Składki na starcie biznesu

- Od pół roku prowadzę własną działalność i opłacam „mały" ZUS. ?Czy ponowny angaż u mojego ostatniego pracodawcy (po roku przerwy ?na pół etatu za 1000 zł miesięcznie) pozbawi mnie prawa do preferencji składkowych z działalności gospodarczej? W zakresie biznesu nie współpracuję i nie współpracowałam z byłym szefem.

Nie.

Osoba, która na nowo podejmuje współpracę etatową ?ze swoim szefem, może opłacać niższe składki z działalności. Ważne, aby nie wiązać się z dawnym pracodawcą na płaszczyźnie firma–firma. Jeśli nie dochodzi do takiej współpracy, preferencje składkowe nadal przysługują. Oczywiście z etatu także trzeba odprowadzać pełne składki na ZUS. Zgodnie bowiem z art. 9 ust. 1a ustawy ?z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2013 r., poz. 1442 ze zm.; dalej ustawa o sus) obowiązek ich opłacania w przypadku zbiegu tytułów do ubezpieczeń społecznych – etatu i działalności – jest wyłączony z biznesu pod warunkiem, ?że podstawa wymiaru składek ze stosunku pracy w przeliczeniu na miesiąc jest co najmniej równa minimalnej pensji (w 2014 r. – 1680 zł). Jeśli podstawa składkowa z etatu jest niższa, to składki z działalności także trzeba płacić.

- Nie upłynęły jeszcze dwa lata, odkąd prowadzę własny biznes. Nie opłacam jednak obniżonych składek, ponieważ działalność rozpocząłem przed upływem pięciu lat od zamknięcia poprzedniej. Z końcem marca minie wymagane 60 miesięcy przerwy. Czy od kwietnia będę mógł opłacać składki w niższej wysokości?

Nie.

Zgodnie z art. 18a ustawy o sus prawo do preferencji składkowych mają osoby rozpoczynające działalność, które spełniają wszystkie ustawowe wymogi. Jednym z nich jest nieprowadzenie działalności w ciągu 60 miesięcy przed startem nowego biznesu.

Niższe składki mogą opłacać jedynie te osoby, które spełniają wszystkie wymogi przed rozpoczęciem działalności. Zatem wymagane 60 miesięcy przerwy od zakończenia poprzedniego biznesu należy odczekać jeszcze przed podjęciem nowego. Inaczej ulga nie przysługuje. Tak wprost wynika z art. 18a ust. 2 ustawy o sus.

- Jako firma wykonuję usługi doradcze dla klientów mojego zleceniodawcy. Jeden z nich zaproponował mi umowę o pracę, niezwiązaną zupełnie ?z przedmiotem mojej działalności. Czy takie etatowe zatrudnienie pozbawi mnie prawa do opłacania składek od 30 proc. minimalnej płacy?

Nie.

W tym przypadku przedsiębiorca nie uzyskuje bowiem przychodu z biznesu w związku ze współpracą z byłym pracodawcą. A art. 18a ust. 2 ustawy o sus zakazuje jedynie współpracy na rzecz byłego szefa, na rzecz którego w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej biznesmen wykonywał w ramach pracowniczego angażu czynności wchodzące w zakres aktualnie prowadzonego biznesu. Późniejsze zawarcie umowy o pracę w przedmiocie innym niż prowadzona działalność nie odbiera prawa do preferencji składkowych.

- Prowadzę własną działalność. W firmie chcę zatrudnić żonę na podstawie umowy-zlecenia. Ma świadczyć pracę raz w tygodniu. Czy muszę zarejestrować ją jako osobę współpracującą czy mogę wybrać cywilny kontrakt?

Tak.

Żona przedsiębiorcy nie musi być osobą współpracującą, aby pomagać w firmowych zajęciach. Może pracować na podstawie umowy-zlecenia. Szczególnie jeśli rodzaj współdziałania, ?a także jej intensywność (tutaj usługi świadczone raz w tygodniu) na to pozwalają. Osoba, która spełnia kryteria dla osób współpracujących ?z art. 8 ust. 11 ustawy o sus, podlega ubezpieczeniom społecznym jako zleceniobiorca na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 4 tej ustawy, ponieważ umowa-zlecenie stanowi odrębny od współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej tytuł do ubezpieczeń społecznych (zob. decyzja ZUS z 27 lutego 2014 r., WPI/200000/443/231/2014).

- Prowadzę działalność gospodarczą (usługi zarządzania i marketingu). Jeszcze przez pół roku mam prawo opłacać składki na preferencyjnych zasadach. Teraz dostałam propozycję, aby na podstawie rocznego kontraktu menedżerskiego (wynagrodzenie miesięczne 8 tys. zł) poprowadzić projekt marketingowy. Na razie nie mam innych propozycji współpracy. Czy będę musiała opłacać składki z kontraktu, skoro prowadzę działalność gospodarczą dokładnie w tym samym zakresie?

Nie.

Kontrakt menedżerski (umowa o świadczenie usług zarządczych) nie stanowi samoistnego tytułu do ubezpieczeń społecznych. Można go wykonywać w zakresie prowadzonej pozarolniczej działalności.

Dla menedżera, który ma wpis do ewidencji działalności gospodarczej o świadczeniu usług zarządzania i jednocześnie zawarł kontrakt menedżerski na zarządzanie, przychód uzyskiwany z tej umowy jest – dla potrzeb opłacania podatku dochodowego od osób fizycznych – przychodem z działalności wykonywanej osobiście. Tak samo kontrakt menedżerski traktuje ZUS – jako odrębny tytuł do ubezpieczeń społecznych, a nie część prowadzonego biznesu. ?Jednak ustawa o swobodzie działalności gospodarczej nie wskazuje, aby umowy menedżerskie były wyłączone z działalności gospodarczej. Dlatego kontrakt o zarządzanie można realizować także w działalności gospodarczej prowadzonej przez menedżera. Tym bardziej gdy przedmiot tego biznesu ewidentnie pokrywa się z zakresem działań wyznaczonych w cywilnej umowie.

Także orzecznictwo sądowe staje po stronie przedsiębiorcy. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 9 grudnia 2008 r. (I UK 138/08) orzekł, że menedżer ma podstawę do ubezpieczenia społecznego ?z racji prowadzonej działalności, którą obejmował też umowy menedżerskie, czyli z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o sus. Podobnie wypowiadał się Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z 15 maja 2013 r. (III AUa 1570/12). Wyjaśnił, że umowa o zarządzanie przedsiębiorstwem (spółką) lub kontrakt menedżerski wskazane w art. 13 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako źródła przychodu z działalności wykonywanej osobiście nie stanowią samodzielnej podstawy podlegania ubezpieczeniom społecznym ?z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o sus, jeżeli są realizowane w pozarolniczej działalności gospodarczej.

- Prowadzę działalność gospodarczą – salon kosmetyczny. Opłacam pełne składki na ZUS. Zaproponowano mi współpracę z biurem rachunkowym ?– na zlecenie z wynagrodzeniem miesięcznym 1200 zł. Czy mogę zmienić tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń z działalności na zlecenie?

Nie.

Osoba, która jednocześnie prowadzi własny biznes ?i wykonuje zlecenie (lub umowę o takim charakterze), ?co do zasady podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym ?z działalności, a ze zlecenia – dobrowolnie. Tak wynika z art. 9 ustawy ?o sus. Zmiana tytułu z działalności na zlecenie jest możliwa tylko wtedy, gdy podstawa wymiaru składek, tj. uzyskiwane w danym miesiącu wynagrodzenie ze zlecenia, jest równa co najmniej minimalnej podstawie obowiązującej przedsiębiorcę. Ta ostatnia w 2014 r. wynosi 2247,60 zł (lub 504 zł – gdy spełnia warunki do opłacania składek na preferencyjnych zasadach, określonych w art. 18a ustawy o sus).