Sejm uchwalił w piątek nowelizację ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

– Zlikwiduje ona możliwość nadużyć polegających na deklarowaniu przez osoby ubezpieczone bardzo wysokich składek przez krótki okres, żeby otrzymać wyższe świadczenie – tłumaczyła w Sejmie posłanka Katarzyna Mrzygłocka (PO).

Projekt przewiduje więc, że osoby rozpoczynające działalność czy też przystępujące do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego będą miały prawo do zasiłku w podstawowej wysokości. Jeśli zaś będą chciały dostać wyższe świadczenie w razie choroby czy macierzyństwa, to dostaną tylko 1/12 podwyżki za każdy miesiąc opłacania podwyższonych składek. Te zmiany uderzą także w przedsiębiorców korzystających ze zwolnień lekarskich.

Ostatnia szansa

Przestanie się również opłacać zakładanie firmy tuż przed porodem, gdy w zamian za jedną składkę w wysokości 3,5 tys. zł kobieta spodziewająca się dziecka mogła liczyć na około 5 tys. zł zasiłku macierzyńskiego miesięcznie przez rok po urodzeniu dziecka.

Niektóre kobiety w ciąży będą mogły uniknąć negatywnych skutków nowelizacji, jeśli o zasiłek macierzyński wystąpią przed planowanym terminem porodu i przed wejściem w życie nowych przepisów.

Inne zmiany

Na szczęście po naszej publikacji (26 lutego 2015 r., „Dwa lata dyskryminacji na starcie") posłowie zmienili nowe przepisy tak, by młode osoby rozpoczynające działalność gospodarczą, które zdecydują się płacić składki bez preferencji (od 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia, a nie od 30 proc. minimalnej pensji), miały prawo do zasiłku w podstawowej, a nie obniżonej po zmianach wysokości.

– Zachęcając młodych do samozatrudnienia, nie możemy karać ich za to, że mają możliwość płacenia składek na preferencyjnych zasadach – dodała Mrzygłocka.

Ustawa wprowadza także nowy elektroniczny system wystawiania zwolnień lekarskich, dzięki czemu informacja o chorobie błyskawicznie trafi do pracodawcy i do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Będą oni mieli w końcu możliwość skontrolowania krótkotrwałych zwolnień. Nowela przewiduje także prawo samotnego ojca do zasiłku macierzyńskiego, gdy dziecko zostało porzucone przez matkę lub zmarła ona po porodzie.

etap legislacyjny: trafi do Senatu

Andrzej Radzisław, radca prawny, współpracuje z kancelarią LexConsulting

Przepisy obniżające zasiłki dla osób prowadzących działalność wejdą w życie po upływie czwartego miesiąca od ogłoszenia ustawy w Dzienniku Ustaw. Jest to więc możliwe już od 1 października, choć bardziej prawdopodobny jest 1 listopada. Oznacza to, że kobiety, które już teraz są w ciąży, zostaną po porodzie objęte nowymi zasadami. Można tego uniknąć. Art. 180 kodeksu pracy przewiduje bowiem, że o zasiłek macierzyński można się starać już sześć tygodni przed planowaną datą porodu. Część tych osób będzie więc mogła złożyć wniosek przed zmianą i uniknąć skutków nowelizacji.