Chodzi o wyroki: z 2 marca 2023 r. (sygn. akt II NSNc 107/23) , 19 kwietnia 2023 r., (II NSNc 171/23), 16 czerwca 2023 r. (II NSNc 197/23) oraz 22 czerwca 2023 r. (II NSNc 204/23). SN uwzględnił w nich skargi nadzwyczajne wniesione przez Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców i uchylił wyroki Sądu Apelacyjnego w Lublinie w sprawie o wysokość podstawy wymiaru składek osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą.
Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w uchwale składu siedmiu sędziów z 21 kwietnia 2010 r. w sprawie II UZP 1/10 z literalnej interpretacji przepisów wynika niedopuszczalność wkraczania ZUS w podejmowane przez prowadzących działalność gospodarczą decyzje w zakresie deklarowania podstaw wymiaru składek i brak możliwości kontrolowania przez ZUS wysokości kwoty deklarowanej przez przedsiębiorcę (o ile mieści się w ustawowych granicach).
Czytaj więcej:
Sąd Apelacyjny w Lublinie w uchylonych przez Sąd Najwyższy wskutek skarg nadzwyczajnych Rzecznika MŚP wyrokach wskazał, iż nie podziela interpretacji prawa przedstawionej w uchwale z 21 kwietnia 2010 r. Zdaniem SA, ZUS może kontrolować podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne deklarowaną przez przedsiębiorców, ponieważ może kwestionować podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników.
- Umknęło uwadze Sądu Apelacyjnego, iż podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników jest pochodną wynagrodzenia za pracę, natomiast podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorców nie jest pochodną przychodu, dochodu czy straty przedsiębiorcy - zauważa Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców.
W skargach nadzwyczajnych Rzecznik podkreślił, iż uprawnienie przedsiębiorcy do deklarowania podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest wprost wskazane w przepisach prawa, a uznanie, iż ZUS ma prawo kwestionować deklarowaną podstawę stanowi rażące naruszenia prawa, a także zasad demokratycznego państwa prawa i zasady praworządności.
- Sąd Apelacyjny w Lublinie jako konstytucyjny organ władzy sądowniczej wydając zaskarżone wyroki, zmienił reguły gry wbrew jasnemu brzmieniu przepisów prawa, na niekorzyść przedsiębiorcy. Przedsiębiorca działał w zgodzie z przepisami prawa, niczego nie zatajał, nie wprowadził Zakładu w błąd, a mimo wszystko poniósł karę - twierdzi Rzecznik MŚP.
