Do czasu podjęcia zatrudnienia za granicą osoba wyjeżdżająca z Polski korzysta z ubezpieczenia zdrowotnego w NFZ jak turysta. Potwierdzeniem tego uprawnienia jest europejska karta ubezpieczenia zdrowotnego (EKUZ), która jest wydawana na wniosek ubezpieczonego.
O jej wydanie może starać się każda osoba, która podlega pod ubezpieczenie w NFZ, czyli pracownik, emeryt, rencista, bezrobotny, osoba zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego przez ośrodek pomocy społecznej czy kobieta w ciąży.
Potrzebny wniosek
Aby otrzymać EKUZ, należy złożyć wniosek w najbliższym oddziale wojewódzkim lub delegaturze NFZ.
Trzeba do niego dołączyć dokument potwierdzający ubezpieczenie zdrowotne w NFZ:
- pracownicy
– ostatni RMUA bądź, gdy nie ma możliwości jego uzyskania, aktualnie podstemplowana książeczka ubezpieczeniowa lub zaświadczenie pracodawcy (według wzoru dostępnego w NFZ),
- prowadzący działalność gospodarczą
– dowód wpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne,
- rolnicy ubezpieczeni w KRUS
– zaświadczenie o okresach podlegania i odprowadzenia składek na ubezpieczenie zdrowotne,
- emeryt lub rencista
– odpowiednia legitymacja ZUS lub ostatni odcinek emerytury czy renty oraz decyzja o przyznaniu renty,
- bezrobotny zarejestrowany w urzędzie pracy
– zaświadczenie z urzędu pracy o odprowadzaniu składek na ubezpieczenie zdrowotne,
- osoba zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego przez ośrodek pomocy społecznej
– decyzja wójta (burmistrza, prezydenta) gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania świadczeniobiorcy,
- kobieta w ciąży
– zaświadczenie od lekarza (z datą nie wcześniejszą niż 30 dni przed złożeniem wniosku), ewentualnie karta przebiegu ciąży, oraz dokument stwierdzający tożsamość; w przypadku kobiet w okresie połogu – skrócony odpis aktu urodzenia dziecka.
Termin ważności
EKUZ może zostać wydana na okres:
- 5 lat dla emeryta,
- 6 miesięcy dla ubezpieczonych, tj. zatrudnionych, prowadzących pozarolniczą i rolniczą działalność gospodarczą, pobierających rentę, dla kobiet w okresie ciąży lub porodu,
- 2 miesięcy dla osób bezrobotnych zarejestrowanych w urzędzie pracy oraz niewymienionych osób ubezpieczonych,
- do 90 dni dla osób ubezpieczonych przez wójta na wniosek ośrodka pomocy społecznej,
- do 42 dni od dnia porodu dla kobiety w okresie połogu.
Na podstawie EKUZ przysługują świadczenia medyczne jedynie w niezbędnym zakresie.
Również po powrocie
Te same zasady będą stosowane także po zakończeniu pracy w Niemczech czy Austrii, gdy pracownik zapragnie wrócić do ojczyzny. Osoba ubezpieczona wcześniej za granicą powinna się zaopatrzyć w EKUZ przed wyjazdem w niemieckiej kasie chorych.
Na podstawie niemieckiej EKUZ przysługiwać będzie w Polsce prawo do świadczeń opieki zdrowotnej wyłącznie w zakresie niezbędnym z medycznego punktu widzenia, biorąc pod uwagę charakter świadczeń i planowany czas pobytu.
Osoba ubezpieczona w Niemczech i mająca członków rodziny mieszkających na terenie Polski powinna również wystąpić do niemieckiej kasy chorych o wydanie dla nich dokumentu przenośnego S1 lub E109 uprawniającego do świadczeń opieki zdrowotnej w Polsce.
Jednak jest to możliwe jedynie w przypadku, gdy członkowie rodziny nie mają tu własnego tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego.
