Zarząd województwa małopolskiego ogłosił nabór wniosków w zakresie działania 5.17 „Infrastruktura regionalnych instytucji kultury” programu „Fundusze Europejskie dla Małopolski”. Zarezerwowane na jego realizację środki mają podnosić jakość infrastruktury kultury oraz zwiększać dostęp do oferty kulturalnej i czynić ją atrakcyjniejszą. W praktyce może to oznaczać rozszerzanie, wzbogacanie dotychczasowej oferty, nadawanie różnorodnym obiektom i miejscom nowych funkcji mieszczących się w działalności kulturalnej, w tym edukacji kulturalnej albo integracji społecznej.

Budowa i konserwacja

Aby powyższe cele osiągnąć, niezbędne może być przeprowadzenie działań inwestycyjnych. Stąd dopuszczalna (kwalifikowana) jest m.in. budowa, rozbudowa, przebudowa lub remont obiektów instytucji kultury województwa małopolskiego wraz z ich otoczeniem (z zastrzeżeniem, że wszystkie prace związane będą z realizacją wydatków inwestycyjnych a nie wydatków bieżących).

W szczególności na wsparcie mogą liczyć te obiekty, które mają charakter zabytkowy. W ich przypadku w grę wchodzą prace konserwatorskie, restauratorskie, roboty budowlane oraz prace zabezpieczające przy zabytkach wraz z ich otoczeniem. Należy jednak podkreślić, że działania te muszą stanowić część większego przedsięwzięcia. Takiego, które wiąże rozwój kultury z włączeniem społecznym i innowacjami społecznymi. Ten ostatni warunek uznaje się za spełniony, gdy wnioskodawca, poza podjęciem prac konserwatorskich, rewaloryzacyjnych itp., udowodni, że projekt nie będzie skoncentrowany jedynie na fizycznej odnowie obiektu, ale stanowić będzie część większego przedsięwzięcia, które umożliwi rozwinięcie lub wdrożenie jakościowo nowej oferty. Na przykład w większym stopniu służącej integracji lokalnej społeczności albo turystom.

Działania uzupełniające

Ponadto w ramach takiego kompleksowego projektu możliwe będzie:

- wyposażenie obiektów w nowe technologie wzmacniające ofertę kulturalną,

- dostosowanie obiektów do potrzeb osób z niepełnosprawnościami oraz zapewnienie warunków technicznych w zakresie ich dostępności, m.in. dla seniorów czy rodzin z małymi dziećmi,

- dokupienie wyposażenia na potrzeby prowadzenia działalności kulturalnej, związanej z edukacją kulturalną lub służącej integracji społecznej,

- przeprowadzenie konserwacji zabytków ruchomych,

- rozwijanie zasobów małopolskiego dziedzictwa niematerialnego, w tym jego dokumentowanie, zachowanie i upowszechnianie m.in. poprzez badania terenowe, sporządzanie wywiadów i dokumentacji etnograficznej, upowszechnianie kultury ludowej oraz tradycyjnego rzemiosła i rękodzieła artystycznego w formie warsztatów, wydawnictw itp.

Projekty partnerskie

Wnioskodawcami uprawnionymi do aplikowania o środki w ramach działania są: samorząd województwa oraz instytucje kultury województwa małopolskiego. Pozostali wskazani dla działania 5.17 beneficjenci mogą występować jedynie jako partnerzy. A potencjalnie są to:

- instytucje kultury,

- jednostki organizacyjne działające w imieniu jednostek samorządu terytorialnego,

- jednostki samorządu terytorialnego,

- kościoły i związki wyznaniowe,

- organizacje pozarządowe,

- podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji obowiązków własnych jst.

Zgodnie z ogłoszeniem o rozpoczęciu naboru, wnioski o dofinansowanie będą przyjmowane do końca stycznia przyszłego roku. Szczegółowe informacje o tym, w jaki sposób ubiegać się o wsparcie finansowe oraz jakie warunki należy spełnić, aby projekt został wysoko oceniony, znajdują się na stronie fundusze.malopolska.pl.

