Do czasu podjęcia zatrudnienia za granicą osoba wyjeżdżająca z Polski korzysta z ubezpieczenia zdrowotnego w NFZ jak turysta. Potwierdzeniem tego uprawnienia jest europejska karta ubezpieczenia zdrowotnego (EKUZ), która jest wydawana na wniosek ubezpieczonego.

O jej wydanie może starać się każda osoba, która podlega pod ubezpieczenie w NFZ, czyli pracownik, emeryt, rencista, bezrobotny, osoba zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego przez ośrodek pomocy społecznej czy kobieta w ciąży.

Potrzebny wniosek

Aby otrzymać EKUZ, należy złożyć wniosek w najbliższym oddziale wojewódzkim lub delegaturze NFZ.

Trzeba do niego dołączyć dokument potwierdzający ubezpieczenie zdrowotne w NFZ:

- pracownicy

– ostatni RMUA bądź, gdy nie ma możliwości jego uzyskania, aktualnie podstemplowana książeczka ubezpieczeniowa lub zaświadczenie pracodawcy (według wzoru dostępnego w NFZ),

- prowadzący działalność gospodarczą

– dowód wpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne,

- rolnicy ubezpieczeni w KRUS

– zaświadczenie o okresach podlegania i odprowadzenia składek na ubezpieczenie zdrowotne,

- emeryt lub rencista

– odpowiednia legitymacja ZUS lub ostatni odcinek emerytury czy renty oraz decyzja o przyznaniu renty,

- bezrobotny zarejestrowany w urzędzie pracy

– zaświadczenie z urzędu pracy o odprowadzaniu składek na  ubezpieczenie zdrowotne,

- osoba zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego przez ośrodek pomocy społecznej

– decyzja wójta (burmistrza, prezydenta) gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania świadczeniobiorcy,

- kobieta w ciąży

– zaświadczenie od lekarza (z datą nie wcześniejszą niż 30 dni przed złożeniem wniosku), ewentualnie karta przebiegu ciąży, oraz dokument stwierdzający tożsamość; w przypadku kobiet w okresie połogu – skrócony odpis aktu urodzenia dziecka.

Termin ważności

EKUZ może zostać wydana na okres:

- 5 lat dla emeryta,

- 6 miesięcy dla ubezpieczonych, tj. zatrudnionych, prowadzących pozarolniczą i rolniczą działalność gospodarczą, pobierających rentę, dla kobiet w okresie ciąży lub porodu,

- 2 miesięcy dla osób bezrobotnych zarejestrowanych w  urzędzie pracy oraz niewymienionych osób ubezpieczonych,

- do 90 dni dla osób ubezpieczonych przez wójta na wniosek ośrodka pomocy społecznej,

- do 42 dni od dnia porodu dla kobiety w okresie połogu.

Na podstawie EKUZ przysługują świadczenia medyczne jedynie w niezbędnym zakresie.

Również po powrocie

Te same zasady będą stosowane także po zakończeniu pracy w Niemczech czy Austrii, gdy pracownik zapragnie wrócić do ojczyzny. Osoba ubezpieczona wcześniej za granicą powinna się zaopatrzyć w EKUZ przed wyjazdem w niemieckiej kasie chorych.

Na podstawie niemieckiej EKUZ przysługiwać będzie w  Polsce prawo do świadczeń opieki zdrowotnej wyłącznie w zakresie niezbędnym z medycznego punktu widzenia, biorąc pod uwagę charakter świadczeń i planowany czas pobytu.

Osoba ubezpieczona w Niemczech i mająca członków rodziny mieszkających na terenie Polski powinna również wystąpić do niemieckiej kasy chorych o wydanie dla nich dokumentu przenośnego S1 lub E109 uprawniającego do świadczeń opieki zdrowotnej w Polsce.

Jednak jest to możliwe jedynie w przypadku, gdy członkowie rodziny nie mają tu własnego tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego.

