Handel roszczeniami kredytobiorców. Ważny głos z TSUE

Sąd krajowy nie jest zobowiązany do badania z urzędu nieuczciwego charakteru warunków umowy cesji roszczeń konsumenta na spółkę, która skupuje takie roszczenia.

Publikacja: 01.05.2025 10:48

Handel roszczeniami kredytobiorców. Ważny głos z TSUE

Foto: Adobe Stock

To sedno opinii rzecznik generalnej TSUE Laili Mediny, raczej korzystnej dla handlu roszczeniami kredytobiorców wobec banków, w tym wypadku dochodzonych w ramach tzw. sankcji darmowego kredytu.

Sankcja darmowego kredytu. Co to?

Sankcja darmowego kredytu polega na tym, że sądowe orzeczenie, że bank nie dopełnił ustawowych obowiązków zwłaszcza informacyjnych wobec kredytobiorcy, pozwala temu drugiemu domagać się zwrotu zapłaconych odsetki i prowizji i spłacać tylko niespłaconą część kredytu.

Spółka, nabywca takich roszczeń, pozwała PKO BP, domagając się ich uregulowania, ale bank twierdzi, że nie naruszył ciążących na nim obowiązków informacyjnych wobec konsumenta, po drugie nie doszło do rzeczywistej cesji wierzytelności na rzecz powódki.

Czytaj więcej

Ciechowicz-Jaworska, Karczmarczyk: Sankcja kredytu darmowego a ochrona konsumenta

Rozpatrując te sprawę Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia zapytał TSUE czy prawo UE pozwala konsumentowi przenieść prawa z umowy kredytu na osobę, która nie jest konsumentem. Chce też wiedzieć czy sąd ma obowiązek z urzędu badać umowę cesji, na którą powołuje się ów nabywca roszczeń przed sądem w sprawie przeciwko bankowi – pierwotnemu kontrahentowi konsumenta.

Dokonując wykładni dwóch dyrektyw: o kredycie konsumenckim i konsumenckiej, rzecznik TSUE wskazała, że sąd krajowy nie jest zobowiązany do zbadania z urzędu nieuczciwego charakteru warunków umowy cesji konsumenta na rzecz spółką handlowej jego wierzytelności wobec banku, z którym zawarł umowę o kredyt. Dotyczy to okolicznościach, w których spór zawisły przed sądem pytającym TSUE nie dotyczy tej umowy cesji, a spółka - cesjonariusz opiera się na tej umowie w celu uzasadnienia swojej legitymacji do pozwania banku, pierwotnego kontrahenta konsumenta.

Z kolei możliwości, jakie daje krajowe prawo aby konsument został poinformowany o toczącym się postępowaniu a sąd krajowy poinformował go o nieuczciwym charakterze warunków cesji, nie miały negatywnych konsekwencji dla konsumenta.

- Szkoda, że rzecznik nie odniosła się do pierwszego pytania czy konsument może zbyć przysługujące mu uprawnienia wynikające z przepisów ustawy o kredycie konsumenckim na rzecz przedsiębiorcy. Być może odpowiedź na to pytanie przedstawi w swoim orzeczeniu Trybunał - wskazuje Wojciech Bochenek, radca prawny.

- Stanowisko rzecznik generalnej TSUE jest próbą udzielenia konsumentowi ochrony w niezbędnym zakresie, a zarazem zapobieżenia instrumentalnego wykorzystywania tej ochrony przez bank. O dopuszczalności zbycia przez konsumenta roszczeń tego rodzaju rozstrzygną już Sąd Najwyższy w uchwale z 6 kwietnia 2018 r. (III CZP 114/17). Rzecznik stwierdziła natomiast, że w opisanej sytuacji sąd, nie musi z urzędu badać czy umowa zawiera abuzywne postanowienia, jeżeli jednak uzna że w umowie cesji takie postanowienia są, to powinien zawiadomić konsumenta – ocenia adwokat Marcin Szymański.

Czytaj więcej

TSUE o „darmowym" kredycie. Prawnicy komentują wyrok w polskiej sprawie

Wyrok może być korzystny dla branży skupującej roszczenia wobec banków

Dodajmy, że kwestie te dotyczą mniejszych kredytów, czasem tylko zaciąganych przez frankowiczów i nie na zakup mieszkania, ale drobniejsze wydatki, jak remont czy bieżące potrzeby. Jeśliby zaś TSUE potwierdził opinię Rzecznika, a tak jest najczęściej, to jego wyrok będzie korzystny dla tego segmentu rynku kredytowego i branży skupującej roszczenia wobec banków.

Sygnatura akt: C-80/24

Sądy i trybunały
Ważna opinia z TSUE ws. neosędziów. Nie spodoba się wielu polskim prawnikom
Sądy i trybunały
Będzie nowa ustawa o Sądzie Najwyższym. Ujawniamy plany reformy
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
ZUS
Kolejny pomysł zespołu Brzoski: ZUS rozliczy składki za przedsiębiorców
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Prawo w Polsce
Od 1 maja rusza nowy program bezpłatnych badań. Jak z niego skorzystać?
Materiał Partnera
Polska ma ogromny potencjał jeśli chodzi o samochody elektryczne