Od 1 stycznia 2008 r. renciści mający własne firmy muszą uiszczać składki na ubezpieczenia społeczne, które potem oddaje im Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Dotychczas obowiązkowo regulowali wyłącznie składkę zdrowotną. Wbrew zapowiedziom autorów reformy nie odzyskują jednak pełnych kosztów. PFRON refunduje im bowiem wyłącznie składki emerytalną i rentowe, a renciści prowadzący działalność płacą oprócz nich również składki wypadkowe, zdrowotne i na Fundusz Pracy. Finansowanie składki zdrowotnej to dla nich żadna nowość. Do końca ubiegłego roku też to robili, a potem odliczali z podatku dochodowego od osób fizycznych. Strata wynika dla nich z obowiązku uiszczania składki wypadkowej (w tym wypadku zwykle 1,8 proc. podstawy wymiaru) i na Fundusz Pracy (2,45 proc.).
Rencista z własnym biznesem odprowadza standardowo składki na ubezpieczenia społeczne od przynajmniej 60 proc. przeciętnej płacy. Minimalna podstawa wynosi 1622,05 zł, a same składki:
- emerytalna 316,62 zł (19,52 proc.),
- rentowe 97,32 zł (6 proc.),
- wypadkowe 29,20 (1,80 proc.).
Oprócz tego uiszczają składki na FP, które należą się od podstawy wymiaru składek emerytalnych i rentowych w przeliczeniu na miesiąc równego przynajmniej płacy minimalnej (1126 zł). Składka na FP za styczeń to zatem minimum 39,74 zł. Łącznie obowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne za styczeń wynoszą 443,13 zł, z czego PFRON oddaje 413,94 zł. Dodając do tego 39,74 zł składki na FP, okazuje się, że przedsiębiorczy rencista stracił na zmianach przepisów około 68,94 zł miesięcznie (39,74 zł + 29,20 zł). Kwotę tę ma obowiązek uiścić i już jej nie odzyska. Do tego płaci składkę zdrowotną od minimum 75 proc. średniej płacy, czyli od 2168,30 zł. Najniższa składka zdrowotna za styczeń to zatem 195,15 zł.
Inaczej wyglądają rachunki w przypadku rencistów prowadzących działalność gospodarczą pierwszy raz, którzy opłacają preferencyjne składki na ubezpieczenia społeczne. Najniższa podstawa wymiaru – 30 proc. minimalnego wynagrodzenia – wynosi 337,80 zł, a same składki:
- emerytalna 65,94 zł (19,52 proc.),
- rentowe 20,27 zł (6 proc.),
- wypadkowe 6,08 zł (1,8 proc.).
Regulowana przez nich składka zdrowotna to również 195,15 zł. Nie mają obowiązku ponoszenia opłaty na FP, gdyż ich podstawa wymiaru składek nie osiąga pensji minimalnej. Razem minimalne składki na ubezpieczenia społeczne od początkujących przedsiębiorców wynoszą 92,29 zł, a partycypacja w nim PFRON – 86,21 zł. Rencista ponosi więc sam 6,08 zł.
Powyższe wyliczenia dotyczą sytuacji, gdy rencista utrzymuje się wyłącznie z prowadzonej działalności, a więc nie pozostaje w zbiegu tytułów ubezpieczeń. Jeśli oprócz firmy dorabiał gdzieś jeszcze na etacie czy zleceniu, nie zawsze musi z biznesu uiszczać składki na ubezpieczenia społeczne. Niektórzy z nich ponadto są w ogóle zwolnieni z opłacania składki zdrowotnej.
