Po powrocie do aktywności zawodowej po zakończeniu pobierania zasiłku macierzyńskiego wolno jej zatem odprowadzać mniejsze składki maksymalnie za okres do 30 listopada 2008 r.

Prowadzę działalność gospodarczą od 1 grudnia 2006 r., z tytułu której opłacam ulgowe składki ZUS, ale bez chorobowej. W kwietniu br. urodzę dziecko. Znajoma doradza mi podwyższenie podstawy wymiaru składek już za luty po to, aby dostać godziwy zasiłek macierzyński. Zrobiłam tak, zgłaszając się oczywiście również do ubezpieczenia chorobowego. Księgowa odradzała mi jednak tę operację, strasząc, że po wyczerpaniu zasiłku macierzyńskiego stracę ulgę. Czy to prawda? Czy ZUS będzie mi robił jakieś trudności?

– pyta czytelniczka DOBREJ FIRMY.

Prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od niższej podstawy wymiaru (tj. od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak od 30 proc. minimalnego wynagrodzenia) przysługuje przez 24 miesiące kalendarzowe od rozpoczę-cia prowadzenia działalności.

Składki od niższej podstawy przedsiębiorca może opłacać, jeżeli:

- podczas ostatnich 60 miesięcy nie prowadził innej pozarolniczej działalności,

- w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nie wykonuje usług na rzecz byłego pracodawcy, które w roku bieżącym lub poprzednim wykonywał na umowę o pracę.

Czytelniczka może zatem odprowadzać ulgowe ubezpieczenia za okres do 30 listopada 2008 r. włącznie. Oczywiście, wolno jej też deklarować do podstawy wyższą kwotę niż minimalna. Od 1 grudnia straci jednak prawo do preferencji bez względu na to, za ile miesięcy spośród 24 ulgowych uiszczała mniejsze składki.

Biznesmen, który podlega z działalności obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, może przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego w wybranym przez siebie terminie. Zostanie nim objęty od dnia wskazanego we wniosku, ale nie wcześniej niż od dnia, kiedy złoży wniosek. Oznacza to, że po jego złożeniu czytelniczka może przystąpić do ubezpieczenia chorobowego na bieżąco. W tym celu musi:

- wyrejestrować się z ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego, składając formularz ZUS ZWUA,

- zgłosić się do ubezpieczeń społecznych (w tym do dobrowolnego chorobowego) i zdrowotnego na formularzu ZUS ZUA.

Składkę chorobową ustalamy od takiej samej podstawy co emerytalne i rentowe. Jej podstawa wymiaru nie może jednak przekroczyć miesięcznie 250 proc. przeciętnej płacy, czyli obecnie 6758,53 zł. Gdy więc prowadzący działalność opłaca składki emerytalne i rentowe od 30 proc. minimalnego wynagrodzenia (czyli od 337,80 zł), od tej też kwoty ustala składkę chorobową. Oczywiście przedsiębiorcy wolno do podstawy zadeklarować wyższą kwotę i od niej naliczać oraz opłacać składki na ubezpieczenia społeczne, w tym chorobowe.

Prawo do zasiłku macierzyńskiego prowadzący działalność nabywa bez okresu wyczekiwania. Przysługuje ubezpieczonej, która urodzi w czasie ubezpieczenia chorobowego. Jeżeli więc przed narodzinami potomka czytelniczka przystąpi do ubezpieczenia chorobowego, dostanie zasiłek.

Jego wysokość zależy od tego, kiedy zdecyduje się na przystąpienie do ubezpieczenia chorobowego i od jakiej podstawy będzie naliczała te składki. Zasadniczo podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego dla ubezpieczonego niebędącego pracownikiem stanowi deklarowana podstawa wymiaru składek chorobowych za 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, pomniejszona o:

- 18,71 proc. podstawy wymiaru, gdy chodzi o przychód za okres do 30 czerwca 2007 r.,

- 15,71 proc. – za okres od 1 lipca do 31 grudnia 2007 r.,

- 13,71 proc. – za okres od 1 stycznia 2008 r.

Ubezpieczenie czytelniczki potrwa jednak krócej niż owe 12 miesięcy.

W takiej sytuacji podstawą wymiaru zasiłku macierzyńskiego jest zadeklarowana podstawa wymiaru składek chorobowych z pełnych miesięcy kalendarzowych (odpowiednio pomniejszona). Jeśli natomiast prawo do zasiłku powstało w pierwszym miesiącu podlegania temu ubezpieczeniu, podstawą jego wymiaru jest najniższa podstawa składek po odliczeniach.

- art. 14 ust. 1, art. 20 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.),

- art. 29, art. 48 – 49 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2005 r. nr 31, poz. 267 ze zm.).