddział zagranicznego przedsiębiorcy nie zalicza się do żadnej z kategorii wymienionych w art. 49 ust.1 ustawy o rachunkowości.

Po zmianie przepisów nie ma wątpliwości, że sprawozdanie z działalności zagranicznego zakładu ubezpieczeń (reasekuracji) powinno zostać złożone do KRS.

Zgodnie z poprzednim brzmieniem art. 69 ust. 1b ustawy o rachunkowości kierownik oddziału zagranicznego zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji składał w KRS nie tylko roczne sprawozdanie finansowe oddziału, ale także przetłumaczone na język polski przez tłumacza przysięgłego dokumenty dotyczące spółki matki, tj. roczne sprawozdanie finansowe, odpis uchwały lub postanowienia organu zatwierdzającego o zatwierdzeniu rocznego sprawozdania, odpis uchwały lub postanowienia organu zatwierdzającego o podziale zysku lub pokryciu straty. Tych dwóch ostatnich dokumentów nie trzeba będzie już składać.

Przetłumaczone na polski

Dokumenty składane do KRS powinny, jak dotychczas, być sporządzone i zbadane zgodnie z przepisami prawa obowiązującymi w państwie siedziby zagranicznego ubezpieczyciela (reasekuratora) oraz przetłumaczone na język polski przez tłumacza przysięgłego.

Podobnie jak dotychczas, obowiązek złożenia sprawozdania finansowego odnosi się odpowiednio do skonsolidowanego sprawozdania finansowego wraz ze skonsolidowanym sprawozdaniem z działalności oraz opinią biegłego rewidenta.

Jak zapoznać się z treścią

Zapoznanie się z treścią sprawozdań finansowych opublikowanych już w Monitorze Polskim B jest możliwe np. przez system informacji prawnej lex, zakup danego egzemplarza "Monitora Polski B" w formie papierowej lub zamówienie przez Internet konkretnego sprawozdania.

Od nowego roku zapoznanie się z treścią sprawozdań finansowych, a także sprawozdań z działalności oraz opinii biegłego rewidenta jest możliwe przez wgląd w akta rejestrowe oddziałów dostępne w KRS. Będzie to o tyle łatwiejsze, że wzmianka o złożeniu tych dokumentów do KRS pojawia się w informacji z rejestru przedsiębiorców dostępnej przez Internet.

Dostęp do rejestru jest jawny, zatem każdy ma prawo przeglądania akt rejestrowych oddziału, w tym sprawozdań finansowych zagranicznego ubezpieczyciela (reasekuratora).

—Anna Tarasiuk-Flodrowska, radca prawny, kancelaria Hogan Lovells

—Maryla Surowiec, radca prawny, kancelaria Hogan Lovells