Instytucja działająca w sferze kultury w ramach prowadzonej działalności wydaje profesjonalnie książki. Ponoszone koszty (honoraria, drukowanie, oprawa) pokryte środkami dotacyjnymi ewidencjonuje za pośrednictwem kont zespołu 4 na koncie 500 – produkcja podstawowa. Na koniec miesiąca przeksięgowane one zostają na konto wynikowe 860. Gotowe do sprzedaży książki wycenia po cenie ewidencyjnej, niższej od kosztów poniesionych na ich wydanie, w tej cenie przyjmuje je do magazynu i wprowadza do ksiąg na konto 600 – wyroby gotowe i konto 673 – rozliczenie przychodów przyszłych okresów. Ponieważ znaczna część tych książek pozostaje na stanie, bo nie znalazła nabywców, wykazywana jest w bilansach. W aktywach jako wyroby gotowe a w pasywach jako przychód przyszłych okresów. Różnice w stanach tych wyrobów uwzględniano przy sporządzaniu rachunku przepływów finansowych. Uwzględniając, że są nagromadzone w okresie kilku lat wydawnictwa to znaczące kwoty i w przeważającej części stanowią bilansowy aktyw nierealny, powinny zostać urealnione odpisem amortyzującym. Jak to zrobić? Czy zaprezentowany sposób postępowania jest prawidłowy?

Odpowiada Paweł Małecki, doradca podatkowy w Kancelarii Doradztwa Podatkowego Pama s.c.:

Opisany sposób rozliczania konta wyroby gotowe odbiega od rozwiązań przyjętych w rachunkowości. Typowe rozliczanie tego konta odbywa się poprzez przenoszenie wartości niesprzedanych a wytworzonych w danym okresie wydawnictw w korespondencji z kontem 500 (Wn 600 – wyroby gotowe, Ma 500 – produkcja podstawowa). Katalog zdarzeń opisany w art. 41 ustawy o rachunkowości nie wymienia rozliczania przyjęcia na magazyn wyrobów gotowych w korespondencji z kontem przychody przyszłych okresów. Wprawdzie katalog ten jest otwarty, ale opisane ujęcie może budzić wątpliwości.

Wracając do zasadniczego pytania związanego z posiadaniem na magazynie wyrobów gotowych – wydawnictw, których sprzedaż jest nierealna lub wymaga obniżenia ceny, postępujemy w następujący sposób:

- w stosunku do wydawnictw, które nie mają szans na sprzedaż, dokonujemy ich likwidacji, księgując Wn 760 – pozostałe koszty operacyjne i Ma 600 – wyroby gotowe,

- w stosunku do wydawnictw, których sprzedaż jest możliwa, ale po obniżonej cenie, tworzymy odpis aktualizacyjny, księgując Wn 760 – pozostałe koszty operacyjne, Ma 600 – odpis aktualizacyjny. Księgowana kwota stanowi różnicę między wartościami wydawnictw prezentowanymi na koncie 600 według kosztu wytworzenia a wartościami towarów po obniżonych cenach dających realnie się sprzedać (niższych od kosztów wytworzenia).

Oczywiście w bilansie prezentujemy wartość magazynu wyrobów gotowych z uwzględnieniem dokonanego odpisu aktualizującego.