Dług wobec fiskusa. Czynny żal jako rekompensata dla państwa. Co trzeba zrobić?

Szacuje się, że w 2023 r. luka w podatku od towarów i usług wyniosła 15,8 proc., a compliance effect (straty w dochodach budżetu państwa w związku z wyłudzeniami, jak również z unikaniem opodatkowania, błędami administracyjnymi i uchylaniem się od opodatkowania) oszacowano na 25,4 mld zł. Ubytek w VAT w 2023 r. wyniósł 46,9 mld zł. Porównując te dane z danymi za 2022 r., daje to ponaddwukrotny wzrost. W 2022 r. luka VAT wynosiła 7,3 proc., a compliance effect wynosił 11,3 mld zł. Skala oszustw w podatku od towarów i usług wzrasta mimo mechanizmów, które mają im przeciwdziałać. Wprowadzone w tym celu rozwiązania to m.in.: mechanizm podzielonej płatności, STIR czy JPK, które pierwotnie działały. Mimo początkowego spadku (od 2015 r. do 2021 r. luka VAT spadła z 24,1 proc. do 2,6 proc.) luka VAT zaczęła od 2022 r. systematycznie wzrastać. Jednocześnie wzrasta liczba kontroli celno-skarbowych, których liczba w 2023 r. wyniosła 9051, a w 2022 r. było ich „tylko” 4163. Pewnym rozwiązaniem problemu jest możliwość zastosowania art. 16 i 16a kodeksu karnego skarbowego. Przewiduje on bowiem korzyść dla obu stron – zarówno Skarbu Państwa, jak i sprawcy.