Jakie składki ZUS po dwóch latach działalności gospodarczej

- Od 20 kwietnia 2010 r. prowadzę działalność gospodarczą i opłacam za siebie składki od zmniejszonej podstawy, tj. 30 proc. najniższej płacy. Czy utracę prawo do ulgi od 21 kwietnia br.? Jak wysokie koszty ubezpieczenia mnie teraz czekają? Jakie formularze muszę złożyć do ZUS i jak opłacić składki za kwiecień?

– pyta czytelnik.

Osoby, które na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej, przez pierwsze 24 miesiące kalendarzowe mogą opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od znacznie niższej podstawy. Standardowo podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia przedsiębiorcy wynosi 60 proc. przeciętnej płacy – obecnie jest to kwota 2115,60 zł.

Natomiast dla osób raczkujących w prowadzeniu własnego biznesu może ona zostać obniżona nawet do 30 proc. minimalnego wynagrodzenia. Czyli w 2012 r. osoby te mogą zadeklarować jako miesięczną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie mniej niż 450 zł (30 proc. z 1500 zł).

Ten przywilej nie dotyczy ubezpieczenia zdrowotnego. Dla wszystkich osób wykonujących pozarolniczą działalność gospodarczą podstawa wymiaru składki zdrowotnej nie może być niższa niż 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale poprzedniego roku, włącznie z wypłatami z zysku. W 2012 r. jest to kwota 2828,31 zł.

Grupa uprzywilejowanych

Z preferencyjnych zasad opłacania składek na ubezpieczenia społeczne mogą skorzystać osoby, które:

-  w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej nie prowadziły innej pozarolniczej działalności,

- nie wykonują działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, dla którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej wykonywały – w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym – czynności wchodzące w zakres wykonywanej aktualnie działalności, w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy.

Druki i opłaty

Osoba prowadząca działalność podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i zdrowotnemu. Ubezpieczenie chorobowe jest dla niej dobrowolne.

Przedsiębiorca, który opłaca za siebie składki od preferencyjnej podstawy wymiaru, musi zgłosić się do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego na druku ZUA z kodem tytułu ubezpieczeń 05 70 xx. Gdy działalność prowadzi samodzielnie i nie zatrudnia pracowników, zleceniobiorców, czy chałupników, to składki na te ubezpieczenia wykazuje wyłącznie w deklaracji rozliczeniowej DRA. Termin na jej składanie i na regulowanie płatności jest ten sam – przypada do 10. dnia danego miesiąca za poprzedni miesiąc.

Osoba prowadząca działalność, która opłaca składki wyłącznie za siebie, nie musi składać deklaracji co miesiąc. Jest zwolniona z tego obowiązku, jeśli w ostatnio złożonej deklaracji zadeklarowała jako podstawę wymiaru składek obowiązującą ją minimalną podstawę wymiaru – czyli na ubezpieczenia społeczne 30 proc. minimalnego wynagrodzenia lub 60 proc. przeciętnej płacy, a na zdrowotne – 75 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Zwolnienie to ma zastosowanie także wtedy, gdy zmiana w stosunku do miesiąca poprzedniego wynika wyłącznie ze zmiany minimalnego bądź przeciętnego wynagrodzenia.

Czasowy limit

Składki na preferencyjnych zasadach można opłacać przez 24 miesiące kalendarzowe od daty rozpoczęcia działalności. Po upływie tego okresu prawo do ulgi wygasa. Skoro czytelnik prowadzi działalność od 20 kwietnia 2010 r., to ostatnim miesiącem, za który może opłacić niższe składki, jest kwiecień 2012 r.

Uwaga!

Preferencyjne zasady opłacania składek na ubezpieczenia społeczne obowiązują przez pełne miesiące kalendarzowe. Jeśli dwa lata prowadzenia działalności upływają w trakcie miesiąca, prawo do ulgi wygasa z jego końcem.

Z końcem okresu, przez jaki przysługuje ulga, zmienia się kod tytułu ubezpieczenia przedsiębiorcy z 05 70 xx na 05 10 xx. Aby poinformować ZUS o tej zmianie, prowadzący działalność musi wyrejestrować się z ubezpieczeń (społecznych i zdrowotnego) na formularzu ZWUA ze starym kodem tytułu ubezpieczenia i ponownie się do nich zgłosić na druku ZUA z nowym kodem tytułu do ubezpieczeń.

Czytelnik powinien zatem złożyć formularz ZWUA i wyrejestrować się z ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego, wpisując w pole dotyczące daty ustania obowiązku ubezpieczeń 01.05.2012. Od tego samego dnia powinien zgłosić się do ubezpieczeń na ZUA z kodem tytułu ubezpieczenia 05 10 xx.

Po tej zmianie pierwsze wyższe składki czytelnik będzie musiał opłacić za maj w terminie do 11 czerwca br. (termin przesunie się z 10 czerwca, bo jest to niedziela). W składanej w tym terminie deklaracji DRA będzie musiał zadeklarować podstawę wymiaru składek, nie niższą niż 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia.

Musi jeszcze pamiętać o jednym obowiązku – począwszy od maja br. przedsiębiorca będzie zobowiązany do opłacania dodatkowo składki na Fundusz Pracy. Przez pierwsze dwa lata nie był nią obciążony, bo podstawą wymiaru składek na jego ubezpieczenia emerytalne i rentowe była kwota niższa od minimalnego wynagrodzenia. Z tego powodu przedsiębiorca nie musiał jej opłacać, mimo że działalność stanowiła tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.