- Sąd oddalił odwołanie od decyzji ZUS, zgodnie z którą mam zapłacić 11 tys. zaległych składek na ubezpieczenie społeczne (plus odsetki). Problem w tym, że po wyroku ZUS wniósł o uzupełnienie wyroku jeszcze o dodatkowe koszty 4800 zł za działania ich pełnomocnika. Uważam, że skoro wyrok już zapadł i to bez kosztów, to nie ma do tego podstaw. Poza tym taka opłata wynosi tylko 360 zł. Czy sąd może mnie obciążyć tymi wysokimi kosztami? – pyta czytelnik.
Tak. Istnieją podstawy do wydania przez sąd postanowienia uwzględniającego wniosek ZUS w tym zakresie. Tym samym przedsiębiorca zostanie obciążony dodatkowo ww. kosztami.
Z podanego stanu faktycznego wynikają dwie kwestie. Po pierwsze jest to sprawa dopuszczalności uzupełnienia niepełnego orzeczenia wydanego przez sąd o koszty zastępstwa procesowego, po drugie zaś – wtórna sprawa ustalenia wysokości kosztów przyjętych w ramach tego uzupełnienia, które należą się ZUS.
Braki w wyroku...
Stosownie do treści art. 351 § 1 kodeksu postępowania cywilnego strona może w ciągu 2 tygodni od ogłoszenia wyroku (a gdy doręczenie następuje z urzędu – od jego doręczenia) zgłosić wniosek o uzupełnienie wyroku, jeżeli sąd:
- nie orzekł o całości żądania,
- nie orzekł o natychmiastowej wykonalności, albo
- nie zamieścił w wyroku dodatkowego orzeczenia, które według przepisów ustawy powinien był zamieścić z urzędu.
Z kolei z § 2–3 ww. artykułu wynika, że wniosek o uzupełnienie wyroku co do zwrotu kosztów lub natychmiastowej wykonalności sąd może rozpoznać na posiedzeniu niejawnym, natomiast orzeczenie uzupełniające wyrok zapada w postaci wyroku, chyba że uzupełnienie dotyczy wyłącznie kosztów lub natychmiastowej wykonalności.
Z powyższego wynika, że do kategorii dodatkowych rozstrzygnięć, które według przepisów sąd powinien był zamieścić z urzędu w myśl art. 108 § 1 k.p.c., należy rozstrzygnięcie o kosztach, które sąd ma obowiązek zamieścić w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji.
...do uzupełnienia
ZUS wygrał sprawę przeciwko przedsiębiorcy. W konsekwencji przysługują mu koszty na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. Przepis ten stanowi, że strona przegrywająca sprawę ma obowiązek zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Zatem ZUS niewątpliwie posiadał umocowanie do złożenia wspomnianego wniosku o uzupełnienie wyroku sądu m.in. w zakresie kosztów postępowania.
Właściwa stawka...
Jeśli chodzi o kwestię samej wysokości ww. kosztów, sprawa jest bardziej złożona. Przedsiębiorca uważa, że powinny one wynieść tylko 360 zł. Jednak aby ustosunkować się do tego stanowiska, należy odnieść się do stosownych regulacji rozporządzenia ministra sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z 22 października 2015 r. (DzU poz. 1804 ze zm.).
Przedmiotem postępowania, o którym mowa w podanym stanie faktycznym, była kwestia zaległości (oznaczona konkretną kwotą) z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne. Zatem nie była to sprawa o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego, o których mowa w § 9 ust. 2 ww. rozporządzenia, gdzie stawka minimalna wynosi 360 zł (którą to regulację sugeruje zapewne przedsiębiorca). Przepis ten, jako jedyny odnoszący się wprost do spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych, określa stawki minimalne opłat za czynności radcy prawnego wyłącznie w sprawach o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego. Natomiast w podanej sprawie inny był przedmiot postępowania.
...wynika z orzecznictwa
Stawka co do podanej sprawy nie wynika wprost z ww. rozporządzenia, ale z orzecznictwa sądowego. W takiej sytuacji należy się odwołać do treści § 20, zgodnie z którym wysokość stawek minimalnych w sprawach nieokreślonych w rozporządzeniu ustala się przyjmując za podstawę stawkę w sprawach o najbardziej zbliżonym rodzaju. W zbliżonym zaś stanie faktyczno-prawnym Sąd Okręgowy w Tarnowie w wyroku z 2 lipca 2014 r. (IV U 1615/13) zaakcentował, że: Sprawami o najbardziej zbliżonym rodzaju do takiej sprawy, w rozumieniu § 5 rozporządzenia, są sprawy, o których mowa w § 6, tj. takie, w których o wysokości stawek minimalnych decyduje wartość ich przedmiotu (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 28 stycznia 2010 r., II UK199/09).
Przytoczone orzeczenie zostało wydane na kanwie uchylonego już rozporządzenia ministra sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu z 28 września 2002 r. (stąd podano wyżej inne jednostki redakcyjne przepisów prawnych). Jednak kierunek interpretacyjny tam obrany zachowuje aktualność również w kontekście aktualnie obowiązującego rozporządzenia ministra sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z 22 października 2015 r.
Z powyższego wynika, że z dużym prawdopodobieństwem sąd, który wydał wyrok oddalający odwołanie przedsiębiorcy od decyzji ZUS, uwzględni również wniosek o jego uzupełnienie o stosowną kwotę tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Jak z kolei wynika z § 2 pkt 5 ww. rozporządzenia, w takim przypadku stawka minimalna wynosi 4800 zł.