Sprawa Hanny Radziejowskiej z Instytutu Pileckiego. Status sygnalisty zależy od wielu czynników

Kilka dni temu portal wp.pl opisywał ciąg dalszy sprawy Hanny Radziejowskiej, doświadczonej menedżerki kultury, która została odwołana ze stanowiska kierowniczki oddziału Instytutu Pileckiego w Berlinie przez Krzysztofa Ruchniewicza, dyrektora instytutu. Powód? Jak wynika z doniesień portalu, to efekt zgłaszanych przez nią (do kierownictwa resortu kultury) nieprawidłowości w działaniach dyrektora tej instytucji, o których jako pierwsza poinformowała „Rzeczpospolita”. Sam zainteresowany miał też wejść w posiadanie jej poufnego pisma do obecnej szefowej resortu kultury Marty Cienkowskiej. I chociaż sama Hanna Radziejowska jest przedstawiana przez autorów artykułu jako sygnalistka (na gruncie ustawy o ochronie sygnalistów; Dz.U. 2024 poz. 928) to istnieje zbyt wiele niewiadomych, aby móc to stwierdzić z całą pewnością.

Czytaj więcej

Polityka

Prof. Krzysztof Ruchniewicz: Kierowniczka Instytutu Pileckiego w Berlinie odwołana

Dyrektor Instytutu prof. Krzysztof Ruchniewicz poinformował na briefingu prasowym o tym, że odwoł...

Sprawa Radziejewskiej z Instytutu Pileckiego. Kto może zostać sygnalistą?

– Sformułowanie „sygnalista” jest zarezerwowane dla konkretnych ludzi, kierujących się określoną ścieżką, która wynika z ustawy. Dlatego nie chciałabym przesądzać, czy w powyższej sprawie mamy do czynienia z taką osobą. Wbrew temu co się powszechnie uważa, nie każdy, kto zgłasza jakieś nieprawidłowości, może korzystać z ochrony przewidzianej w ustawie – mówi Beata Baran-Wesołowska, radca prawny w kancelarii BKB Baran Książek Bigaj.

Jakie zatem warunki trzeba spełnić? Po pierwsze, są to kryteria podmiotowe. Sygnalistami mogą być osoby fizyczne, które zgłaszają lub ujawniają publicznie informacje o naruszeniu prawa uzyskane w związku z pracą. Chodzi o: pracowników, pracowników tymczasowych, osoby świadczące pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej, przedsiębiorców, prokurentów, akcjonariuszy lub wspólników, członków organu osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, osoby świadczące pracę pod nadzorem i kierownictwem wykonawcy, podwykonawcy lub dostawcy, stażystów, wolontariuszy, praktykantów, funkcjonariuszy służb mundurowych i żołnierzy.

Ale to nie wszystko. Liczy się też kryterium przedmiotowe, czyli dziedziny, których dotyczy niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie. Chodzi m.in. o korupcję, zamówienia publiczne, usługi, produkty i rynki finansowe, przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, bezpieczeństwo produktów i ich zgodność z wymogami, bezpieczeństwo transportu, ochronę środowiska, ochronę konsumentów, ochronę prywatności i danych osobowych.

Czytaj więcej:

Kadry i Płace

Paulina Szewioła: Nie ma już donosicieli

Za nieco ponad dwa miesiące będziemy...

Pro

Sygnaliści. Procedura zgłaszania nieprawidłowości 

Jeżeli powyższe kryteria zostaną spełnione, to można bezpiecznie decydować się na zgłoszenie nieprawidłowości.

– Warto jednak pamiętać, że każdą taką osobę obowiązuje procedura zgłoszeń przyjęta przez dany podmiot. Oznacza to, że jeżeli ktoś zdecyduje się na zawiadomienie o nieprawidłowościach, to powinien iść wyznaczoną oficjalnie ścieżką. W efekcie musi skierować sprawę właściwym kanałem zgłoszeń, a w przypadku procedury zewnętrznej wybrać podmiot, który odpowiada za daną kategorię spraw – np. za ochronę konsumentów, a więc UOKiK albo RPO – który kieruje ją do odpowiedniego organu – wyjaśnia mec. Beata Baran-Wesołowska.

Ekspertka zwraca jednocześnie uwagę, że to do zgłaszającego należy wybór, którą drogę wybierze (wewnętrzną, czyli dokonanie zgłoszenia w ramach podmiotu, w którym pracuje, albo zewnętrzną).

Czytaj więcej

Praca, Emerytury i renty

Sygnaliści ruszyli do RPO. Znamy najnowsze dane o liczbie zgłoszeń

Do rzecznika praw obywatelskich wpłynęło 331 spraw, z czego 111 zostało zakwalifikowanych jako zg...

Zasady poufności w przypadku korespondencji 

Mec. Beata Baran-Wesołowska wyjaśnia również kwestie związane z poufnością.

– Zgłoszenie, jeżeli jest dokonywane zgodnie z procedurą, pod właściwy adres mailowy (sygnalista@gov.pl), jest objęte taką klauzulą poufności. Podobnie jak dalsza korespondencja w sprawie, która powinna trafić tą samą ścieżką – mówi.

A jak ocenić sytuację, gdy pismo wysłane jest poza procedurą, na indywidualny adres osoby, która co prawda kieruje daną instytucją, ale sprawami sygnalistów się nie zajmuje?

– Należy to traktować jako zwykłą korespondencję, a nie zgłoszenie sygnalne. Zgłaszający nie powinien być wówczas uznany za sygnalistę – mówi.