Potencjał i jakość oferty kulturowej

Autorzy kryteriów wyboru projektów dużą wagę przykładają do budowania nowej oferty kulturowej. Tak pod względem treści jak i jakości. Stąd rezultatem wsparcia powinno być faktyczne zwiększenie potencjału oferty programowej (kulturalnej) wnioskodawcy poprzez rozszerzenie/wzbogacenie dotychczasowych funkcji, ofert lub usług albo wprowadzenie nowych. Oceniane będą treści, jakie projekt niesie oraz jakich używa narzędzi do ich wprowadzenia. Priorytetowo traktowane będą przedsięwzięcia wieloaspektowe, innowacyjne – nie tylko na poziomie technologicznym, ale także w warstwie ideowo-merytorycznej (sposób przekazywania treści, poszerzanie oferty o nowe formy uczestnictwa, budowanie relacji z otoczeniem, w tym grupami o utrudnionym, z różnych powodów, dostępie do dóbr kultury, tworzenie warunków dla indywidualnego rozwoju oraz przeciwdziałanie wykluczeniu i rozwarstwieniu społecznemu).

Rozwijana lub wprowadzana działalność powinna odpowiadać na nowe potrzeby, wynikające z rozwoju technologicznego oraz przemian społecznych i stanowić nową jakość w stosunku do oferty dotychczasowej. Aby projekt został wysoko oceniony, powinna ona uwzględniać edukację kulturalną, sprzyjać rozwojowi kompetencji i talentów oraz wzmacnianiu poczucia lokalnej i regionalnej tożsamości, a także przyczyniać się do integracji społecznej oraz przeciwdziałać wykluczeniu i rozwarstwieniu społecznemu. Te ostatnie cele mogą być realizowane dzięki współpracy wnioskodawcy (instytucji kultury) z instytucjami pomocy społecznej czy też organizacjami pozarządowymi. Przykładowo mogą one wypracować nowe metody aktywizujące ich podopiecznych, przygotować specjalną, bardziej dostępną ofertę (np. zniżki, darmowe wejścia, odpowiednio przygotowane zajęcia, kursy, warsztaty itp.).

Wyniki naboru mają być znane do końca lipca 2025 r.

Wielofunkcyjne centra kultury na Śląsku

Dotacje na rozwój instytucji kultury przewidziały w swoich programach regionalnych także inne województwa. Przykładowo, nabór wniosków na takie działania prowadzony jest w województwie śląskim, gdzie o dotacje mogą występować m.in. samorządy, organizacje pozarządowe, instytucje kultury działające na obszarze subregionu południowego. Celem dotowanych projektów ma być wzmocnienie prorozwojowej i wspólnototwórczej roli kultury. W jaki sposób? Między innymi poprzez przekształcenie istniejących instytucji w wielofunkcyjne centra ze zróżnicowaną ofertą kulturalną, animacyjną, edukacyjną dla wszystkich grup mieszkańców oraz prowadzące działania na rzecz rozwoju kapitału społecznego na poziomie lokalnym. Przez wielofunkcyjne centrum kultury należy rozumieć obiekt lub zespół obiektów instytucji kultury, na terenie których w wyniku realizacji projektu, oprócz funkcji kulturalnej, realizowane będą co najmniej dwie dodatkowe funkcje m. in.:

- turystyczna – działania wpływające na obsługę ruchu turystycznego, w tym informacja i promocja turystyki,

- społeczna – działania mające na celu aktywizację społeczną, w tym projekty kierowane do osób lub rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym,

- gospodarcza – działania generujące przychody z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej,

- edukacyjna – wszelkie działania służące dostarczaniu wiedzy i nabywaniu nowych umiejętności.

Aplikować o wsparcie mogą wnioskodawcy, których projekty wynikają ze Strategii Zintegrowanego Rozwoju Terytorialnego Aglomeracji Beskidzkiej. Wnioski o dofinansowanie będą przyjmowane do końca października. Informacje o konkursie znajdują się na stronie: funduszeue.slaskie.pl.