Istota hipoteki

W orzecznictwie omawianą problematykę ujmowano w ten sposób, że istota hipoteki wyraża się w obciążeniu nieruchomości prawem, ze względu na które wierzyciel może dochodzić zaspokojenia wierzytelności z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, zaś odpowiedzialność właściciela nieruchomości obciążonej (dłużnika rzeczowego) ma co do zasady charakter akcesoryjny wobec odpowiedzialności dłużnika, chociaż akcesoryjność ta nie ma bezwzględnego charakteru (por. np. art. 68 ust. 1 in fine, art. 77, art. 94 zdanie pierwsze in medio, art. 92 zdanie drugie u.k.w.h.). Charakter prawny odpowiedzialności właściciela nieruchomości obciążonej hipoteką wywołuje kontrowersje, lecz w orzecznictwie konsekwentnie przyjmuje się, iż realizacja zabezpieczenia hipotecznego w postępowaniu sądowym wymaga wytoczenia przeciwko właścicielowi obciążonej nieruchomości powództwa o zapłatę (wyrok SN z 6 kwietnia 2023 r., II CSKP 491/22, z odwołaniem się do wyroków SN z 11 października 2019 r., V CSK 287/18, z 18 października 2019 r., II CSK 803/18, oraz powołanego tam dalszego orzecznictwa, orzecznictwo SN dostępne pod adresem www.sn.pl, poza wyraźnie wskazanym źródłem).