Przy absencji na starcie liczy się przeszłość w ZUS

Wobec ubezpieczonych będących przedsiębiorcami obowiązuje zatem najniższa podstawa wymiaru składek. Gdy taka osoba:

- stanie się niezdolna do pracy przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego oraz

- nie ma wcześniejszego okresu ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu albo przerwa między aktualnym i poprzednim okresem ubezpieczenia chorobowego przekracza 30 dni,

podstawę zasiłku stanowi najniższa miesięczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe za miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku po odliczeniu 13,71 proc. tej podstawy.

Oznacza to, że w tym przypadku nawet w razie opłacenia składki chorobowej od podstawy wyższej, podstawę zasiłku i tak będzie stanowić najniższa podstawa wymiaru tej składki.

Przykład

Pani Małgorzata prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą od 1 czerwca 2016 r. i od tej daty podlega ubezpieczeniu chorobowemu. Wcześniej przez 5 miesięcy wykonywała umowę zlecenia, ale nie podlegała z tego tytułu dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. Do ubezpieczeń społecznych zgłosiła się z kodem 05 70, co oznacza, że korzysta z preferencyjnych zasad opłacania składek, czyli od podstawy w wysokości 30 proc. minimalnego wynagrodzenia, tj. 555 zł. Za pierwszy miesiąc ubezpieczenia, tj. za czerwiec 2016 r., pani Małgorzata zadeklarowała wyższą podstawę wymiaru składek i opłaciła składki od 6000 zł. Od 20 do 30 czerwca 2016 r. przedłożyła zwolnienie lekarskie w związku z opieką nad chorym 4-letnim dzieckiem. Podstawę wymiaru zasiłku opiekuńczego przysługującego jej jako przedsiębiorcy stanowi przewidziana dla ubezpieczonych zgłoszonych do ubezpieczeń z kodem 05 70 najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe za miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku. Jest to więc podstawa za czerwiec 2016 r., po pomniejszeniu o kwotę odpowiadającą 13,71 proc., tj.:

478,91 zł (555 zł – 76,09 zł).

Ważna ciągłość

W dużo korzystniejszej sytuacji są przedsiębiorcy, którzy przystąpili do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z działalności po przerwie nieprzekraczającej 30 dni od ustania ubezpieczenia z innego tytułu. Jeśli taka osoba zachoruje przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego z działalności, podstawą wymiaru zasiłku będzie suma:

- miesięcznej najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe za miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, po pomniejszeniu o 13,71 proc. oraz

- kwoty stanowiącej iloczyn 1/12 kwoty zadeklarowanej jako podstawa wymiaru składek, po jej uzupełnieniu do pełnej miesięcznej kwoty, którą ubezpieczony uzyskałby za pełny miesiąc kalendarzowy ubezpieczenia, w części przewyższającej miesięczną najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, za miesiąc kalendarzowy, w którym powstała niezdolność do pracy, po pomniejszeniu o 13,71 proc. (tzw. nadwyżki) oraz liczby pełnych kalendarzowych miesięcy aktualnego ubezpieczenia (liczby 1), powiększonej o liczbę pełnych kalendarzowych miesięcy ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu.

Różnica w liczeniu

Dla porównania podamy podobną sytuację, jak w przykładzie pani Małgorzaty, aby wyliczyć podstawę wymiaru, gdy ubezpieczona przed aktualnym tytułem ubezpieczenia chorobowego (działalnością) podlegała ubezpieczeniu chorobowemu z innego tytułu, a między jednym a drugim ubezpieczeniem minęło nie więcej niż 30 dni.

Przykład

Pani Jolanta prowadzi pozarolniczą działalność od 1 czerwca 2016 r. Zgłosiła się do ubezpieczeń społecznych z kodem tytułu ubezpieczenia 05 70. Od początku działalności podlega ubezpieczeniu chorobowemu. Od 15 grudnia 2015 r. do 31 maja 2016 r. objęta nim była obowiązkowo z racji zatrudnienia na umowiey o pracę. Od 20 do 30 czerwca 2016 r. pani Jolanta przebywała na zwolnieniu lekarskim. Za czerwiec zadeklarowała wyższą podstawę wymiaru składek i opłaciła je od 6000 zł. Ponieważ niezdolność do pracy powstała przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, ale obecne ubezpieczenie chorobowe jest poprzedzone ubezpieczeniem chorobowym z innego tytułu, a przerwa między tymi okresami nie przekroczyła 30 dni, przychód ubezpieczonej za czerwiec (a więc za miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy) podlega uzupełnieniu do pełnej miesięcznej kwoty. Uzupełnienie kwoty przychodu za czerwiec:

6000 zł – 822,60 zł (6000 zł x 13,71 proc.) = 5177,40 zł

5177,40 zł : 19 dni x 30 dni = 8174,84 zł

Pani Jolanta podlegała wcześniej ubezpieczeniu chorobowemu przez 5 pełnych miesięcy kalendarzowych. Podstawę wymiaru zasiłku należy zatem ustalić z uwzględnieniem tych miesięcy w łącznej liczbie miesięcy ubezpieczenia.

Podstawę wymiaru zasiłku należy obliczyć następująco:

1) miesięczna najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe za miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, po pomniejszeniu o kwotę odpowiadającą 13,71 proc.: 555 zł – 76,09 zł = 478,91 zł

2) kwota stanowiąca iloczyn 1/12 kwoty zadeklarowanej jako podstawa wymiaru składek, po jej uzupełnieniu do pełnej miesięcznej kwoty, w części przewyższającej miesięczną najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, za miesiąc kalendarzowy, w którym powstała niezdolność do pracy, po pomniejszeniu o 13,71 proc oraz łącznej liczby kalendarzowych miesięcy aktualnego ubezpieczenia (liczby 1), powiększonej o liczbę pełnych kalendarzowych miesięcy ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu (1 m-c działalności + 5 m-cy z innego tytułu = 6 )

? miesięczna kwota nadwyżki (kwota przewyższająca miesięczną najniższą podstawę wymiaru składek, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71 proc.): 8174,84 zł – 478,91 zł = 7695,93 zł

? 1/12 przeciętnej miesięcznej kwot nadwyżek, po odliczeniu 13,71 proc., za pełne kalendarzowe miesiące ubezpieczenia: 7695,93 zł : 12 = 641,33 zł

? iloczyn 1/12 przeciętnej miesięcznej kwoty nadwyżek oraz liczby pełnych miesięcy kalendarzowych aktualnego ubezpieczenia, z których przychód podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku, tj. liczbę 1, powiększoną o liczbę pełnych kalendarzowych miesięcy ubezpieczenia z poprzedniego tytułu: 641,33 zł x 6 = 3847,98 zł,

3) kwota stanowiąca podstawę wymiaru zasiłku:

? suma najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe za miesiąc ubezpieczenia (po uzupełnieniu) oraz iloczynu 1/12 nadwyżki i liczby pełnych kalendarzowych miesięcy ubezpieczenia: 478,91 zł + 3847,98 zł = 4326,89 zł.