Rz: Jak to możliwe, że ZUS zakwestionował zagraniczne ubezpieczenie, skoro przedsiębiorca przedstawił potwierdzenie zgłoszenia go tamtejszej skarbówce i numer angielskiego ubezpieczenia społecznego?
Andrzej Radzisław: W Polsce też tak jest. Każdy może zatrudnić pracownika czy założyć działalność gospodarczą i zgłosić się do ubezpieczeń społecznych i opłacać składki z tego tytułu. ZUS przyjmie te składki, bo na wstępie nie weryfikuje wszystkich zgłaszających się do systemu ubezpieczeń społecznych. Nie znaczy to jednak, że takiej osobie z automatu zostanie wypłacony zasiłek, gdy złoży o to wniosek. Jeśli wystąpi o wypłatę świadczenia, ZUS najpierw zweryfikuje, czy takie zatrudnienie lub działalność nie są fikcyjne. Dzieje się tak szczególnie wtedy, gdy chodzi o wysokie świadczenia lub gdy wypłaty miałyby nastąpić tuż po przystąpieniu do ubezpieczenia.
A co z przedsiębiorcami zatrudniającymi się za granicą?
Oni są szczególnie widoczni dla naszego ZUS, bo wyrejestrowują się z ubezpieczeń społecznych, aby nie płacić składek. Ciągle jednak figurują w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) jako aktywni biznesmeni, którzy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym w Polsce. Jeśli taki przedsiębiorca nie będzie występował o wypłatę świadczeń z zagranicznego ubezpieczenia, to jest szansa, że się przemknie. Nie można jednak wykluczyć, że to zagraniczna instytucja ubezpieczeniowa będzie weryfikować firmy prowadzące fikcyjną działalność gospodarczą tylko po to, aby dać prawo do ubezpieczenia osobom spoza granic. W najbliższym czasie można spodziewać się takich skoordynowanych akcji, gdy organy rentowe innych państw UE zorientują się, że mają u siebie fikcyjnych ubezpieczonych. Z tego, co wydarzyło się w sprawie, którą ostatnio analizował Sąd Najwyższy, wynika, że chętnie współpracują one z polskim ZUS przy weryfikacji ubezpieczonych.
Co to oznacza dla polskiego przedsiębiorcy na etacie za granicą?
To bardzo nieciekawa sytuacja. ZUS ma sporo czasu, bo aż pięć lat, na ściąganie zaległych składek od przedsiębiorców uciekających z Polski. A trzeba też pamiętać, że prowadzący działalność gospodarczą odpowiadają za jej długi całym swoim majątkiem.
– Jeśli jednak polski przedsiębiorca dostanie zwrot zagranicznych składek, to może nie będzie tak źle z zapłatą zaległości w Polsce?
Taka operacja będzie ich kosztowała dużo więcej, niż gdyby przez cały czas płacili składki u nas. Przecież przy zatrudnianiu za granicą nie działają sami, ale przy wsparciu pośredników, którzy co miesiąc pobierają swoje opłaty za takie zagraniczne ubezpieczenie. Tych pieniędzy polscy biznesmeni już na pewno nie odzyskają.
—rozmawiał Mateusz Rzemek