Z EKUZ w RFN

W RFN należy korzystać ze świadczeń placówek służby zdrowia mających umowę z kasą chorych. W lokalnej kasie (Krankenkasse) można otrzymać ich listę. Lekarzowi należy przedstawić EKUZ i dowód tożsamości (preferowany jest paszport, pacjent musi liczyć się także z koniecznością zostawienia u lekarza kopii karty).

W czasie wizyty pacjent otrzyma do wypełnienia druk 81 (m.in. w języku polskim), na którym powinien podać m.in. planowany czas pobytu w Niemczech, podpisać oświadczenie, że nie przybył do Niemiec w celu leczenia, oraz wskazać niemiecką kasę chorych, która rozliczy świadczenia. Lekarz musi zachować kopię EKUZ, dlatego warto mieć ją przy sobie.

Leczenie specjalistyczne i szpitalne wymaga skierowania. W nagłych przypadkach można zgłaszać się bezpośrednio do  szpitala, okazując EKUZ.

Opłaty za wizytę

Przy pierwszej wizycie u lekarza rodzinnego czy stomatologa w danym kwartale pobierana jest opłata 10 euro. Podczas kolejnych wizyt  w tym samym kwartale u tego samego lekarza wystarczy okazać dowód poprzedniej zapłaty.

Wizyta u specjalisty ze skierowaniem od lekarza rodzinnego jest nieodpłatna, natomiast w razie braku skierowania jej koszt wynosi 10 euro. Tyle samo wynosi opłata za leczenie szpitalne za dzień pobytu, nie więcej niż za 28 dni w ciągu roku. Należy pokryć także koszty świadczeń ponadstandardowych dostępnych w szpitalu.

Zwrot kosztów

W przypadku obciążenia opłatą za usługi medyczne pacjent może uzyskać zwrot tych kosztów po powrocie do Polski, składając wniosek w tej sprawie do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania oddziału wojewódzkiego NFZ.

Musi też przedstawić oryginały rachunków i recept oraz dowody zapłaty.

Odpłatność za leki na receptę wynosi 10 proc. ceny, jednak nie mniej niż 5 euro i nie więcej niż 10 euro.

Jeśli pacjent nie przedstawi EKUZ lub dowodu tożsamości, zostanie obciążony kosztami leczenia jako pacjent prywatny. Recepty wystawione w takim wypadku będą realizowane przez apteki za pełną odpłatnością.

Lekarz zwróci pobrane honorarium, jeśli pacjent dostarczy mu EKUZ do końca kwartału, w którym skorzystał z leczenia. W przypadku stomatologa termin ten wynosi dziesięć dni od udzielenia świadczenia.

Nad Dunajem nie we wszystkich placówkach

Karta EKUZ uprawnia do opieki zdrowotnej w placówkach, które podpisały umowę z regionalną kasą chorych (Gebietskrankenkasse). Za każdy dzień pobytu w szpitalu trzeba zapłacić 10 euro (maksymalny pobyt 28 dni w ciągu każdego roku kalendarzowego).

Pracownicy szpitala mogą zaproponować hospitalizację w ramach tzw. Sonderklasse (specjalny cennik podwyższonego standardu opieki). W przypadku wyrażenia pisemnej zgody na Sonderklasse należy liczyć się z podwyższonymi, bezzwrotnymi kosztami pobytu.

Za leczenie stomatologiczne obowiązuje częściowa odpłatność. Cenniki są dowolnie ustalane przez stomatologów, zatem przed skorzystaniem ze świadczenia warto zapytać o jego cenę.

Leki znajdujące się w austriackim spisie lekarstw można kupić w każdej aptece na podstawie recepty wystawionej przez lekarza mającego umowę z kasą. Za każdy lek naliczana jest bezzwrotna opłata 4,70 euro.

Uwaga! EKUZ nie zapewnia pokrycia kosztów transportu medycznego do Polski i obowiązujących w RFN i Austrii opłat za świadczenia medyczne, dlatego NFZ zaleca wykupienie dodatkowego prywatnego ubezpieczenia.

Zobacz serwis:

Składki od dochodów uzyskanych za granicą

Więcej w poradnikach:

» Praca w Niemczech po 1 maja 2011 r.

»Praca w Austrii od 1 maja 2011 r.