Zawieszenie emerytury pomostowej po podjęciu działalności zarobkowej

W myśl art. 17 ust. 1–3 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz. 965) prawo do emerytury pomostowej ulega zawieszeniu lub emerytura ta zostaje zmniejszona na zasadach określonych w art. 103 ust. 3 i art. 104–106 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz. 748 ze zm., dalej ustawa emerytalna).

Jak ustalić

Jeżeli łączny przychód uprawnionego przewyższył w roku kalendarzowym limit o kwotę niższą niż nienależnie pobrane świadczenia, nie zwraca się jej, gdy uprawniony wpłaci na Fundusz Emerytur Pomostowych kwotę równą temu przekroczeniu, pomniejszoną o pobrane zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

ZUS informuje uprawnionego o tym, że może uniknąć zwrotu nienależnie pobranych świadczeń, gdy wpłaci taką kwotę na FUP i wyznacza termin na realizację wpłaty. Jeżeli uprawniony nie zrobi tego w tym czasie, ZUS będzie dochodził zwrotu pobranej emerytury pomostowej na zasadach z art. 138–144 ustawy emerytalnej.

Uprawniony do emerytury pomostowej może więc podjąć działalność zarobkową, ale niewykluczone, że dodatkowe przychody wpłyną na zawieszenie świadczenia lub przynajmniej na jego wysokość. Chodzi o przychód osiągany z działalności obowiązkowo podlegającej ubezpieczeniom społecznym, za jaką uważa się zatrudnienie, służbę lub inną pracę zarobkową albo pozarolniczą działalność. Doliczyć należy także przychód uzyskiwany za granicą.

Przychodem są także kwoty pobranych zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, a także świadczenie rehabilitacyjne i wyrównawcze, zasiłek wyrównawczy i dodatek wyrównawczy.

Przykład

Pracownika urodzonego w kwiet niu 1955 r. zatrudniamy od 25 lat. Do końca 2009 r. pracował w szczególnych warunkach, które są wymienione w załączniku nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych, a od 1 stycznia 2010 r. pracuje jako magazynier. Przed etatem u nas prowadził działalność gospodarczą. Spełnia wszystkie warunki nabycia prawa do emerytury pomostowej i ma zamiar złożyć wniosek o jej przyznanie. Czy po jej uzyskaniu będzie mógł prowadzić działalność gospodarczą i pobierać jednocześnie świadczenie?

Podjęcie przez tego pracownika po przyznaniu emerytury pomostowej innej pracy niż ta w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, wymieniona w wykazach takich prac, stanowiących załączniki nr 1 i 2 do ustawy o emeryturach pomostowych, nie spowoduje automatycznego zawieszenia przez ZUS prawa do tego świadczenia.

Ważne limity

Jeżeli świadczeniobiorca uzyskuje przychód z pracy objętej obowiązkiem ubezpieczeń społecznych, której nie wymieniają nowe wykazy prac w warunkach szczególnych lub o takim charakterze, prawo do emerytury pomostowej zostaje zawieszone lub zmniejszone na zasadach przewidzianych dla emerytur i rent wypłacanych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Oznacza to, że pomostówka może być wypłacana w pełnej wysokości, jeśli miesięczny przychód z pracy zarobkowej nie przekracza 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego przez prezesa GUS (od 1 września 2015 r. jest to 2698,50 zł). Przy osiąganiu wyższego przychodu, ale nieprzekraczającego 130 proc. tego wynagrodzenia (obecnie 5011,40 zł), świadczenie zmniejsza się o to przekroczenie, ale nie więcej niż o maksymalną jego kwotę dla emerytury (obecnie 561,70 zł). Jeśli natomiast emeryt osiąga przychód powyżej 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, emerytura pomostowa jest zawieszana.

Bez wypłaty

W myśl art. 17 ust. 4 ustawy o emeryturach pomostowych, prawo do niej zostaje zawieszone bez względu na wysokość uzyskiwanego przychodu, gdy uprawniony podejmie pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Przykład

Pan Stanisław od 1 września 2014 r. nabył prawo do emerytury pomostowej. Rozwiązał umowę o pracę i do 31 maja 2015 r. prowadził działalność gospodarczą. Od 1 czerwca 2015 r. ponownie podjął pracę o szczególnym charakterze, wymienioną w załączniku nr 2 do ustawy pomostowej. Uzyskuje z tego przychód nieprzekraczający 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Czy będzie mógł pracować i mieć emeryturę?

Przy podjęciu pracy w szczególnych warunkach lub charakterze wymienionej w nowych wykazach tych zajęć ZUS zawiesi wypłatę świadczenia bez względu na wysokość przychodu.