Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych, obok zasadniczych kwestii związanych z zasadami obliczania i pobierania składek na ubezpieczenie społeczne, przewiduje dopuszczalność umorzenia należności z tego tytułu. Jest to sytuacja wyjątkowa, co wyraźnie zaznaczył ustawodawca. Ponieważ umorzenie należności z tytułu składek pociąga za sobą ubytek w przychodach Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, stosowanie tej ulgi opatrzone jest dość rygorystycznymi warunkami.
Podstawę materialnoprawną umorzenia należnych składek stanowi art. 28 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych [dalej ustawa] oraz rozporządzenie z 31 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne [dalej: rozporządzenie].