Kredyt i leasing - podatkowe wady oraz zalety

Popularną formą finansowania zakupów o większej wartości jest leasing. Leasing – zważywszy na istniejącą najczęściej opcję wykupu przedmiotu leasingu po zakończeniu umowy – jest atrakcyjną alternatywą dla dokonywania zakupów na kredyt. Wybierając między jedną z tych form finansowania zakupów, oprócz aspektów ekonomicznych (kredyt jest przeważnie tańszy, ale trudniej dostępny; z kolei leasing jest łatwiej dostępny, ale najczęściej droższy; zaletą kredytu jest również to, że kredytobiorca jest właścicielem sfinansowanych za pomocą kredytu rzeczy, podczas gdy leasingobiorca do czasu ewentualnego wykupu z leasingu właścicielem użytkowanych rzeczy nie jest), warto również uwzględnić, która z tych form finansowania zakupów jest korzystniejsza na gruncie przepisów podatkowych.

Co jest istotne w PIT i CIT

Z punktu widzenia podatku dochodowego podstawową zaletą kredytu jest możliwość jednorazowej amortyzacji nabytych przy wykorzystaniu kredytu środków trwałych w zakresie określonym przepisami art. 22k ust. 7–13 ustawy o PIT oraz art. 16k ust. 7–13 ustawy o CIT. Powoduje to, że – w zakresie, w jakim amortyzacja taka jest możliwa – kredyt pozwala na o wiele szybsze rozliczenie kosztów zakupu środków trwałych w kosztach uzyskania przychodów.

Przewaga kredytu w tym zakresie nie ma jednak charakteru bezwzględnego, gdyż jednym z rodzajów leasingu jest tzw. leasing finansowy (zwany również leasingiem kapitałowym). Jedną z cech takiego leasingu jest to, że przedmiot leasingu jest amortyzowany przez korzystającego. Może to być również amortyzacja jednorazowa na podstawie wskazanych przepisów art. 22k ust. 7–13 ustawy o PIT oraz art. 16k ust. 7–13 ustawy o CIT (zob. przykładowo interpretację Izby Skarbowej w Poznaniu z 21 grudnia 2010 r., ILPB1/415-1065/10-2/AGr).

Gdy jednorazowa amortyzacja nie wchodzi w grę...

Nie zawsze jednak amortyzacja jednorazowa na podstawie powyższych przepisów jest możliwa (np. dlatego, że podatnik w danym roku przekroczył już limit jednorazowej amortyzacji wynoszący równowartość 50 000 euro).

W takich przypadkach najczęściej korzystniejszy od kredytu (oraz leasingu finansowego) z punktu widzenia podatku dochodowego jest leasing operacyjny. Skorzystanie z tego rodzaju leasingu (przy założeniu, że zamiarem podatnika jest wykup środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej po zakończeniu umowy leasingu) pozwala najczęściej znacznie skrócić okres, w którym wartość danej rzeczy zostanie w całości zaliczona do kosztów uzyskania przychodów.

...lepszy operacyjny

Przykładowo, zawierając dwuletnią umowę leasingu operacyjnego samochodu osobowego (w przypadku samochodów osobowych umowa leasingu musi zostać zawarta na przynajmniej dwa lata, aby była przez ustawy o podatku dochodowym traktowana jako umowa leasingu), nabywca całą wartość samochodu (oraz koszty leasingu) będzie mógł rozliczyć w kosztach uzyskania przychodów przez dwa lata, podczas gdy amortyzacja takiego samochodu zajęłaby pięć lat. Podatnik może następnie wykupić samochód z leasingu po cenie niższej od rynkowej – bez negatywnych skutków podatkowych.

Bez ograniczeń

Leasing operacyjny (ale nie finansowy) samochodów osobowych w rozumieniu ustaw o podatku dochodowym jest szczególnie opłacalny w przypadku samochodów osobowych o równowartości przekraczającej 20 000 euro. Spowodowane jest to tym, że w przypadku leasingu operacyjnego nie istnieje przepis podobny do art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT oraz art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT. Zgodnie z nimi nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych z tytułu zużycia samochodu osobowego, w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20 000 euro.

Mają one zastosowanie również w przypadku amortyzacji przez leasingobiorców środków trwałych będących przedmiotem leasingu finansowego. Jednak koszty leasingu operacyjnego samochodów osobowych stanowią w całości koszty uzyskania przychodów również w przypadku leasingu samochodów osobowych o wartości przekraczającej równowartość 20 000 euro.

VAT nie decyduje o atrakcyjności

Z punktu widzenia VAT nie istnieje istotna przewaga kredytu nad leasingiem operacyjnym lub odwrotnie. Co prawda VAT jest w takich przypadkach inaczej rozliczany, lecz nie decyduje to o większej atrakcyjności jednej z tych form finansowania zakupów. W przypadku nabycia towarów finansowanych za pomocą kredytu VAT jest płatny od razu, a w przypadku leasingu operacyjnego VAT jest płatny w ratach.

Nieco mniej atrakcyjną formą finansowania zakupów jest najczęściej z punktu widzenia VAT leasing finansowy. Jeżeli bowiem wydanie towaru w ramach leasingu finansowego uważane jest na gruncie VAT za dostawę towarów (zob. art. 7 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 7 ust. 9 ustawy o VAT), to leasingobiorca od razu musi zapłacić VAT z własnych środków, a nie jak w przypadku kredytu ze środków otrzymanych od banku. Wada ta jest szczególnie dotkliwa w przypadku podatników, którzy nie są uprawnieni do odliczenia tego podatku albo są uprawnieni do odliczenia tego podatku tylko częściowo.

Zalety kredytu

- jest najczęściej tańszy,

- podatnik jest właścicielem nabytych rzeczy,

- często pozwala na jednorazową amortyzację nabytych środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych.

Wady kredytu

- trudniejszy do uzyskania,

- najczęściej długa amortyzacja (jeżeli nie jest możliwa jednorazowa amortyzacja),

- nie jest możliwe rozliczenie w całości kosztów zakupu samochodów osobowych o wartości przekraczającej 20 000 euro

Zalety leasingu

- łatwiej uzyskać,

- szybsze (w porównaniu z amortyzacją inną niż jednorazowa) rozliczenie w kosztach wartości przedmiotu leasingu,

- możliwość rozliczenia w kosztach uzyskania przychodów całej wartości samochodów osobowych o wartości przekraczającej 20 000 euro (nie dotyczy leasingu finansowego).

Wady leasingu

- jest najczęściej droższy,

- podatnik nie jest właścicielem używanych na podstawie leasingu rzeczy (do czasu wykupu),

- nie pozwala na jednorazowe rozliczenie wydatków w kosztach uzyskania przychodów,

- konieczność jednorazowej zapłaty VAT z własnych środków przez leasingobiorcę (w przypadkach, gdy wydanie towarów w ramach leasingu finansowego traktowane jest na gruncie VAT za dostawy towarów).