Z tego artykułu się dowiesz:
- Jakie są nowe zasady dotyczące prawa do zasiłku macierzyńskiego po poronieniu?
- Dlaczego zmiany w przepisach z 6 sierpnia 2025 roku są istotne dla kobiet, które utraciły ciążę?
- Jakie dokumenty są teraz wymagane do uzyskania zasiłku macierzyńskiego po poronieniu, a które wcześniej komplikowały procedurę?
Do niedawna kobieta, która poroniła we wczesnym etapie ciąży, często nie mogła otrzymać zasiłku macierzyńskiego. Do wypłaty zasiłku ZUS wymagał aktu urodzenia dziecka, co było równoznaczne z koniecznością ustalenia jego płci, jeśli nie była znana. Powodowało to dużo komplikacji i niedogodności. Nowe przepisy obowiązujące od 6 sierpnia 2025 r. znacznie ułatwiają dostęp do zasiłku, bo kobieta, zamiast aktu urodzenia dziecka, może przedstawić zaświadczenie lekarskie.
Prawo do urlopu macierzyńskiego i zasiłku macierzyńskiego po poronieniu – jak było?
Przed zmianą przepisów formalnym warunkiem uzyskania zasiłku macierzyńskiego było złożenie w ZUS skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka. Każdy akt urodzenia musi zawierać informację o płci dziecka, także w przypadku martwego porodu. W praktyce, jeśli płeć dziecka nie była jeszcze znana – co zdarza się przy wczesnych poronieniach – akt urodzenia w ogóle nie był wydawany. W takim wypadku kobiety traciły prawa do zasiłku macierzyńskiego i nie korzystały ze skróconego urlopu macierzyńskiego trwającego osiem tygodni. Zamiast tego, przechodziły na zwykłe zwolnienie lekarskie (jeśli lekarz je wystawił) i otrzymywały zasiłek chorobowy w wysokości 80 proc. ich wynagrodzenia. Warto podkreślić, że zasiłek macierzyński to nie 80 proc., a 100 proc. wynagrodzenia.
Alternatywą było wykonanie badań genetycznych i ustalenie płci dziecka. Nie wszystkie rodziny się na to decydowały ze względu na wysokie koszty takich badań lub brak sił, by zajmować się tym w tak trudnym momencie życia.
Czytaj więcej
Ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk podpisała rozporządzeni...
Wystarczy zaświadczenie do uzyskania zasiłku macierzyńskiego po poronieniu
Zmienione przepisy wprowadziły możliwość uzyskania zasiłku macierzyńskiego niezależnie od ustalenia płci dziecka. Gdy akt urodzenia nie zostanie sporządzony, wystarczy zaświadczenie potwierdzające martwe urodzenie. Takie zaświadczenie może wydać lekarz specjalista w dziedzinie położnictwa i ginekologii, lekarz w trakcie specjalizacji lub położna. Zaświadczenie jest wydawane na podstawie dokumentacji medycznej lub jej kopii potwierdzonej za zgodność z oryginałem. Nie ma przy tym znaczenia, jak długo trwała ciąża. Tak wynika z rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 21 lipca 2025 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokość oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków (Dz.U. z 2025 r. poz. 969).
Czytaj więcej
Od sierpnia obowiązują przepisy, które mają ułatwić dostęp do świadczeń i pomóc w załatwianiu for...
Zasiłek pogrzebowy przysługujący rodzicom
Zmiana objęła również zasady wypłaty zasiłku pogrzebowego w przypadku urodzenia się dziecka martwego. Do tej pory wymagano przedstawienia aktu urodzenia z adnotacją o martwym urodzeniu. Teraz wystarczy karta zgonu lub zaświadczenie sporządzone przez lekarza albo położną. Oznacza to, że rodzice wciąż mogą korzystać z zasiłku pogrzebowego na podstawie aktu urodzenia z adnotacją o martwym urodzeniu. Brak takiego dokumentu nie będzie jednak stanowił już bariery w uzyskaniu prawa do tego świadczenia. Nowelizacja rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 21 lipca 2025 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. z 2025 r. poz. 968) umożliwia po utraconej ciąży skorzystanie z zasiłku bez konieczności dokumentowania płci dziecka.
Zdaniem autora
Tomasz Sancewicz - radca prawny, partner w Kancelarii CMS
Dobrze, że po wielu latach przepisy z zakresu ubezpieczeń społecznych zostały zmienione. Kobietom zapewniono dzięki temu równy dostęp do zasiłku macierzyńskiego, niezależnie od możliwości ustalenia płci dziecka w przypadku poronienia. To zmiana o znaczeniu nie tylko prawnym, ale i społecznym, która realnie pomoże wielu kobietom przechodzącym przez jedno z najtrudniejszych doświadczeń w życiu.
