Samo otrzymanie zwolnienia lekarskiego nie przesądza o prawie do zasiłku chorobowego. Świadczenie to finansowane jest z ubezpieczenia chorobowego, więc trzeba najpierw płacić na nie składki, żeby móc otrzymywać z niego świadczenie. Ale składki te trzeba opłacać wystarczająco długo. Jest to tzw. okres wyczekiwania. Można do niego wliczyć nie tylko oskładkowaną pracę w Polsce, ale również w innym kraju należącym do Unii Europejskiej.

- Prowadzę działalność gospodarczą. Od 28 grudnia  2011 jestem na  zwolnieniu lekarskim. Z tytułu tej działalności byłem zgłoszony do ubezpieczenia chorobowego przez trzy lata, do  30 września 2011. Ponownie zgłosiłem się do niego od 1 grudnia 2011. W tej przerwie opłacałem składki do systemu niemieckiego. Czy otrzymam zasiłek chorobowy od  grudnia? Czy ZUS uzna mi okres pracy w Niemczech? –

pyta czytelnik.

Aby uzyskać prawo do zasiłku chorobowego, trzeba mieć odpowiedni okres ubezpieczenia chorobowego. Dla osób, które obowiązkowo opłacają składkę chorobową (np. pracownicy), wynosi 30 dni. Trzykrotnie dłuższy, 90-dniowy, obowiązuje tych, którzy tę składkę opłacają dobrowolnie. Chodzi m.in. o zleceniobiorców czy przedsiębiorców.

Tak wynika z art. 4 ustawy z 25 czerwca 1999 o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm.).

Przepis ten mówi o „nieprzerwanym ubezpieczeniu chorobowym”, ale to nie oznacza, że faktycznie ten okres musi być ciągły.

Mimo przerwy

Gdy w ubezpieczeniu chorobowym wystąpi pauza, to poprzednie ubezpieczenie – czy obowiązkowe, czy dobrowolne – można wliczyć do okresu wyczekiwania, pod warunkiem że między ubezpieczeniami minęło nie więcej niż 30 dni.

Wyjątkowo długość przerwy nie ma znaczenia, gdy jej powodem był urlop wychowawczy, bezpłatny lub odbywanie czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego. Są to jedyne sytuacje, gdy do okresu bieżącego ubezpieczenia chorobowego (okresu wyczekiwania na zasiłek) można doliczyć poprzednie ubezpieczenie.

30 dni wynosi okres ubezpieczenia chorobowego niezbędny, aby uzyskać prawo do zasiłku chorobowego

Na takich samych zasadach można uwzględnić w aktualnym okresie ubezpieczenia czas opłacania składki na zagraniczny system zabezpieczenia społecznego w innym państwie członkowskim.

Sumowanie prac

Praca polskiego obywatela w innym kraju wspólnoty, w związku z którą odprowadza on należne daniny, nie powoduje luki w jego ubezpieczeniu. Osoba, która po czasie wykonywania działalności zarobkowej w innym państwie członkowskim podejmie pracę lub rozpocznie działalność na własny rachunek w Polsce, może liczyć, że do okresu ubezpieczenia wymaganego do nabycia świadczeń w Polsce zostaną jej doliczone okresy przebyte w innym państwie.

Uwzględnione więc zostaną okresy ubezpieczenia, okresy zatrudnienia lub zamieszkania w innym państwie członkowskim, jeżeli zgodnie z ustawodawstwem tego państwa dawały one prawo tej osobie do świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Zapewnia to art. 6 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2009 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (DzU UE L z 2004 r.  nr 166, poz. 1) i art. 12 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr  987/2009 z 16 września  2009 dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/ 2004 (DzU UE L z 2009 r. nr 283, poz. 1).

Potrzebny formularz

Płatnik składek lub ZUS doliczy okres ubezpieczenia w innym kraju UE, jeśli otrzyma poświadczenie wystawione na formularzu E104. Jest to zaświadczenie dotyczące sumowania okresów ubezpieczenia, zatrudnienia lub zamieszkania.

Druk ten może dostarczyć sam zainteresowany, jeżeli jest w jego posiadaniu, a więc jeżeli uzyskał go wcześniej od instytucji państwa członkowskiego, gdzie był ubezpieczony. Jeżeli nie ma takiego formularza, to o jego wystawienie występuje ZUS, który ustala prawo i wypłaca zasiłek. Gdy zasiłek ma wypłacić pracodawca, a pracownik nie dostarczył mu formularza E104, szef musi wystąpić o wystawienie formularza za pośrednictwem ZUS.

Samo ubezpieczenie w Polsce nie gwarantuje czytelnikowi prawa do zasiłku. Obecnie bowiem opłaca składkę chorobową dopiero od 27 dni, a obowiązujący go okres wyczekiwania na świadczenie wynosi 90 dni ubezpieczenia. Nie można do niego doliczyć wcześniejszego okresu opłacania składki chorobowej (do  30 września br.), bo przerwa w ubezpieczeniu przekroczyła 30 dni.

Jeżeli czytelnik nie dostarczył formularza E104, ale poinformował ZUS o wykonywaniu pracy na terenie Niemiec, organ rentowy wystąpi we własnym zakresie do instytucji niemieckiej o poświadczenie okresów ubezpieczenia uprawniających do świadczeń chorobowych na podstawie ustawodawstwa niemieckiego.

Po otrzymaniu zaświadczenia z Niemiec uwzględni, na zasadach określonych w polskim ustawodawstwie, okresy ubezpieczenia podane przez instytucję niemiecką. To zapewni czytelnikowi prawo do zasiłku chorobowego od  pierwszego dnia niezdolności do  pracy, tj. od 28 grudnia  2011.