Z EKUZ w RFN
W RFN należy korzystać ze świadczeń placówek służby zdrowia mających umowę z kasą chorych. W lokalnej kasie (Krankenkasse) można otrzymać ich listę. Lekarzowi należy przedstawić EKUZ i dowód tożsamości (preferowany jest paszport, pacjent musi liczyć się także z koniecznością zostawienia u lekarza kopii karty).
W czasie wizyty pacjent otrzyma do wypełnienia druk 81 (m.in. w języku polskim), na którym powinien podać m.in. planowany czas pobytu w Niemczech, podpisać oświadczenie, że nie przybył do Niemiec w celu leczenia, oraz wskazać niemiecką kasę chorych, która rozliczy świadczenia. Lekarz musi zachować kopię EKUZ, dlatego warto mieć ją przy sobie.
Leczenie specjalistyczne i szpitalne wymaga skierowania. W nagłych przypadkach można zgłaszać się bezpośrednio do szpitala, okazując EKUZ.
Opłaty za wizytę
Przy pierwszej wizycie u lekarza rodzinnego czy stomatologa w danym kwartale pobierana jest opłata 10 euro. Podczas kolejnych wizyt w tym samym kwartale u tego samego lekarza wystarczy okazać dowód poprzedniej zapłaty.
Wizyta u specjalisty ze skierowaniem od lekarza rodzinnego jest nieodpłatna, natomiast w razie braku skierowania jej koszt wynosi 10 euro. Tyle samo wynosi opłata za leczenie szpitalne za dzień pobytu, nie więcej niż za 28 dni w ciągu roku. Należy pokryć także koszty świadczeń ponadstandardowych dostępnych w szpitalu.
Zwrot kosztów
W przypadku obciążenia opłatą za usługi medyczne pacjent może uzyskać zwrot tych kosztów po powrocie do Polski, składając wniosek w tej sprawie do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania oddziału wojewódzkiego NFZ.
Musi też przedstawić oryginały rachunków i recept oraz dowody zapłaty.
Odpłatność za leki na receptę wynosi 10 proc. ceny, jednak nie mniej niż 5 euro i nie więcej niż 10 euro.
Jeśli pacjent nie przedstawi EKUZ lub dowodu tożsamości, zostanie obciążony kosztami leczenia jako pacjent prywatny. Recepty wystawione w takim wypadku będą realizowane przez apteki za pełną odpłatnością.
Lekarz zwróci pobrane honorarium, jeśli pacjent dostarczy mu EKUZ do końca kwartału, w którym skorzystał z leczenia. W przypadku stomatologa termin ten wynosi dziesięć dni od udzielenia świadczenia.
Nad Dunajem nie we wszystkich placówkach
Karta EKUZ uprawnia do opieki zdrowotnej w placówkach, które podpisały umowę z regionalną kasą chorych (Gebietskrankenkasse). Za każdy dzień pobytu w szpitalu trzeba zapłacić 10 euro (maksymalny pobyt 28 dni w ciągu każdego roku kalendarzowego).
Pracownicy szpitala mogą zaproponować hospitalizację w ramach tzw. Sonderklasse (specjalny cennik podwyższonego standardu opieki). W przypadku wyrażenia pisemnej zgody na Sonderklasse należy liczyć się z podwyższonymi, bezzwrotnymi kosztami pobytu.
Za leczenie stomatologiczne obowiązuje częściowa odpłatność. Cenniki są dowolnie ustalane przez stomatologów, zatem przed skorzystaniem ze świadczenia warto zapytać o jego cenę.
Leki znajdujące się w austriackim spisie lekarstw można kupić w każdej aptece na podstawie recepty wystawionej przez lekarza mającego umowę z kasą. Za każdy lek naliczana jest bezzwrotna opłata 4,70 euro.
Uwaga! EKUZ nie zapewnia pokrycia kosztów transportu medycznego do Polski i obowiązujących w RFN i Austrii opłat za świadczenia medyczne, dlatego NFZ zaleca wykupienie dodatkowego prywatnego ubezpieczenia.
Zobacz serwis:
Składki od dochodów uzyskanych za granicą
Więcej w poradnikach: