Po ogłoszeniu ostatnio nowych obostrzeń epidemicznych wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu nabrał szczególnej aktualności.
Orzeczeniem z 2 listopada 2021 r. WSA oddalił skargę na decyzję o nałożeniu kary pieniężnej za naruszenie zakazów ustanowionych w rozporządzeniach Rady Ministrów do ustawy z 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.
Wyrok jest ważny, ponieważ do wybuchu pandemii nie mieliśmy w Polsce tak powszechnego i poważnego zagrożenia epidemiologicznego ludzkiego życia i zdrowia.Toteż polski system prawny nie jest dostosowany do jego skutecznego zwalczania, a orzecznictwo w takich sprawach dopiero się kształtuje.
Sąd uznał, że sytuacja wynikająca ze stanu epidemii w pełni uzasadniała wprowadzenie ograniczeń, nakazów i zakazów na podstawie rozporządzeń wykonawczych Rady Ministrów do ustawy z 2008 r. Podstawę prawną miała również decyzja o nałożeniu kary pieniężnej za naruszenie zakazów wymienionych w obowiązującym wówczas rozporządzeniu.
Zakazana dyskoteka
W sierpniu 2020 r. policja stwierdziła, że w otwartym lokalu gastronomicznym bawiło się około 200 osób. Państwowy powiatowy inspektor sanitarny nie miał wątpliwości, że działa tu dyskoteka, stwarzająca potencjalne ryzyko rozprzestrzeniania się wirusa. Jej organizatorowi wymierzono więc karę pieniężną za naruszenie obowiązującego wówczas zakazu funkcjonowania dyskotek i klubów nocnych. Podstawą decyzji, utrzymanej w mocy przez państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego, stało się rozporządzenie Rady Ministrów z 7 sierpnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Przepisy rozporządzenia wprowadzały m.in. czasowy zakaz prowadzenia dyskotek i klubów nocnych bez względu na liczbę uczestników.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu właściciel dyskoteki wniósł o uchylenie obu decyzji. Jego zdaniem błędnie uznano lokal za dyskotekę, wskutek czego podlegał zakazowi wymienionemu w rozporządzeniu. Karę pieniężną wymierzono na podstawie rozporządzenia, podczas gdy ograniczenie praw i wolności obywatelskich może nastąpić tylko w drodze ustawy, a nie na podstawie aktu podustawowego. Przepisy ustawy z 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi nie zawierają żadnych wytycznych do wydania rozporządzeń na jej podstawie. Pojawiły się również orzeczenia sądów administracyjnych uchylające kary pieniężne za niestosowanie się do regulacji rozporządzeń oraz odmawiające ich stosowania jako podstawy prawnej do nakładania kar za niestosowanie się do zakazów i nakazów epidemiologicznych.
Czytaj więcej
Wojewódzki sąd administracyjny w Warszawie taśmowo anuluje kary sanepidu za chodzenie bez maseczki, naruszenie zasad kwarantanny, czy za naruszenie zakazu przemieszczania się - informuje portal oko.press.
Akt z ograniczeniami
WSA w Poznaniu orzekł, że zakaz prowadzenia określonych rodzajów działalności gospodarczej wymieniany w kolejnych rozporządzeniach nie został ustanowiony bez upoważnienia ustawowego czy też z jego przekroczeniem. W konsekwencji naruszenie zakazu prowadzenia określonych rodzajów działalności mogło powodować zastosowanie sankcji administracyjnej.
Sąd powołał się na konstytucję, która przyznaje każdemu obywatelowi prawo do ochrony zdrowia. Konieczność zwalczania epidemii mieści się również w konstytucyjnej kategorii „ważnego interesu publicznego", uzasadniającego ograniczenie w drodze ustawy wolności działalności gospodarczej – uznał WSA. Takie ograniczenie jest więc możliwe na podstawie upoważnień ustawowych.
Omawiając motywy wyroku, sędzia sprawozdawca Jakub Zieliński zwrócił uwagę, że rozporządzenie, na podstawie którego wymierzono karę pieniężną, nie zakazywało przedsiębiorcom i innym podmiotom prowadzenia działalności gospodarczej. Zakaz działalności dyskotek i klubów nocnych dotyczył tylko pewnych jej rodzajów. Ważny interes społeczny umożliwia ograniczenie niektórych rodzajów działalności gospodarczej na podstawie rozporządzeń. Wprowadza się je w sytuacji wysokiego ryzyka niebezpieczeństwa dla życia i zdrowia ludzkiego, określonego w ustawie o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.
Z tych względów sąd nie znalazł podstaw do odmowy stosowania przepisów rozporządzeń. Nie zgodził się też z zarzutem, że rozporządzenie, na podstawie którego wymierzono właścicielowi dyskoteki karę pieniężną, wykracza poza upoważnienie ustawowe. Nie zaakceptował stanowiska skarżącego, który twierdził, że w ustawie z 2008 r. nie ma wytycznych dla ustanawianych w rozporządzeniach ograniczeń, obowiązków i nakazów. Zakazy prowadzenia określonych rodzajów działalności zostały bowiem wprowadzone na podstawie ustawy, która upoważniła Radę Ministrów do dookreślenia ograniczeń, zakazów i nakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Wyrok jest nieprawomocny.
Sygnatura akt: II SA/Po 149/21
Czytaj więcej:
