Budynek o charakterze mieszkalno-usługowym, ale niezwiązany z obsługą ruchu drogowego, stoi w Szczecinie, w pasie drogowym drogi powiatowej. Na podstawie zezwolenia prezydenta Szczecina, spółka z o.o. umieściła na budynku trzy reklamy wielkoformatowe. Zezwolenie wygasło, spółka upadła, ale kontrola przeprowadzona przez Zarząd Dróg i Transportu Miejskiego w Szczecinie wykazała, że chociaż reklamy zdjęto, w pasie drogowym pozostały dwa kasetony, o powierzchni 1,92 mkw. każdy. Prezydent Szczecina nakazał więc syndykowi masy upadłości spółki ich usunięcie. Wygaśnięcie zezwolenia na zajęcie pasa drogowego nakłada na właściciela reklamy obowiązek jej usunięcia wraz z jej elementami konstrukcyjnymi. Również zarządca drogi, działając na podstawie art. 36 ustawy o drogach publicznych, jest zobowiązany orzec o przywróceniu pasa drogowego do poprzedniego stanu.

Bez zezwolenia i bez tytułu prawnego

Syndyk odwołał się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Szczecinie. Kolegium uchyliło wprawdzie z przyczyn formalnych decyzję prezydenta miasta, ale zobowiązało syndyka do przywrócenia pasa drogowego do poprzedniego stanu przez usunięcie dwóch kasetonów po zdemontowanych reklamach, umieszczonych w pasie drogowym, na ścianie budynku. Za prawną podstawę uznało art. 36 ustawy o drogach publicznych. Zgodnie z tym przepisem, w przypadku zajmowania pasa drogowego bez zezwolenia zarządcy drogi lub bez zawarcia odpłatnej umowy cywilnoprawnej, właściwy zarządca drogi orzeka o przywróceniu tego pasa do stanu poprzedniego.

Czytaj także: Kiedy trzeba sprzątać chodnik przed domem

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, syndyk zwrócił się o stwierdzenie nieważności decyzji prezydenta Szczecina oraz decyzji Kolegium, ponieważ zostały zaadresowane do podmiotu nie będącego stroną w sprawie. Zdaniem syndyka, decyzje powinny być skierowane do właścicielki lokalu na parterze budynku, od której spółka wynajmowała lokal. Umowa najmu tego lokalu została bowiem rozwiązana przez spółkę na podstawie wypowiedzenia, a lokal zwrócono. Od tego dnia nie był już w posiadaniu spółki. Nie miała więc tytułu prawnego, który pozwoliłby jej na usunięcie kasetonów po zdemontowanych reklamach. Decyzja o przywróceniu pasa drogowego do poprzedniego stanu była zatem – zarówno w dniu jej wydania, jak i obecnie – niewykonalna. Przyjęto także, że kasetony umieszczone na ścianie budynku, znajdują się w pasie drogowym, podczas gdy są poza tym pasem – twierdził syndyk.

Kto odpowiada

Kolegium odpowiedziało na zarzuty, iż adresatem decyzji, wydanej na podstawie art. 36 ustawy o drogach publicznych, jest ten, kto nielegalnie zajmuje pas drogowy. Spółka miała zezwolenie na zajęcie pasa drogowego w celu umieszczenia trzech reklam o łącznej powierzchni 5,84 m kw, ale po upływie okresu, na jaki je wydano, powinna je zdemontować łącznie z ich elementami konstrukcyjnymi. To, że umowa najmu lokalu została rozwiązana, nie powoduje, że odpowiedzialność administracyjna za przywrócenie pasa drogowego do stanu poprzedniego, przeszła na właścicielkę lokalu – stwierdziło Kolegium.

Rozpatrując skargę spółki, WSA w Szczecinie posłużył się m.in. mapą, z której wynikało, że wchodząc w przestrzeń powietrzną nad pasem drogowym, kasetony zamontowane na budynku, zajmują pas drogowy. Kasetony zostały umieszczone w pasie drogowym przez spółkę, dlatego to spółka została prawidłowo zobowiązana do ich usunięcia - uznał sąd. Wygaśnięcie zezwolenia nakłada na właściciela reklamy obowiązek jej usunięcia wraz z jej elementami konstrukcyjnymi.

Zgodnie z art. 36 ustawy o drogach publicznych, w przypadku zajęcia pasa drogowego bez zezwolenia zarządcy drogi, właściwy zarządca drogi orzeka o jego przywróceniu do stanu poprzedniego. Ponieważ dotychczasowe zezwolenie wygasło, a spółka nie uzyskała nowego, lecz mimo to zajmowała pas drogowy, decyzja Kolegium była prawidłowa. Nie ma też podstaw do uznania, że była ona niewykonalna, i nie świadczy o tym ogłoszenie upadłości spółki. To, że spółka nie posiada obecnie tytułu prawnego do lokalu, który wynajmowała na parterze budynku, nie zdejmuje z niej administracyjnej odpowiedzialności za zajęcie pasa drogowego po upływie okresu zezwolenia – stwierdził sąd.

Rozwiązanie umowy najmu lokalu nie powoduje, iż odpowiedzialność za umieszczenie elementów konstrukcyjnych reklamy przez spółkę na ścianie budynku, przechodzi na właściciela tego lokalu. Decyzja nakazująca syndykowi masy upadłości spółki przywrócenie pasa drogowego do stanu sprzed uzyskania zezwolenia była więc prawidłowa – orzekł sąd, oddalając skargę syndyka.

Sygnatura akt: II SA/Sz 456/19