Kiedy na świat przychodzi dziecko, a matka zajmuje się jego wychowaniem, za czas przebywania na urlopie macierzyńskim dostaje zasiłek w wysokości 100 proc. wynagrodzenia lub przychodu stanowiącego podstawę jego wymiaru.

Pracownica może wystąpić z wnioskiem o urlop i zasiłek macierzyński już na dwa tygodnie przed przewidywaną datą porodu. O skorzystaniu z tej możliwości decyduje sama kobieta. W przypadku wystąpienia z wnioskiem o urlop i zasiłek macierzyński przed porodem [b]pracownica powinna dostarczyć swojemu pracodawcy:[/b]

[b]- wniosek o udzielenie urlopu macierzyńskiego[/b] – przy czym kodeks pracy nie wymaga, by został on sporządzony na piśmie, choć jest to zalecane, zwłaszcza dla celów dowodowych,

[b]- zaświadczenie lekarza o przewidywanej dacie porodu.[/b]

Tak jest, gdy to pracodawca wypłaca zasiłek macierzyński. Kiedy tak będzie? Odpowiedź daje ustawa z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

[srodtytul]Ostatni dzień listopada[/srodtytul]

Zgodnie z jej art. 61 o tym, czy zasiłki w zakładzie pracy będą wypłacane przez pracodawcę czy ZUS, decyduje liczba osób zgłoszonych do ubezpieczenia chorobowego na dzień 30 listopada poprzedniego roku. Obowiązek ustalania prawa i wypłacania zasiłków z ubezpieczenia chorobowego w 2009 r. mają ci pracodawcy, którzy 30 listopada 2008 r. zgłaszali do ubezpieczenia co najmniej 21 osób podlegających ubezpieczeniu chorobowemu.

Przykładowo spółka 30 listopada 2008 r. zatrudniała 14 pracowników i siedmiu zleceniobiorców, którzy nie zostali zgłoszeniu do ubezpieczenia chorobowego. Taki pracodawca nie jest uprawniony do wypłacania zasiłków w 2009 r.

Wtedy dokumentację pracownicy niezwłocznie powinien przekazać do ZUS. Tu uwaga! Do dokumentów przedsiębiorca dołącza zaświadczenie o okresie udzielonego pracownicy urlopu macierzyńskiego oraz zaświadczenie płatnika składek ZUS Z-3 o okresach niezdolności do pracy, okresie ubezpieczenia oraz wysokości uzyskanego wynagrodzenia. [b]Informację na temat wymiaru udzielonego urlopu macierzyńskiego pracodawca może również zawrzeć w ZUS Z-3.[/b] Natomiast w przypadku pozostałych ubezpieczonych niezbędne jest zaświadczenie płatnika składek na druku ZUS Z-3a. Wzory zaświadczeń znajdują się na [link=http://www.zus.pl]www.zus.pl[/link].

[srodtytul]Komu się należy[/srodtytul]

Przypominam, że zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego lub w okresie urlopu wychowawczego:

- urodziła dziecko,

- przyjęła dziecko w wieku do siódmego roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, w wieku do dziesiątego roku życia na wychowanie i wystąpiła do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia,

- przyjęła dziecko w wieku do siódmego roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, w wieku do dziesiątego roku życia na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem.

Zasiłek ten przysługuje również w razie urodzenia dziecka po ustaniu ubezpieczenia chorobowego (zatrudnienia), jeżeli ubezpieczenie to ustało w okresie ciąży wskutek ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z naruszeniem przepisów prawa, jeżeli zostało to stwierdzone w prawomocnym orzeczeniu sądu.

Zasiłek macierzyński przysługuje także kobiecie zatrudnionej na podstawie umowy o pracę na czas określony, na czas wykonania określonej pracy albo na okres próbny przekraczający miesiąc, z którą angaż został przedłużony do dnia porodu. [b]Prawo do zasiłku macierzyńskiego przysługuje także ubezpieczonemu przyjmującemu dziecko na wychowanie, na takich samych zasadach, które dotyczą ubezpieczonej. [/b]Również w razie śmierci ubezpieczonej lub porzucenia przez nią dziecka zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonemu – ojcu dziecka lub innemu ubezpieczonemu członkowi najbliższej rodziny, jeżeli przerwą zatrudnienie lub inną działalność zarobkową w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

[srodtytul]Gdy rezygnacja i hospitalizacja[/srodtytul]

Matka dziecka po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za okres co najmniej 14 tygodni po porodzie może zrezygnować z dalszego pobierania zasiłku i wcześniej wrócić do pracy. W takim przypadku pozostałą część okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego wykorzystuje ubezpieczony ojciec dziecka. W przypadku gdy dziecko wymaga opieki szpitalnej, ubezpieczona może po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego przez okres co najmniej ośmiu tygodni po porodzie przerwać okres pobierania zasiłku macierzyńskiego, a pozostałą jego część wykorzystać w terminie późniejszym, po wyjściu malucha ze szpitala.

W przypadku gdy ubezpieczona wymaga opieki szpitalnej, po wykorzystaniu przez nią zasiłku macierzyńskiego w wymiarze ośmiu tygodni po porodzie może przerwać pobieranie zasiłku macierzyńskiego. [b]Wtedy ubezpieczony ojciec dziecka ma prawo do części zasiłku macierzyńskiego odpowiadającej okresowi pobytu ubezpieczonej w szpitalu. [/b]Uwaga! Łączny wymiar zasiłku macierzyńskiego wykorzystanego przez ubezpieczoną matkę dziecka i ubezpieczonego ojca dziecka nie może jednak przekraczać wymiaru określonego przez przepisy kodeksu pracy.

[srodtytul]Ile płatnych tygodni [/srodtytul]

Zasiłek macierzyński jest wypłacany przez okres ustalony w przepisach kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego lub okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego. Od tego roku jest to:

- 20 tygodni (140 dni) – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,

- 31 tygodni (217 dni) – gdy na świat przyszły bliźniaki,

- 33 tygodnie (231 dni) – kiedy urodziły się trojaczki,

- 35 tygodni (245 dni) – w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie,

- 37 tygodni (259 dni) – w przypadku przyjścia na świat pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.